شورای نگهبان تاریخ اعلام نظر در باره نامزدهای دوره دهم ریاست جمهوری را تمدید کرده است. این تصمیم مانند دیگر ویژگیهای انتخاباتی که به آن نزدیک می شویم تازگی دارد و پیش تر اتفاق نیفتاده است. بر هیچکس روشن نیست علت این تصمیم چیست. هرچه هست به دموکراتیک شدن انتخابات کمک نمی کند. این ظن قوی شده است که احتمال رد صلاحیت شدن یکی از دو نامزد طرفدار اصلاحات زیاد است. همچنین برخی بر این عقیده اند که تمدید تاریخ اعلام نظر فرصتی در اختیار می گذارد تا با یکی یا هر دو نامزد به مذاکره بنشینند و تائید صلاحیت آنها را موکول کنند به فروکاستن از شدت حملات نسبت به دولت آقای احمدی نژاد.
جلسات مکرر دفتر تحکیم وحدت و اعلام حمایت از نامزدی آقای مهدی کروبی ممکن است در این تصمیم موثر واقع شده باشد.
در شرایط جدید از زمانی که نامزد ها تکلیف شان معلوم می شود تا زمان برگزاری انتخابات وقت زیادی باقی نمی ماند و احتمال دارد شورای نگهبان در صدد رد صلاحیت یکی از نامزدهای پرسر و صدابرآمده و این تصمیم را اتخاذ کرده تا نامزد رد صلاحیت شده وقت کافی برای برنامه ریزیهای تبلیغاتی و تاثیر گذاری بر مردم و حامیان نداشته باشد. اینها و نظرات دیگری از جمله احتمالات است. نگرانی محافظه کاران از انتقاد وسیع از نامزد آنها (محمود احمدی نژاد) رو به تزاید است. با نقد صریح از عملکرد دولت وی در چهار سال اخیر نه تنها موقعیت سیاسی و آینده سیاسی محافظه کاران به خطر افتلده، بلکه این امکان هم قابل تصور است که شورای نگهبان نتواند مانند گذشته نامزد سرشناسی را از آن رو که دولت محافظه کاران را نقد می کند به سهولت رد صلاحیت کند. اگر شورای نگهبان شرائط کنونی را درست بررسی نکند با یک اقدام نسنجیده بحران سازی می کند و به صورت وسیع مورد اعتراض قرار می گیرد. این بار مانند دوره هفتم انتخابات ریاست جمهور که شورای نگهبان محمد خاتمی را تاییید صلاحیت نکرد و رهبر با حکم حکومتی بر صلاحیت آقای خاتمی صحه گذاشت بحران کنترل نمی شود. اوضاع سیاسی کشور کاملا با آن روزگار تفاوت دارد. بسیاری تایوها شکسته شده، بازداشت فعالان مدنی و سیاسی مانند گذشته های نزدیک کار آئی ندارد. مردم و فعالان که شاهد و ناظر بر یک سال رقابت انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری امریکا در تلویزیون ها بوده اند از انتخابات درسها آموخته اند و می خواهند در زمان محدود برای تبلیغات و مبارزات انتخاباتی با همان شیوه ها پشت رقیب را به خاک بمالند و از امکانات حداقلی به صورت حداکثری استفاده کنند. درس آموزی از انتخابات اخیر امریکا خاص فعالان نبوده، بلکه عموم مردم ایران که محافظه کاران بخشی از ان بوده اند در کلاس درس انتخابات امریکا شرکت کرده و بسیار آموخته اند. از این پس انتخابات در کشورهای غیر دموکراتیک جهان اگر خودش را تا حدودی به انتخابات امریکا نزدیک نکند حتی همان مقبولیت گذشته را نزد طرفدارانش از دست می دهد. مدیران ایران اگر این درس آموزی را مثل بسیاری از پدیده های غربی ممنوع و حرام شرعی اعلام کنند و الگوسازی از آن را مصداق جرم قرار دهند خود زیان می بینند. انتخابات امریکا و پخش گسترده آن در سراسر جهان مهم ترین نقشی است که امریکا در تحولات سیاسی جهان بازی کرده و اثراتش در آینده سیاسی کشورهائی با مشخصات ایران از هم اکنون مشاهده می شود.
شورای نگهبان اینک چهره انتخابات را متفاوت می بیند. شاید دریافته که این بار رد صلاحیت شخصیت ها بازتاب و تبعات وسیع خواهد داشت و ممکن است پایه های نظارت استصوابی اش بر اثر یک رد صلاحیت نسنجیده متزلزل بشود. انتخابات یک پدیده غربی است که بیش از صد سال است به ایران وارد و پذیرفته شده است، اما هنوز دموکراتیزه نشده. این بار در چارچوب همین انتخابات غیر دموکراتیک بازیگران به آهنگ دموکراسی صحنه را می چرخانند و ضعف های رقیب را دستمایه مسابقه کرده اند. نمی شود از پدیده ای که غربی است و از غرب گرفته شده انتظار داشت تغییر ماهیت بدهد. مگر می شود مثلا تا غربی ها در ساخت اتوموبیل تغییری نداده اند ما به بهانه آنکه اتومبیل از غرب آمده ساز و کارش را عوض کنیم ؟ بدیهی است که انتخابات را از غرب گرفته ایم. این که با انتخابات دولتهای غرب ستیز را سرکار آورده ایم چیزی از این واقعیت که انتخابات پدیده ای غربی است و همان ویژگیهای غربی را باید داشته باشد کم نمی کند. یا انتخابات داریم یا نداریم. اگر داریم الگو برداری از انتخابات امریکا ضروری است. نمی توان در جهان اعلام کرد در کشورمان انتخابات داریم، اما مشخصات آن را انکار می کنیم و تغییر می دهیم.
با این وصف همه چیز ممکن است. اگر کار بر عوامل محدود کننده انتخابات مشکل بشود و نتوانند این جوانان درس آموخته در مکتب دموکراسی و در جریان مبارزه با موانع دموکراسی در ایران را مهار کنند و رئیس جمهور باب طبعی از صندوق ها بیرون نیاید ممکن است همین انتخابات آزاد را با گزینه های نظامی تعطیل کنند که در این صورت نظام سیاسی کشور ناگزیر می شود بابت آن هزینه سنگینی بپردازد. دموکراسی مبتنی بر انتخابات آزاد با شیوه های غربی کم هزینه ترین نظمی است که تا کنون بشریت به آن دست یافته است. اما در ایران همه چیز ممکن است و احتمال دارد اتفاق بیفتد. اگر انتخابات را مانع کجرویها و تند رویها تشخیص دهند ممکن است باب آن را ببندند،همان کونه که حکومت دینی است، اما باب اجتهاد را بسته اند. اجتهاد که پدیده ای غربی نبوده است!
همه چیز ممکن است. آنچه ممکن نیست این است که انتخابات داشته باشیم، ولی از شیوه های غربی استفاده نکنیم. این یکی ممکن نیست.