یک روز پس از قطع فرکانس شبکه های وابسته به صدا و سیما در ماهواره هاتبرد به دلیل تحریم های اتحادیه اروپا، مقامات جمهوری اسلامی در واکنش به این اقدام شرکت فرانسوی یوتل ست، کشورهای غربی را متهم به نقض آزادی بیان و اطلاعات کردند.
کمپانی یوتل ست که ارایه دهنده خدمات ماهواره ای به شبکه های مختلف رادیو و تلویزیونی است از روز دوشنبه ۱۵ آوست، تصمیم گرفت ارسال فرکانس کانال‌های ماهواره‌ای متعلق به جمهوری اسلامی را که روی ماهواره هاتبرد پخش می‌شود به دلیل عمل به تحریم‌های اتحادیه اروپا قطع کند. بدین ترتیب ۱۹ شبکه رادیو و تلویزیونی از جمله، الکوثر، پرس تی وی، العالم، سحر ۱ و ۲، الکوثر، جام جم ۱ و ۲، شبکه خبر، قرآن و سایر کانال های متعلق به ایران که روی ماهواره هاتبرد پخش می شود با قطع فرکانس های خود مواجه شدند.
یوتل ست از جمله شرکت های مادر ارایه دهنده خدمات ماهواره ای است که ۵ گروه ماهواره اصلی و ۲۰ ماهواره فرعی دارد که از طریق آنها به مناطق مختلف دنیا از جمله اروپا و جنوب غرب آسیا مانند ایران فرکانس ارسال می کند. فرکانس کانال های صدا و سیمای جمهوری اسلامی، شبکه های خبری فارسی زبان خارج از کشور و کانال های سرگرمی ایرانی، از طریق همین ماهواره به ایران ارسال می شد.
با این حال فرکانس های ماهواره یوتل ست که کانال های فارسی زبان پربیننده از جمله بی بی سی فارسی، صدای آمریکا، رادیو فردا و… را به ایران ارسال می کند پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ با اختلال دریافت فرکانس از سوی مخاطبان خود مواجه شد.
جمهوری اسلامی برای جلوگیری از انتشار اخبار اعتراض های مردم شهرهای بزرگ ایران از جمله تهران، شیراز، اصفهان و مشهد و… به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری دهم، با استفاده از دکل های مخابراتی از پیش خریداری شده ارسال پارازیت بر روی فرکانس کانال های خبری را شدت بخشید.
شدت پارازیت ها به اندازه ای زیاد بود که صدای مقامات جمهوری اسلامی از جمله اعضای شورای شهر، نمایندگان مجلس و حتی وزارت بهداشت هم درخصوص زیان بار بودن آنها در آمد؛ معصومه ابتکار عضو شورای شهر تهران ضمن اعلام زیان آور بودن آنها اظهار داشت: مشخص نیست مسئولیت این امواج با چه کسی است تا بتوان بابت آن از کسی سئوال پرسید و یا بر آن نظارت کرد.
وزیر ارتباطات دولت دهم نیز پیش از این با اظهار بی اطلاعی از منشا پارازیت ها گفته بود: در ارتباط با این موضوع به دفعات مکرر گزارشی درباره پارازیت‌های تلفن‌های همراه برای نمایندگان و اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس ارائه کرده‌ایم.
شش سال پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم در حالی که پارازیت های ارسال شده از سوی جمهوری اسلامی باعث اختلال دریافت کانال های ماهواره ای حتی در اروپا شده بود، وزیران خارجه آلمان، فرانسه و بریتانیا در نامه‌ای خطاب به مسئولان اتحادیه اروپا خواستار مقابله با اختلال ایران در پخش برنامه ماهواره ای شدند.
پس از بروز این اختلال ها برخی چهره های سیاسی و فعالین مدنی از جمله شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل، با انتقاد از عملکرد شرکت یوتل ست در همکاری با صدا و سیمای جمهوری اسلامی، این کمپانی را متهم به دست داشتن در ماجرای پارازیت ها کردند.
یوتل ست اما در آذرماه سال۹۰ با انتشار اطلاعیه‌ای، با رد اتهامات منتسب به خود اعلام کرد که محل ارسال پارازیت بر روی این ماهواره را در داخل ایران شناسایی کرده است. به گفته برخی منابع مطلع، اداره مخابرات سپاه پاسداران جمهوری اسلامی با خرید تجهیزاتی از شرکت های نوکیا زیمنس و همچنین یک شرکت، اقدام به ارسال پارازیت می کند. این کمپانی همچنین ترتیبی داد تا فرکانس شبکه های پارازیت زده به ماهواره دیگری از جمله یوتل ست W3 منتقل شود تا مردم ایران با دردسر کمتری آنها را مشاهده کنند. هر چند این روش نیز پس از مدتی به سرنوشت ماهواره هاتبرد دچار شد. شورای اطلاع رسانی آمریکا، کمپین حقوق بشر ایران، اتحادیه بین المللی مخابرات، کمپانی یوتل ست و… از جمله سازمان هایی بودند که از جمهوری اسلامی به خاطر نقض سلامت شهروندان خود و همچنین اخلال در روند گردش اخبار و اطلاعات شکایت کرده بودند.
این شرکت در تاریخ ۳ اکتبر سال جاری نیز با انتشار بیانیه ای خطاب به نهادهای بین المللی از آنها خواسته بودنسبت به توقف رفتار جمهوری اسلامی در ارسال پارازیت کوشش کنند. سرانجام سه سال و نیم پس از موضع منفعلانه یوتل ست در برابر پارازیت های ماهواره ای، این کمپانی تصمیم گرفت پخش شبکه های رادیو و تلویزیونی وابسته به صدا و سیمای جمهوری اسلامی را از ماهواره هاتبرد متوقف کند؛ اقدامی که با واکنش تند مقامات جمهوری اسلامی مواجه شد تا جایی که اینک غرب را متهم به نقض آزادی بیان کرده اند.
