کمتر از سه ماه مانده تا برگزاری انتخابات مجلس دهم، محمدباقر نوبخت از “نظر مساعد” دولت به اصلاحطلبهای معتدل سخن گفت و همزمان شورای سیاستگذاری اصلاحطلبان نیز نمایندههای استانی خود را معرفی کرد.
سخنگوی دولت در نشست خبری خود با اشاره به اینکه “اصلاحطلبان معتدل با دولت همگرایی دارند و دولت هم نظر مثبتی نسبت به آنها دارد”، گفت که دولت حضور “اصلاحطلبان و اصولگرایان معتدل” در مجلس آینده را باعث تشکیل مجلسی “کارآمد و موثر” میداند. نوبخت البته اشاره به مصداقهای موردنظر خود از “اصلاحطلبی معتدل” نکرد.
این سخنان نوبخت در حالی بیان شده که رسانهها روز گذشته خبر از آن دادند که شورای سیاستگذاری اصلاحطلبان - به ریاست محمدرضاعارف - مسئولان میزهای استانها برای انتخابات مجلس را معرفی کرده است. محمدرضا عارف، محمود میرلوحی، حسین مرعشی، فرج کمیجانی، مرتضی مبلغ، محسن ترکاشوند، رسول منتجبنیا، محمدجواد حقشناس، علی صوفی، احمد صادق بناب و حسن رسولی مسئولان میز استانها هستند. عموم این افراد در دولت اصلاحات پستهای دولتی داشتند.
در شورای سیاستگذاری اصلاحطلبان علاوه بر محمدرضا عارف، حسین موسویتبریزی و عبدالواحد موسویلاری، نائبرئیس و الهه کولایی و الهام فخاری نیز دو منشی هیاترئیسه هستند.
در حال حاضر سه گروه مختلف اصلاحطلب برای انتخابات فعالیت دارند: شورای هماهنگی جبهه اصلاحات، شورای مشورتی محمد خاتمی و شورای سیاستگذاری انتخاباتی اصلاحطلبان. بنیاد امید ایرانیان نیز از جمله نهادهایی است که با توجه به نقش رئیس خود - محمدرضا عارف - در این پروسه نقش دارد.
همزمان اصلاحطلبان بر این نکته تاکید دارند که حضور آنها در انتخابات با محوریت محمد خاتمی انجام خواهد شد. محمدرضا خاتمی، دبیرکل سابق جبهه مشارکت، در این زمینه گفت که گروههایی که شورای عالی انتخاباتی اصلاحطلبان را تشکیل دادهاند، با محوریت محمد خاتمی در انتخابات حاضر خواهند بود.
آنچه امید گروههایی از اصلاح طلبان برای حضور در انتخابات مجلس را افزایش میدهد، امکان حمایت دولت از آنها برای تشکیل مجلسی همسو است. مسالهای که البته واکنشهای مختلف اصولگرایان را به دنبال داشته. از جمله وبسایت رجانیوز پیرامون سخنان اخیر نوبخت چنین موضعگیری کرد: “دولت مدتها در حال تکذیب اتهام دخالت در انتخابات بود اما به نظر میرسد عملکرد دولت بیانگر واقعیتی دیگر مبنی بر «اشتیاق تسخیر مجلس» است. تمامی این صحبتها در حالی است که حسن روحانی مدتها دخالت در انتخابات را بدل به اهرم فشاری نموده بود و کوچکترین صحبتی در خصوص انتخابات را با چماق دخالت در انتخابات سرکوب میکرد”.
نگرانی عمده اصلاحطلبان از بحث ردصلاحیتها توسط شورای نگهبان است. مسالهای که چند ماه پیش سعید حجاریان - از تئوریسینهای جریان اصلاحات - درباره آن گفته بود: “اصلاحطلبان که ابدا. آنها همگی رد هستند. اصلاحطلب نشاندار رد است. همه را رد میکنند از دم. ما خودمان ناامیدیم”. او اضافه کرده بود: “خودم اعتقاد دارم خیلی سر به سر شورای نگهبان و آقای جنتی نگذاریم. آنهایی که می دانیم رد هستند کاندیدا نشوند. انگشت کردن در چشم شورای نگهبان خوب نیست. معلوم است که یک عده نباید داوطلب شوند.حالا این مجلس چنان آش دهان سوزی هم نیست”.
مسالهای که چندی بعد به شکلی دیگر توسط عبدالله رمضانزاده، از اعضای شورای مرکزی جبهه مشارکت چنین صورتبندی شد: “به دنبال مکانیسمهایی هستیم که با شورای نگهبان به توافق برسیم. یکی از این مکانیسمها این است که برخی چهرههای اصلاحطلب که رای میلیونی دارند٬ مثل آقای محمدرضا خاتمی و دکتر میردامادی و بهزاد نبوی در انتخابات نامزد نشوند و در مقابل، شورای نگهبان صلاحیت دیگر گزینهها را تایید کند تا بتوانیم به مجلسی از عقلا برسیم تا کشور را از وضعیت نامناسب فعلی خارج کند”.
بحث نحوه برخورد شورای نگهبان با کاندیداهای انتخابات از جمله مسایلی است که همواره حاشیههای مختلفی درباره آن وجود داشته و حتی چند ماه پیش مورد اشاره حسن روحانی نیز قرار گرفته بود. رئیس دولت یازدهم درباره شکل نظارت شورای نگهبان بر انتخابات گفته بود: “شورای محترم نگهبان ناظر است نه مجری. مجری انتخابات دولت است. دولت مسئول برگزاری انتخابات است و دستگاهی هم پیشبینی شده که نظارت کند تا خلاف قانون صورت نگیرد. شورای نگهبان چشم است و چشم نمیتواند کار دست را بکند، نظارت و اجرا نباید مخلوط شوند باید به قانون اساسی کاملا توجه کرده و عمل کنیم”. او چند هفته پیش نیز مجددا تاکید کرد شورای نکهبان در انتخابات صرفا ناظر است.
با این حال چند هفته بعد آیتالله خامنهای، رهبر جمهوریاسلامی با اشاره به انتقادها از شورای نگهبان گفته بود که این شورا “چشم بینای نظام” برای انتخابات است و نظارت استصوابی حق قانونی آنها است، حق عقلی و منطقی آنها است… بخشی از این حقالناس، همین حق رای شورای نگهبان است”. او همچنین نظارت استصوابی را “حق موثر” شورای نگهبان و “حقالناس” خواند که “این را باید رعایت کرد، این را باید حفظ کرد”.