حمید احدی
در حالی که در محافل سیاسی تهران از اعلام آغاز تولید صنعتی سوخت هسته ای، به عنوان دومین عمل حساب نشده تبلیغاتی محمود احمدی نژاد در ماه اخیر سخن گفته می شود مایکل لوی کارشناس برجسته منع گسترش سلاح‌های اتمی و امنیت استراتژیک تردید تازه ای را مطرح کرد و از جهان خواست بدون توجه به اغراق های دولت احمدی نژاد نسبت به توانائی های هسته ای ایران قضاوت و تصمیم گیری کند.
مایکل لوی که به همین مناسبت از سوی شورای روابط خارجی آمریکا مورد پرسش قرار گرفته بود با بیان اینکه پذیرفتن ورود ایران به مرحله تولید صنعتی سوخت هسته‌ای تنها به تقویت جبهه مخالفین این کشور کمک می‌کند، تاکید کرد بزرگ‌نمایی مساله هسته‌ای ایران به نفع هیچ‌کس نیست و تنها با واقع‌بینی می‌توان این مساله را به شکلی مطلوب حل کرد.
لوی در این مصاحبه تاکید کرد اعلام خبر آغاز تولید غنی‌سازی اورانیوم در مقیاس صنعتی از سوی ایران را می‌توان همزمان از دو جنبه مورد توجه قرار داد. از یک سو این امر نشان‌دهنده آن است که ایران بیش از گذشته به تولید بمب اتم نزدیک شده است. بنا به گفته لوی اعلام این خبر از سوی دیگر می‌تواند فرصتی برای امریکا و متحدانش باشد که با استفاده از آن به اجماعی جهانی علیه ایران دست پیدا کنند.
گفتنی است که در اولین روز اعلام خبر خوش هسته ای توسط محمود احمدی نژاد در جمع مردم، علی لاریجانی مسوول پرونده هسته ای و دبیر شورای عالی امنیت ملی که معمولا جهانیان سخن وی را در مورد فعالیت های هسته ای ایران معتبر می دانند، درباره سانتریفوژها سخنی متفاوت گفته بود و غلامرضا آقازاده سخنی دیگر. تناقص اطلاعات این سه تن که گفته های منوچهر متکی وزیر خارجه هم به آن اضافه شد نشریات و خبرگزاری ها را واداشت تا از ناهماهنگی ها در جریان اطلاع رسانی مسائل هسته ای انتقاد کنند.
لاریجانی تاکید کرده بود که تعداد سانتریفوژها را نباید فاش کرد، محمد سعیدی معاون بین المللی سازمان انرژی اتمی که در سال های اخیر در محافل هسته ای جهانی چهره ای مطلع و شناخته شده جلوه کرده است گفت که موضوع مهم تعداد سانتریفوژ ها نیست و دلایل فنی را پیش کشید. متکی نیز سخن دیگری گفت که در مجموع با گفته های غیرعلمی رییس جمهور همخوانی نداشت.
در همین زمان روزنامه کیهان با نوشتن مقاله ای که در آن ادعا شده بود که ایران باید جهانیان را در ابهام نگه دارد، و این روش را به نفع مصالح کشور خوانده بود، این تصور را دامن زد که اصلا خبر خوش هسته ای، که برخلاف گذشته تدارک تبلیغات وسیعی هم برایش به کار گرفته نشده از اساس یک ترفند تبلیغاتی است که بد طراحی شده بود.
درست 24 ساعت بعد از این تناقص ها و پریشان گویی ها، غلامرضا آقازاده رییس سازمان انرژی اتمی ایران در یک مصاحبه مطبوعاتی رقمی را که می توانست رقم نهائی باشد اعلام داشت و گفت از گفته هایش برداشت نادرست شده و نطنز ظرفیت تا پنجاه هزار سانتریفوژ را دارد. البته باز وی ناگفته گذاشت که چقدر از این ظرفیت به کار گرفته شده و همچنان علامت سئوالی برای جهانیان باقی ماند که بر اساس تصور خود عمل و قضاوت کنند.
این همان چیزی است که مایکل لوی هم ایران و هم جهان را از آن برحذر داشته و گفته پیشرفت‌های هسته‌ای ایران بسیار دورتر از مرحله ساخت سلاح اتمی است و بسیار کم‌تر از چیزی است که مطرح می‌شود و نباید با ایران سخت گیری کرد. بنا به گفته وی هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ایران توانسته تا حد تولید صنعتی غنی‌سازی اورانیوم دستگاههای (سانتریفیوژ) خود را به چرخش درآورد.
لوی معتقد است ادعای ایران مبنی بر تولید صنعتی سوخت هسته‌ای در این کشور یک “محاسبه نادرست استراتژیک” است که می‌تواند به تقویت جبهه مخالفین علیه ایران کمک کند.
وی در ادامه گفت: براساس مطالعات موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک، اگر ایرانی ها بتوانند سه هزار سانتریفیوژی را که [بعضی منابع ] می‌گویند در تاسیسات نطنز نصب کرده‌اند به مدت یک سال به طور کامل روشن نگه دارند، در آن صورت می‌توانند مواد شکاف‌پذیر لازم برای تولید یک بمب اتم را بدست آورند. اما چیزی که روشن است این است که ایران هنوز نتوانسته این کار را انجام دهد.
لوی به نقل از دیوید دیوید آلبرایت افزود: آبشار 164 تایی سانتریفیوژهای ایران حدود بیست درصد از زمان مطلوب را کار می‌کنند و اگر همین روند ادامه داشته باشد، پس از پنج سال مواد مورد نیاز برای ساخت یک بمب اتم آماده می‌شود.
این کارشناس عدم تکثیر هسته‌ای در عین‌حال معتقد است این ارزیابی‌ها نباید بر سیاستگذاری‌های غرب سایه افکنده و مانع از مقابله جدی با تهران شود. همچنان که بزرگ‌نمایی مساله هسته‌ای ایران نیز نمی‌تواند به ترسیم واقع‌بینانه شرایط موجود کمک کند و غرب باید به اندازه کافی نگران باشد.
لوی به نوشته خبرگزاری آفتاب در پاسخ به این سوال که چه راه‌کارهایی برای حل مساله هسته‌ای ایران وجود دارد گفت: با وجود آنکه براساس اطلاعات موجود پیشرفت‌های هسته‌ای ایران در شرایط کنونی اجازه ساخت سلاح اتمی را به این کشور نمی‌دهد اما این امر نباید باعث ارزیابی غلط ما از تهدید ایران شود. وی افزود: برای حل مساله ما به راه‌حل‌هایی احتیاج داریم که از ترکیبی از هویج‌ها و چماق‌ها تشکیل شده باشد. بنا به گفته لوی طرح چنین گزینه‌ای می‌تواند مقامات ایرانی را به مصالحه با غرب تشویق کند.
گفتنی است که در جریان آزاد سازی ملوان های بریتانیائی هم بسیاری معتقدند که نحوه آزادی سازی آن ها که به قصد ایجاد یک نمایش تبلیغاتی برای رییس جمهور برنامه ریزی شده اصلا مطابق با شئون ایران نبود. و شتاب دستگاه ریاست جمهوری برای تبلیغات می تواند با مصلحت عمومی مخالف باشد. این نظر را بسیاری از هواداران دولت هم پذیرفته و نسبت به تکرار آن تذکر داده اند.