سیاست های جدید وزارت علوم در دانشگاه ها و عرصه آموزش عالی به دلیل فشارها و انتقادهای گسترده محافظه کاران تندرو، به کندی پیش می رود. تغییرات در مدیریت دانشگاه ها وسیاستهای آموزشی و همچنین بازگشت بخشی از دانشجویان محروم از تحصیل، مهمترین اتفاقاتی است که طی این ماه ها در حوزه آموزش عالی اتفاق افتاده است.
در طول ماه های گذشته، بیشترین فشارهای محافظه کاران در زمینه تغییرات مدیریتی در دانشگاه ها بود. روزنامه کیهان چند روز پیش، در خبری با عنوان “رکورد تازه بولدوزر افراطیون در وزارت علوم” از برکناری ۳۷ رئیس دانشگاه در طی هفت ماه خبر داد و نوشت: “جریان فتنه به وزارت علوم و دانشگاهها به عنوان مرکز سربازگیری و ایجاد التهاب و تشنج می‌نگرد و در این زمینه در روزگار اصلاحات سابقه سیاهی از خود بر جای گذاشته است.”
از طرفی وزارت علوم تلاش کرد که تغییرات ایجاد شده سالهای اخیر در زمینه نحوه پذیرش دانشجویان را تغییر دهد. چند روز پیش جعفر توفیقی مشاور وزیر علوم گفت: “وزارت علوم سهمیه‌بندی جنسیتی در پذیرش کنکور سراسری را مخالف با عدالت آموزشی می‌داند. وزارت علوم اعتقادی به سهمیه‌بندی جنسیتی در پذیرش کنکور سراسری ندارد و یکی از سیاست‌های جدید وزارت علوم نیز از میان برداشتن آن است.” او روز بعد ناچار شد که سخنان خود را تصحیح کند. توفیقی اینبار در گفتگو با خبرگزاری ایسنا تاکید کرد: “اظهارات روز گذشته من درباره سهمیه‌بندی جنسیتی دانشگاهها، تنها نظر شخصی بنده بود و به معنای سیاست وزارت علوم نیست.” او همچنین اضافه کرد: “سهمیه‌بندی جنسیتی تاکنون در دستورکار وزارت علوم قرار نگرفته است. تصمیم‌گیری درباره سهمیه بندی جنسیتی دانشگاهها از موضوعاتی است که وزارت علوم هر وقت که ضرورت آن ایجاد شد آن را در دستورکار خود قرار می‌دهد.”
برگزاری برنامه های دانشجویی و فراهم شدن زمینه حضور اصلاح طلبان در دانشگاه و همچنین فعالتر شدن بدنه دانشجویی دانشگاه، نشانه دیگری از تغییرات در وزارت علوم است. دیروز سایت های راستگرای ایران متنی اعتراضی منتشر کردند که در آن گفته می شد چند “نشریه دانشجویی” نسبت به حضور هادی خانیکی، به عنوان “فعال فتنه” در مراسم افتتاحیه همایش نشریات دانشگاهی کشور اعتراض کرده اند. در نوشته مزبور آمده بود: “حضور فرد معلوم الحالی همچون آقای خانیکی، تداعی کننده طراحی خطرناک افراطیون و ساختار شکنان برای فضای دانشگاه ها بوده و این خلاف وعده ها و رویکردی است که آقای رئیس جمهور و جنابعالی برای حاکم نمودن اعتدال و آرامش در دانشگاهها و کشور داده‌اید.”
پس از اعتراض گسترده دانشجویان به حضور سعید جلیلی در دانشگاه نیز، روزنامه کیهان در خبری با عنوان “صدور فرمان آشوب در دانشگاه!“، نوشت: “تغییرات فله‌ای و گسترده در مدیریت دانشگاهها که با روندی تعجب‌آمیز و پرشتاب در دولت یازدهم شروع شده است، اندک‌اندک نخستین آثار خود را نشان می دهد. تلاش برای تبدیل دانشگاهها به اتاق جنگ جریان مدعی اصلاح‌طلبی، تجربه‌ای تلخ از دوران اصلاحات است که به نظر می‌رسد عده‌ای قصد دارند همان فضا را بار دیگر پدید بیاورند. هرج و مرج، بلوا و آشوب، گزاره‌های مهم این روش مدیریت در دانشگاه‌هاست که در روزهای اخیر شاهد آن بوده‌ایم.”
این روزنامه تاکیدداشت: “اکنون به نظر می‌رسد مهره‌چینی‌های جریان تندرو در بدنه آموزش عالی، به دوران میوه‌دهی خود نزدیک شده و آشوب و بلوا، برنامه درسی ترم‌های آتی دانشگاهها خواهد بود!”
