تازه های کتاب ایران…
برگ هایی از تاریخ بی قراری ما: چهل گفتار در شناخت و تحلیل شعر و ادب معاصر
نویسنده: کامیار عابدی
409ص، تهران: نشر ثالث، 1388، چاپ اول
این کتاب، شامل چهل نوشته است. بیست و پنج نوشته به تحلیل و بررسی آثار گروهی از شاعران معاصر ایران می پردازد. پانزده نوشته دیگر، بخشی از تاریخ فرهنگی و ادبی معاصر کشورمان را مورد توجه قرار می دهد. توجه گسترده به شعر معاصر، سبب پیوند بیشتر مطالب کتاب با یکدیگر شده است. جز این پیوند، باید به فصل مشترک هایی چون «خرد»، «زیبایی»، «انسان»، «سنت»، «تجدد»، «فرهنگ» و البته «ایران»، هم اشاره کرد. عناوین بعضی از این نوشته ها عبارت انداز: «نجواهای تلخ: نگاهی به شعرهای ولی الله درودیان»، «خرقه گیاهانه بیژن نجدی»، «پای تخت آوازهای صبح: موقعیت و ساختار شعر احمد رضا احمدی»، «فریدون مشیری و قلمروی زبان فارسی»، «خنجرها، بوسه ها و پیمان ها: تعلق و تعلیق در شعرهای منوچهر آتشی»، «برگ هایی از تاریخ بی قراری ما: اشاره ای به اشعاری از محمد تقی بهار، احمد شاملو و سیمین بهبهانی»، «رودی تلخ اندیش از اعماق ایران: نگاهی به وطنیه های محمد علی سپانلو»، «از منظر تاریخ فرهنگی معاصر: درباره کتاب “روشنفکران ایرانی و غرب“، نوشته مهرزاد بروجردی»، «چند حاشبه بر کتاب “روشنفکران ایران در قرن بیستم“، نوشته علی قیصری»، «روایتی دیگر از تجدد ادبی در ایران: درباره کتاب “طلیعه تجدد در شعر فارسی“، نوشته احمد کریمی حکاک»، «ایران: ژرف، غم آلود و دوست داشتنی: اشاره ای به آثار محمد علی اسلامی ندوشن» و «در ستایش عقل سلیم فرهنگی: یادی از کریم امامی».
هستی و مستی: حکیم عمر خیام نیشابوری به روایت حکیم دکتر دینانی
گفتگو از: کریم فیضی
456ص، تهران: انتشارات اطلاعات، 1388، چاپ اول
این کتاب، متن مجموعه گفتگوهایی است با دکتر «غلامحسین ابراهیمی دینانی»، درباره «حکیم عمر خیام نیشابوری» و جهان بینی و شعر او. «دینانی»، در مقام متفکری که با مبانی فلسفه شرق و غرب و بنیادهای فکر و فرهنگ ایرانی – اسلامی آشناست، و همچنین نسبت به فلسفه و اندیشه فلسفی «خیام» که در رساله هایش بازگو شده اما عمدتا مغفول مانده، آگاه است؛ در این سلسله گفتگوها، در پاسخ به پرسش های گوناگون، نگاه خویش را در ارزیابی مجموعه ای با نام «خیام نیشابوری»، عرصه کرده است. کتاب، شامل دو بخش اصلی با عنوان های «خیام و چند مسئله بنیادی» و«تفسیر رباعیات» است. عناوین بعضی از مباحثی که در گفتگوها مطرح شده عبارت انداز:«روش تحقیق در باب خیام»، «خیام و شمس تبریزی»، «خیام و نیچه»، «خیام و فرهنگ ایرانی»، «نگاهی انتقادی به خیام»، «جهان و اندیشه»، «پیدایی و ناپیدایی»، «جهان و جهانیان» و «بهشت و جهنم».
