در طول هشت سال گذشته، بیش از هجده هزار گزارش خبری سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، هنری و بین‌المللی از ایران و جهان در “روز” منتشر شده است. بخش بزرگی از گزارشهای منتشر شده در “روز” نوشته همکاران آن و بخشی نیز گزارشهای مربوط به ایران در نشریات خارج از کشور را شامل می‌شود که بعد از ترجمه منتشر شده است. همچنین در قسمت انگلیسی سایت، گزیده‌ای از گزارش‌ها و یادداشت‌های فارسی به زبان انگلیسی ترجمه شده و منتشر می‌شود.
شیوه کار خبری در “روز” چنان است که گزارش‌نویسی در آن، جای خبر نویسی در روزنامه‌ها را پر کرده است. آنچنان که در نشریات روزانه چاپی مرسوم است، بخش بزرگی از محتویات نشریه با اخبار روز پر می‌شود. در طول روز، ده‌ها خبر از حوزه‌های خبری متنوع به روزنامه‌ها سرازیر می‌شوند و خبرنگاران با انتخاب مهمترین خبرهای مربوط به هر حوزه و چینش آن در صفحات خبری، روزنامه را آماده چاپ میکنند. گاه نیز از میان اخبار، یکی از آنها انتخاب می‌شود تا گزارشی مفصل‌تر درباره آن تهیه شود و به خبر اول صفحه ارتقا یابد. گزارشهای روز وظیفه حمایت از جامعه مدنی و مردم را بر عهده دارد.
گزارش از بحران
در این راستا یکی از اولین گزارشی هایی که از آرشیو ماه‌های اول فعالیت “روز” در دسترس است، با عنوان “ آلودگی رامسر،خطر دارد یا نه؟” منتشر شده است. این گزارش پس از آن نوشته شد که رییس وقت سازمان محیط زیست خبر داده بود که میزان تششعات رادیو اکتیو در رامسر بسیار بیشتر از حد طبیعی است. گزارشگر تلاش کرده بود تا با کنار هم گذاردن اخبار رسمی منتشر شده، تصویری واقعی از خطر موجود در شهر رامسر را برای ساکنان آن را نشان دهد.
در اوایل سال 1386 و با گسترش طرح موسوم به مبارزه با بدحجابی و امنیت اخلاقی ، “روز” گزارشهای زیادی را به این موضوع اختصاص داد و نشان داد که محمود احمدی‌نژاد نیز برخلاف شایعات، از این طرح حمایت می‌کند. از جمله در گزارشی با عنوان “ زنان بدحجاب: خفاش شب و گرگ درنده” ابعاد حمایت رئیس‌جمهور وقت و دیگر راستگرایان ایران شرح داده شده بود.
و در گزارشی دیگر با عنوان “ دانشگاه شیراز به تشنج کشیده شد” گسترش طرح مبارزه با بدحجابی که به دانشگاه‌ها کشیده شده بود، بررسی شده است.
نمونه‌ای دیگر از گزارشهای مهم “روز” در سال 1386، با عنوان “ پیشنهاد تبدیل نام دریای خزر” منتشر شد و مجموعه‌ای از اظهارات عجیب مسئولان وقت درباره مسائل مرتبط با تمامیت ارضی و حق حاکمیت ملی ایران را گرد آورده بود. پیشنهاد سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی درباره تغییر نام خلیج فارس به خلیج دوستی، سخن منوچهر متکی وزیر خارجه وقت ایران مبنی بر اینکه “ سهم ایران از دریای خزرهیچ گاه 50 درصد نبوده است”، عقب نشینی از سهم ایران در “ ذخایر میدان نفتی آرش در خلیج فارس ” و پیشنهاد تغییر نام “دریای خزر” به “دریای کاسپین” از جمله مواردی بود که در این گزارش مورد توجه قرار گرفته بود.
در اردیبهشت 1387، “روز” طی نوشته‌ای با عنوان “حمایت همه جانبه رهبری از سفرهای استانی” گزارشی از حمایت‌های رهبر ایران از دولت محمود احمدی‌نژاد داد. این گزارش یکی از نمونه‌ها حمایت بی‌شائبه رهبر ایران از محمود احمدی‌نژاد در دور اول ریاست‌جمهوری‌اش است.