واکنش ها
سیدمحمد حسینی وزیر ارشاد دولت دهم حذف شبکه‌های صدا و سیمای جمهوری اسلامی از ماهواره هاتبرد را غیرقانونی دانست و آن را نقض آشکار ادعاهای دروغین دنیای غرب در حمایت از آزادی بیان، اندیشه و اطلاعات خواند.
این عضو کابینه احمدی نژاد، قطع برنامه های صدا و سیما از ماهواره هاتبرد را به بیداری اسلامی ربط داد و اظهار کرد: تصمیم غرب به حذف شبکه‌های صدا و سیما، ناشی از نگرانی آنان از رشد آگاهی و بیداری اسلامی است. مدعیان حقوق بشر نشان دادند که ادعای آزادی بیانشان پوچ و تو خالی است و هرگاه منافع‌شان به خطر بیفتد با تمام قوا درصدد محدودسازی آن بر می‌آیند. این اتفاق از سوی کسانی رخ می‌دهد که خود مدعی جریان آزاد اطلاعات در دنیا هستند و بارها کشورهای اسلامی را به اعمال محدودیت و سانسور شدید محکوم کرده‌اند.
وزیر ارشاد نقش مؤثر و فعال شبکه‌های صداوسیمای جمهوری اسلامی در اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به افکار عمومی در رویدادهای مهم منطقه ای و فرا منطقه ای را از دیگر دلایل حذف غیرقانونی آنها از روی ماهواره هاتبرد بر شمرد.
صدا و سیمای جمهوری اسلامی هنوز آمار مشخصی از تعداد بینندگان خود در خارج از کشور ارایه نکرده است.
سایت باشگاه خبرنگاران جوان وابسته به معاونت سیاسی صدا و سیمای جمهوری اسلامی هم نوشت که “کارین بادالوف” مدیرعامل یوتل ست در گفتگو با شبکه خبری PRESS TV گفته “کمیسیون اروپا روز گذشته به شرکت یوتلست دستور داد پخش برنامه های نوزده شبکه تلویزیونی ایران را روی ماهواره هاتبرد متوقف کند. از آنجا که این دستور به ما داده شده بود ما مجبور به اطاعات از آن بودیم. ما در اتخاذ این تصمیم ، نقشی نداشتیم.”
این سایت خبری لابی های اسراییل و آمریکا را باعث این تصمیم شرکت یوتل ست عنوان کرد.
محمد باقری از نمایندگان عضو فراکسیون فرهنگی مجلس نهم نیز در واکنش به قطع برنامه های صدا و سیما از هاتبرد چنین اظهارنظر کرد: “این اقدام کاملا برخلاف مقررات بین‌المللی بوده و به نوعی دخالت در امور رسانه‌ای دیگر کشورها تلقی می‌شود. باید پرسید براساس کدام قاعده و قانون این عمل را مرتکب شده‌اند و این درحالیست که سردمداران همین کشورها مدعی حقوق‌بشر بوده و ادعای آزادی بیان دارند و اقدام اخیر آنان برخلاف ادعاهای واهی حمایت از حقوق‌بشر است.”
اگرچه کمپانی فرانسوی یوتل ست توقف پخش برنامه های رسانه های جمهوری اسلامی را به دلیل تحریم های اتحادیه اروپا اعلام کرده اما مشخص نیست این اقدام مشمول کدام یک از تحریم های مصوب این اتحادیه شده است.
به گفته محمد سرافراز معاون برون مرزی صدا و سیمای جمهوری اسلامی “سازمان صدا و سیما با «یوتل ست»، بلندمدت ترین قرارداد را با ۲۰ سال سابقه داشت که این قرارداد، در دوره‌های پنج ساله و ۱۰ساله تمدید می‌شد.”
وی همچنین از بی نتیجه ماندن مکالمات تلفنی با مقامات یوتل ست خبر داد : “ مسئول رسانه‌ای فرانسه در تماس تلفنی شب گذشته عنوان کرد که سئوال را باید به صورت مکتوب ارائه کنیم تا در آینده پاسخ آن داده شود.”
معاون برون مرزی صدا و سیما ادامه داد:” این شبکه ها در بسته خبری یوتل ست قطع شده است اما در اروپا و دیگر مناطق جهان از راه‌های دیگر پخش می شود.”
در همین راستا شبکه جام جم صدا و سیما طی اطلاعیه ای خبر داده است که “بینندگان محترم و معزز شبکه جهانی جام جم می‌توانند برنامه‌های این شبکه را از طریق ماهواره اینتل‌ست ۲۰ دریافت کنند.”
ماهواره اینتل ست از دو سال پیش شبکه های استانی صدا و سیما را پخش می کند.
اگرچه در هیچ کدام از اظهارات مقامات جمهوری اسلامی نامی از پارازیت های ایران بر روی شبکه های فارسی زبان برده نمی شود اما به نظر می رسد این اقدام یوتل ست نشانه لبریز شدن کاسه صبر این کمپانی و روشی برای مقابله به مثل با پارازیت های ارسالی از سوی جمهوری اسلامی باشد؛ پارازیت هایی که به گفته کارشناسان مسبب عوارض زیادی برای شهروندان ایرانی از جمله ابتلا به سرطان های مختلف، عقیم شدن مردان و زنان، سقط یا معلولیت جنین می شود