فلسفه اخلاق در ایران معاصر
نویسنده: مسعود امید
612ص، تهران: نشر علم، 1388، چاپ اول
در این کتاب، اندیشه های فلسفی برخی از متفکران معاصر ایران در حوزه اخلاق بررسی شده است. پس از بحثی مقدماتی پیرامون فلسفه اخلاق در یونان و فلسفه اخلاق مارکسیستی در ایران، اندیشه های «علامه محمد حسین طباطبایی»، «محمد تقی جعفری»، «عبدالکریم سروش»، «مهدی حایری یزدی»، «مرتضی مطهری»، «محمد تقی مصباح یزدی»، «جعفر سبحانی»، «مصطفی ملکیان»، «رضا داوری اردکانی»، «عبدالله جوادی آملی»، «محمد صادق لاریجانی»، «محمد رضا مدرسی»، «جلال الدین مجتبوی» و «علی شیروانی»، در حوزه فلسفه اخلاق مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. نویسنده، جریان فلسفی و نظری اخلاق پژوهی در ایران معاصر را به دو شعبه اصلی تقسیم می کند: 1- شعبه ای که صرفا با حال و هوای متافیزیکی و براساس مبانی وجود شناختی و معرفت شناختی کلاسیک به فلسفه اخلاق می پردازد و در صدد حل مسائل آن است؛ مانند «حایری یزدی» و «مصباح یزدی». 2- شعبه ای که در پاسخ به مسایل فلسفه اخلاق صرفا از حال و هوای متافیزیکی استفاده نمی کند، بلکه از حوزه های دیگر مانند انسان شناسی، علم اصول، فلسفه تحلیلی و… نیز سود می برد؛ مانند «علامه طباطبایی»، «مطهری»، «سروش»، «علامه جعفری»، مارکسیست ها و…
پهلویسم یا شبه مدرنیسم در ایران
تحقیق و تدوین: مجتبی زارعی، رضا مختاری اصفهانی
394ص، تهران: انتشارات خانه کتاب، 1388، چاپ اول
در این کتاب، نوسازی فرهنگی و هویتی ایران در دوره سلطنت پهلوی ها، بر اساس اسناد و مدارک گوناگون که از آن دوره به جا مانده، بررسی شده است. به عقیده مؤلفان کتاب، این نوسازی بر دو پایه یعنی ناسیونالیسم باستان گرا و تجدد غربی شکل گرفت. در دوره «رضا شاه»، نوسازی فرهنگی و هویتی بیشتر به ظواهر و ابزار مدرن محدود می شد و برای اجرای آن، از خشونت و حذف مظاهر و شعائر مذهبی نیز مضایقه نمی گردید. این روند، در دوره «محمد رضا شاه»، با توجه به پیچیده تر شدن روابط ایران و غرب، ماهیت و شکل دیگری به خود گرفت. اگر در دوره «رضا شاه» مسائل زنان در اموری چون کشف حجاب دنبال می شد، در این دوره، مسائل فرهنگی زنان و ارتباط با مجامع بین المللی زنان مورد توجه بود. مجموعه اسناد گردآوری شده در این کتاب، بخشی از تلاش رژیم پهلوی برای نوسازی فرهنگ و هویت ایرانیان را به تصویر می کشد. در مجموع، کتاب شامل هشتاد و یک سند است که عناوین بعضی از آنها عبارت انداز: «گزارش سفارت ایران در استانبول در خصوص کشف حجاب در ترکیه/1306خورشیدی»، «نامه سفیر ایران در افغانستان راجع به کشف حجاب خاندان سلطنتی افغانستان/1306خورشیدی»، «پیشنهادهای ابوالقاسم آزاد درباره معارف زنان/1308خورشیدی»، «مکاتبات جمعیت نسوان وطن خواه در خصوص برگزاری کنفرانس بین المللی نسوان شرق/1309خورشیدی»، «گزارش وزارت امور خارجه از مقاله روزنامه تریبون دو ژنو درباره نطق حسین علاء راجع به زنان ایران/1309خورشیدی»، «فرمان وزارت درباره پهلوی در خصوص اجرای قانون اتحاد لباس و جلوگیری از دستجات عزاداری/1309خورشیدی»، «نامه صدر العلمای اردستانی به وزیر درباره پهلوی (تیمورتاش)/درباره تندروی ها در قانون اتحاد لباس/1310خورشیدی»، «نامه کانون بانوان ایران به نخست وزیر (دکتر محمد مصدق) درباره برگزاری جشن 17دی/1330خورشیدی» و…
دل نوشته هایی از فرهنگ، آداب، رسوم و باورهای مردم شیراز
نویسنده: جمال زیانی
152ص، شیراز: انتشارات آوند اندیشه، 1388، چاپ اول
کتاب «دل نوشته هایی از فرهنگ، آداب، رسوم و باورهای مردم شیراز»، اثری است از دل برآمده و دلسوزانه که از سر شور و شوق، و برای کمک به حفظ فرهنگ، باورها و آداب و رسوم مردم خوش ذوق شیراز نوشته شده است. مطالب و موضوع های کتاب، بسیار خواندنی و جالب است و در کم تر کتابی در زمینه فرهنگ مردم شیراز، به چشم می خورد. عناوین بعضی از مباحث کتاب عبارت انداز:«مراسم حاملگی و زایمان»، «مراسم رمضان»، «مراسم نوروز»، «باورها»، «دردها و درمان ها»، «پیشه ها و هنرها» و تکیه ها، باغ ها، دروازه ها و محله ها».