در خرداد 1387 نیز با انتشار خبر افشاگری‌های عباس پالیزدار، عضو هیات تحقیق و تفحص از قوه قضاییه و از هواداران محمود احمدی‌نژاد، سایت “روز”، طی گزارشی به سابقه این پرونده پرداخت و برای اولین بار متن کامل افشاگری او را منتشر کرد.
بعدها گفته شد افشاگری‌های پالیزدار یکی از برنامه‌های افشاگری احمدی‌نژاد بوده است.
این شیوه در مواجهه با اخبار در تمامی هشت سال گذشته تداوم داشت. از آنجا که بررسی همه گزارشهای مهم روز در طی این سال‌ها ممکن نیست این نوشته را با بررسی چند گزارش در سال 1392 به پایان خواهیم برد.
سال انتخابات
از ابتدای سال 1392 تا کنون بیش از 1800 گزارش خبری در “روز” منتشر شده است. از آنجا یازدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری ایران در خرداد ماه این سال برگزار می‌شد، مساله انتخابات یکی از مهمترین موضوعات گزارش در روز بود. نگاه “روز” به انتخابات ایران از رویکردی کاملا متفاوت با نشریات داخل ایران برخوردار بود و به دلیل همین زاویه تحلیلی متفاوت، در داخل ایران نیز اهمیت داشت. اولین گزارش انتخاباتی روز با عنوان “ گام‌های احمدی‌نژاد تا خرداد ۹۲: به نام رهبر در انتخابات دخالت نکنید “ در روز هشتم فروردین 1392 منتشر شد.
گزارشهای روزآنلاین از فضای سیاسی ایران، با نزدیک‌تر شدن روز انتخابات افزایش چشم‌گیری یافت و موجب واکنش‌های گسترده‌ای از سوی رسانه‌های حکومتی داخل ایران شد. اشاره به چند نمونه از این واکنش‌ها برای توجه به اهمیت کار رسانه‌ای مستقل از حاکمیت در ایران ضروری است.
وبسایت “بولتن نیوز” و “ مشرق‌نیوز” که گفته می‌شود وابسته به یکی از نهادهای امنیتی در ایران هستند، ده‌ها گزارش از گفتگوها و گزارشهای منتشر شده در “روز” منتشر کرده‌اند. از جمله وبسایت بولتن نیوز درباره یکی از گزارشهای روز با عنوان “چرا رفسنجانی قربانی شد؟”
که اتفاقا ترجمه‌ای از یک مقاله خارجی است، نوشت: “ [روز آنلاین] بنظر می رسد همان اندازه که از عدم احراز صلاحیت هاشمی ناراحت و مغموم است، از حضور جلیلی در عرصه انتخابات نیز ابراز نگرانی کرده است.”
این سایت در گزارشی دیگر با عنوان “ روزآنلاین و کلمه به دنبال آماده کردن جامعه برای آشوب در صورت شکست نماینده اصلاح طلب‌ها “ نوشت: “ هاشمی رفسنجانی آنگونه که روز آنلاین می گوید از رد صلاحیتش توسط شورای نگهبان دلگیر است و موضوع سن خود را تنها بهانه ای بیش نمی‌داند. ولی آیا این هاشمی نیست که برای چند دقیقه سر پا ماندن در برنامه های تبلیغاتی اش برای کاندیدای مورد علاقه اش نیازمند نشست بر روی صندلی و در میان جمعی از مردم و طرفدارانش می شود و حتی به احترام مردم توان چند دقیقه سر پا ماندن را ندارد.”
در همان ایام سایت مشرق‌نیوز، دیگر وبسایت وابسته به نیورهای امنیتی نظامی، طی گزارشی با عنوان “ تلاش ضد انقلاب برای خروج حسن روحانی از چارچوب‌ها “ با اشاره به گزارش‌ها و یادداشت‌های منتشر شده در “روز” نوشته بود: “ سناریو دیگری که از سوی برخی اصلاح طلبان پیگیری می‌شود انصراف عارف از عرصه انتخابات و اجماع جریان اصلاحات بر روی حسن روحانی است. در این سناریو حسن روحانی و عارف از حداکثر ظرفیت برنامه های تلویزیونی استفاده میکنند و بعد از پایان برنامه‌های تلویزیونی عارف، به نفع روحانی کناره‌گیری می‌کند. .. در این سناریو که این روزها بیشتر در سایتهای ضد انقلاب نیز قابل مشاهده است، بر خلاف دوره‌های دیگر از مخاطبان خود می‌خواهند تا در انتخابات شرکت کنند و فرصت را برای بهبود شرایط از دست ندهند.”
