علی اکبر صالحی مامور و معذور

محمد رهبر
محمد رهبر

گروگانهای گمنام ایرانی، همچنان در سوریه هستند و ارتش آزاد سوری ها اصرار دارد که همگی از نظامیانِ ایرانی اند که به کمک حزب بعث آمده اند و از ایران، انکار که اینها زُواری بوده اند که به نیت زیارت زینبیه به شام رفته اند. تا حال که سه نفر از گروگانها کشته شده اند و گناهش افتاده به گردن حمله ی هوایی دولتِ دمشق که اتفاقا در زائر بودنِ ایرانی ها با تهران همنواست.

 چه زائر چه نظامی تا به حال سابقه نداشته دولت ایران این چنین به دنبالِ شهروندان گم شده در خارج کشور باشد، دو ماه پیش چندین ایرانی در عربستان سعودی گردن زده شدند که وزارت خارجه به یک بیانیه ی محکومیت اکتفا کرد، اما کاروان اسیر شده ی ایرانیان در سوریه که بنا بر گفته ی خبرگزاری فارس با خیانتِ راننده اتوبوس به دام ارتش آزاد افتاده اند، آنقدر اهمیت دارد که علی اکبر صالحی به آنکار رفته تا همتای ترک را ببیند و از نفوذ ترکیه در ارتش آزاد، بهره ای ببرد و نا گاه در مصاحبه مطبوعاتی و وقتِ بازگشت، وزیر خارجه ی دولت احمدی نژاد، قدری هم از کار و بارِ اسرا می گوید و مشخص می شود که زوار، نظامی هم هستند از سپاه و ارتش ولو اینکه بازنشسته باشند.

برای کسی که سالها از قبولِ مسوولیت سیاسی حذر کرده بود و سعی داشت تا چهره ای دانشگاهی بماند و نهایتا تکنوکراتی باشد بر راس سازمانهای تخصصی مثل سازمان انرژی اتمی، تصدی وزارت خارجه در بدترین شرایط بین المللی جمهوری اسلامی، انتخابی بود که پیشینه ی علی اکبر صالحی را به یکسو نهاد.

 اینکه چگونه شد دکتر صالحی، متخصص در انرژی اتمی و ریاست سابق دانشگاه شریف که راه و رسم سیاسی بارزی نداشت از کابینه ی احمدی نژاد سر در آورد را می توان به جبر موقعیت احاله داد.

احمدی نژاد در حرکتی ضربتی، منوچهر متکی را از وزارت خارجه به بیرون پرتاب کرد، متکی از همه جا بی خبر به سنگال رفته بود و خبر عزل را از رییس جمهور سنگال شنید و سر شکسته به تهران آمد و اکبر صالحی را بر جای خود دید. احمدی نژاد فی الفور صالحی را که یکسالی ریاست سازمان انرژی اتمی داشت به سرپرستی وزارت خارجه گمارده بود و به مجلس پیام می داد که وزیر بعدی کیست.

برخورد خصمانه ی احمدی نژاد با متکی در پی انتخاب صالحی که چهره ای مورد احترام و البته نا همگون در برگزیدگانِ رییس دولت به شمار می رفت، مجلس را آنقدر آرام کرد که درباره آنچه بر سر متکی رفته بود، پیگیری نکند و به راحتی رای اعتماد دهد. مراسم معارفه انجام شد و حال منوچهر متکی را می توان حدس زد که همه چیز را توهین به شخصیتش می دانست و از همین، پای در وزارت خارجه نگذاشت.

انتخاب علی اکبر صالحی که سابقه ای در وزارت خارجه نداشته و اصلا سیاسی محسوب نمی شده، برای وزارتی که از مهمترین وزارتخانه های سیاسی دولت است، شاید هم درست بود، مشکل هسته ای جمهوری اسلامی و بر هم ریختگی همه روابط ایران با جهان خارج بر سر غنی سازی اورانیوم، کسی را می طلبید که بیش از روابط دیپلماتیک از انرژی اتمی سر در بیاورد. علی اکبر صالحی که دکترای انرژی اتمی از آمریکا گرفته بود و لیسانش را از دانشگاه آمریکایی های بیروت، تمامِ چم و خمِ اتمی جمهوری اسلامی را می داند و از وقتی قضایا بیخ پیدا کرد و خبر فعالیت های مشکوک ایران به غرب رسید در خط مقدم حضور داشته است.

اول بار، سید محمد خاتمی پای این استاد دانشگاه را به سیاست اتمی باز کرد، صالحی نماینده دائمی ایران در آژانس اتمی شد و مسوول مذاکرات هم حسن روحانی بود که گفته اند چندان اعتمادی به صالحی نداشت و او را به مناسبت زاده شدن در کربلا و بزرگ شدن در لبنان و آمریکا یک خارجی می دانست.

پروتکل الحاقی را اکبر صالحی در همین دوره مسوولیتش امضا کرد و این قرار داد که فعالیت های اتمی ایران در دوره خاتمی را تعلیق کرد و آرامشی در روابط بین المللی ایران بر قرار ساخت را هم رهبری و هم احمدی نژاد به باد انتقاد گرفتند و از آن به عنوان وادادگی و خیانت نام بردند.

 حسین موسویان سخنگوی مذاکره کنندگان دوران خاتمی هم به اتهام جاسوسی بازداشت شد هر چند که علی ا کبر صالحی که آن وقت رییس سازمان انرژی اتمی بود، اعلام کرد در تیم مذاکره کننده جاسوسی نبوده اما وزارت اطلاعات همچنان موسویان راجاسوس می دانست.

 از تیم مذاکره کنندگان دوران خاتمی که تنش زدایی برنامه اش بود، حالا یک نفر در دولتِ تنش زای احمدی نژاد حاضر است، اما شاید علی اکبر صالحی، هم در آن دوره و هم حالا ماموری معذور بوده، تکنوکراتی که می دانسته سیاست خارجی ایران در بیت رهبری تعیین می شود و نماینده ی ایران در آژانس و حالا وزیر خارجه، تنها مجریانِ اجرایی دستورات محوله اند. یکبار دستور می رسد که امضا کن و یکبار فرمان می آید که غنی سازی کن.

 فرقی هم نمی کند یک تکنوکرات کجا باشد و چه کسی رییس جمهور. این روزها علی اکبر صالحی به دنبال چاره ای برای آزاد سازی گروگانهای گمنام ایرانی در سوریه است، گفته است به قطر هم خواهد رفت تا از نفوذ این جزیره نیز استفاده کند، دستورات پشت سرهم می رسند و چند وقت که بگذرد، یادمان خواهد رفت صالحی رییس دانشگاه شریف بوده است.