حدیث غربت جان :35 مقاله و یک گفت و شنود
نویسنده: محمد استعلامی
391ص, تهران: انتشارات نگاه, 1388, چاپ اول
این کتاب که با سال شمار زندگی دکتر «محمد استعلامی» و فهرست آثار او آغاز می شود, شامل سی و پنج مقاله از این استاد برجسته زبان و ادبیات فارسی, همراه با متن گفتگویی با اوست. این مقالات به موضوعات گوناگونی در حوزه عرفان, شعر کلاسیک فارسی, ادبیات معاصر ایران و زبان و ادبیات فارسی می پردازند. عناوین بعضی از مقالات این مجموعه عبارت اند از: «عرفان و تربیت در دیدگاه انسان امروز» «بازآفرینی شاهنامه در هنر نمایش», «شریعت, طریقت, دوراه به یک مقصد», «طلوع و غروب شمس تبریز در قونیه», «مفهوم علم در مثنوی مولانا جلال الدین», «درک منطقی کلام حافظ», «کدام دیوان حافظ؟», «بوف کور را, دوباره بخوانیم!», «مردم در شعر سیمین بهبهانی, و «از روایت تا واقعیت در مطالعه سرگذشت و آثار عطار».
شهر یک نفره: مجموعه داستان کوتاه
نویسنده: مرجان بصیری
87ص، تهران: انتشارات ققنوس، 1388، چاپ اول
داستان های این مجموعه دارای ساختاری مشابه هستند، به این صورت که نقطه عزیمت در همه داستان ها، از اواسط یک رویداد است. از سوی دیگر، پایان بندی در همه داستان ها، به شیوه ای مشابه و با استفاده از عناصر داستانی که به مرور در داستان شکل می گیرند، با ایجاد فضایی غیرقابل پیش بینی و غیره منتظره روی می دهد. در حقیقت می توان ادعا کرد که داستان های این کتاب، غالبا پایان محور هستند، بدین مفهوم که همه آنها با یک پایان بندی ناگهانی، هویت می یابند. این داستان ها، روایت آدم های تنها و غمگینی هستند که هر کدام به یک شهر یک نفره می مانند…
فرهنگ، مردم سالاری و توسعه
گفتگو کننده و ویراستار: علی میرزایی
518 ص، تهران: نشر نگاره آفتاب، 1388، چاپ اول
این کتاب، متن ویراسته یازده گفتگو و سه میزگرد است که در فاصله سال های 1371 تا 1388 در مجله «نگاه نو» چاپ و منتشر شده است. این مجموعه برای آفرینشگران حوزه فرهنگ و کارگزاران و دلبستگان مباحث فرهنگی، توسعه، مردم سالاری، ترجمه، فرهنگ نویسی، واژه یابی، واژه سازی، و کارشناسان و مدیرانی که کارشان تصمیم سازی، تصمیم گیری و سیاست گذاری در عرصه های یاد شده است، حرف هایی تازه، معتبر و راهگشا دارند؛ چرا که طرف های گفتگو و شرکت کنندگان در میزگردها، از نخبگان و نام آورانی هستند که با مقوله های یاد شده، در عمل و از نزدیک سر وکار دارند و نگهبانان راستگو و راست کردار حوزه ذی ربط به شمار می آیند. عبدالحسین آذرنگ، داریوش آشوری، احمدرضا احمدی، کریم امامی، رامین جهانبگلو، بهاءالدین خرمشاهی، نجف دریابندری، کامران فانی و عزت الله فولادوند، از جمله صاحب نظران هستند که با آرا و اندیشه های آنان، درباره برخی از موضوعات، در این مجموعه آشنا می شویم.
جستاری در باب اصول اخلاق
نویسنده: دیوید هیوم
ترجمه: مجید داودی
240ص، تهران: نشرمرکز، 1388، چاپ اول
در این کتاب، دیوید هیوم فیلسوف برجسته تجربه گرای اسکاتلندی در قرن هجدهم میلادی، برخی از مهم ترین اصول و مبانی فلسفه اخلاق خود را، بازگو کرده است. از نظر هیوم، موضوع ارزش گذاری های اخلاقی، فضایل یا رذایل اند. خیرخواهی و عدالت در زمره برجسته ترین این فضایل قرار دارند. هر یک از فضایل، با توجه به دلپذیر بودن یا مطلوب بودن، و با توجه به سودمندی خود مورد ارزیابی قرارمی گیرد. هیوم به همین روال به مطالعه حق مالکیت، جامعه سیاسی و نتیجه گیری در باب نظریه کلی تحسین فضایل اخلاقی می پردازد. در کتاب حاضر، روش هیوم در بررسی این فضایل و رذایل و کشف منشاء هر یک از آنها، به شکلی جامع و جذاب ارائه شده است.