حتی گاه انتشار گزارش‌ها و تحلیل‌های روزآنلاین در وبسایت‌های راستگرای ایران، موجب اختلاف نظر آنان هم شده است. سایت رجا نیوز که در ایام انتخابات به تریبون گروه پایداری تبدیل شده بود، گزارشی با عنوان “روزآنلاین: سبد رای قالیباف با خاتمی یکی است “ منتشر کرد و در آن نوشت: “سایت های ضد انقلاب در سناریوی مشترک به دنبال محبوبیت سازی برای چهره های اصلاح طلب به ویژه سید محمد خاتمی در فضای مجازی هستند.”
سایت “فردا” دیگر وبسایت راستگرای ایران که در آن ایام تریبون محمد باقر قالیباف بود، در واکنش به گزارش رجانیوز نوشته‌ای با عنوان “حنای برخی، دیگر رنگی ندارد!”
منتشر کرد و نوشت: “ به باور پایداری‌ها آیا تحلیل روزآنلاین اینقدر متقن و دقیق آمده که یک بار خلاصه آن و یک بار متن کامل آن را منتشر میکنند؟ آیا تحلیل‌های آنها از زبان ضدانقلاب پاریس‌نشین به مذاق خوانندگان خوش‌تر می‌آید؟ “
با پیروزی حسن روحانی در انتخابات و طرح و پیگیری وعده‌های انتخاباتی او توسط رسانه‌های مستقل از جمله “روز”، سایتهای امنیتی در ایران مطالبه حقوق مردم و اجرای قانون اساسی را خواسته سایتهای ضد انقلاب توصیف کردند! بولتن‌نیوز در گزارشی با عنوان “ مطالبات روزآنلاین از دکتر حسن روحانی”، فهرست این مطالبات را چنین نوشت: “ از اجرای قانون اساسی و آزادی های فردی و اجتماعی تا آزادسازی سران فتنه! “
این سایت نوشت: “ رعایت حقوق متهمان، جلوگیری از حبس و حصرخودسرانه، رعایت آزادی‌های فردی و اجتماعی، اجرای اصل آزادی اجتماعی و تساوی حقوق شهروندی اقلیت‌های مذهبی و… بخش دیگری از مطالبات روزآنلاینی ها از دکتر حسن روحانی بود.”
بولتن نیوز، در پاسخ نوشته بود: “ اما لازم به تذکر است که شیوه برخورد با متهمان و افرادی که قانون شکنی میکنند خارج از عهده ریاست جمهوری و از وظایف قوه محترم قضاییه است.”!
این وبسایت یک ماه بعد از انتخابات نیز طی نوشته‌ای با عنوان “ بعد از خرداد 92 تکلیف کلمه و جرس و روزآنلاین چه می‌شود!” پیش‌بینی کرد که این سایت‌ها که بعد از انتخابات 1388 تاسیس شدند، به زودی تعطیل می‌شوند. نویسنده ناشناس بولت‌نیوز اضافه کرده بود:“این سایت ها در پوشش اخبار زندانیان سیاسی به منفعت زندانی و خانواده اش توجه نمی‌کنند.”!
این نویسنده ناشناس حتی خبر نداشته است که “روز” حداقل چهار سال قبل از بحران سال 1388 راه‌اندازی شده است و فعالیت آن ارتباطی با حوادث آن سال ندارد.
به نظر می‌رسد که وبسایت “روز” با وجود فیلترینگ بلافاصله آن در ایران و افزایش فشارها برای جلوگیری از هرگونه همکاری داخلی با آن، همچنان یکی از مهمترین رسانه‌های روزنامه‌نگاران مستقل ایران است که نه تنها می‌کوشد به تریبون جریانهای سیاسی و روشنفکری مستقل ایران تبدیل شود، بلکه با گزارشهای خبری گسترده خود از ایران، به یکی از تاثیرگذارترین رسانه‌های مجازی نیز تبدیل شده است.