روزنامه کیهان چند روز بعد از آن هم در خبری با عنوان “مدیریت بولدوزری و شعار ثبات دانشگاه!” نوشت: “ حدود ۴۰ رئیس دانشگاه طی چند ماه اخیر و بدون کمترین ارزیابی علمی یا مدیریتی و صرفاً به خاطر تمکین از مطامع مافیای افراطیون و فتنه‌گران درخارج از وزارت علوم برکنار شده‌اند و ثانیاً دانشگاهیان و اساتید کوچک‌ترین نقشی در این مدیریت به اصطلاح مشارکتی نداشته‌اند، الا اینکه فرض کنیم بقایای حزب منحله مشارکت در حال بازسازی رویکردهای افراطی دوره اصلاحات هستند.”
کیهان اضافه کرد: “در همین حال دانشگاه تهران به‌عنوان بزرگ‌ترین دانشگاه تهران پس از ۲ ماه همچنان فاقد رئیس است و از سوی سرپرست اداره می‌شود. فرجی‌دانا وزیر علوم با وجود نداشتن گزینه‌ای شایسته برای مدیریت دانشگاه تهران، صرفاً به خاطر راضی کردن افراطیون، اقدام به برکناری دکتر فرهاد رهبر کرد و تازه یک ماه بعد بود که وزارت علوم مدعی شد می‌خواهد شورای مشورتی از برخی اساتید تشکیل داده و رئیس دانشگاه تهران را معلوم کند. البته نه هویت و نحوه گلچین کردن این شورای مشورتی معلوم است و نه اینکه برکناری بلادلیل رئیس موفق دانشگاه تهران بدون اخذ ارزیابی اساتید دانشگاه تهران، توسط کدام باند مخفی انجام شده است؟”
اعتراض کیهان به کنار گذاشتن رئیس دانشگاه تهران و مشخص نبودن رئیس جدید آن در حالی صورت گرفت که حسن فریدون، مدیرکل دفتر وزارتی وزارت علوم “از عدم دخالت این وزارتخانه در تعیین رییس جدید دانشگاه تهران و زمان مشخص‌شدن فرد دارای صلاحیت برای این دانشگاه” خبر داده است. او تاکید داشت: “وزارت علوم، وظیفه تعیین رییس دانشگاه تهران را به‌طور کامل به این دانشگاه واگذار کرد و وزیر علوم صرفا حکم ریاست را ابلاغ می‌کند.”
پیش از این محمدحسن امید، سرپرست دانشگاه تهران نیز گفته بود: “در دانشگاه تهران نیز فرآیند تغییر رئیس دانشگاه تهران قرار شده است به گونه ای باشد که نظر دانشگاهیان در انتصاب رئیس دانشگاه لحاظ شود.”
او اعلام کرده: “قرار است نظر دانشگاهیان را با ساز و کاری که تعیین می کنیم، کسب کنیم بر همین اساس با دوستان دانشگاه تهران، مدیران، همکاران و نهادهای داخل دانشگاه درحال رایزنی هستیم و نظرات آنها را در خصوص اینکه شورای مشورتی چگونه صورت گیرد دریافت می کنیم ولی هنوز نهایی نشده، بعد از اینکه نهایی شد آن را اعلام می کنیم و در حال حاضر در خصوص فرآیند آن مشغول مطالعه هستیم که این شیوه یک شیوه الگویی برای دانشگاههای دیگر کشور باشد.”
تلاش وزارت علوم برای انتخابی شدن روسای دانشگاه ها و همچنین طرح استقلال دانشگاه ها نیز یکی از مواردی است که مورد اعتراض راستگرایان است.
اواخر سال گذشته، رضا فرجی دانا، وزیر علوم، طی سخنانی گفته بود: “سیاست وزارت علوم پاسخگو کردن دانشگاهها در کنار اعطای استقلال به آنها است.”
استقلال دانشگاه، از همان ابتدا مورد اعتراض محافظه کاران قرار گرفت. خبرگزاری فارس در گزارشی این طرح را “خطرناک‌تر از بازگشت حامیان فتنه به دانشگاهها در وزارت علوم” نامیده بود. این خبرگزاری تاکید داشت: “این طرح زمانی تامل برانگیز می‌شود که به نظر می‌رسد طرح «استقلال دانشگاه ها» تلاشی برای محدود کردن نظارت حاکمیت بر دانشگاهها باشد. چیزی که شبیه به آن چندی پیش در خصوص فرهنگ با عنوان‌هایی همچون دین دولتی و فرهنگ دولتی توسط برخی رسانه ها دنبال می‌شد.”
همچنین سایت تندرو رجانیوز در گزارشی با عنوان “دولت برای دانشگاهها چه خوابی دیده است؟”، که در همان زمان منتشر شد، طرح استقلال دانشگاهها را “برهم خوردن آرامش علمی محیط دانشگاهی با ژست‌های دموکراتیک” نامید.
