مایکل برنبام و یوبی واریک
سالها یک کارخانه تحت کنترل ایران در بخش غربی و صنعتی آلمان در هالهای از راز قرار داشت. این کارخانه تانکرهای گاز فشار بالا تولید میکرد اما ظاهرا مدیران آن علاقهای به پول درآوردن نداشتند و تجهیزات گرانقیمت و دقیق این کارخانه که میشود از آنها برای ساخت سانترفیوژ یا موشک استفاده کرد، پس از اینکه نتوانستند به تهران منتقل شوند، بیاستفاده باقی ماندند؛ تا اینکه درهای این کارخانه با نام MCS Technologies اواخر ماه گذشته بسته شد.
از آن زمان راز این کارخانه مسیر دیگری یافته است. مقامات امنیتی اروپا و کارگران پیشین به این فکر افتادهاند که آیا تجهیزات پیشرفته این کارخانه ارتباطی با برنامه هستهای ایران دارد یا خیر و سئوالاتی هم در مورد مالکیت کارخانه، که تا چند وقت پیش وابسته به وزیر پیشین اطلاعات ایران بوده و همچنین انتقال ماشینآلات به ایران، به وجود آمده است.
اسحاق حاجیزاده، شهروند کانادایی که در سال 2011 داراییهای کارخانه را خرید میگوید: “مسلما ایرانیها تمام سعی خود را میکنند که تحریمها را دور بزنند اما شرکت من اینطور نیست. من نمیخواهم هیچکس در این جهان به سلاح هستهای دست پیدا کند. برخلاف بشریت است.”
تشخیص اینکه اقلام با استفاده دوگانه به چه منظور مورد استفاده قرار میگیرند سخت است. یکی از چیزهایی که در این کارخانه استفاده دوگانه دارد فیبر کربنی است که بخاطر قدرت زیاد و مقاومت در برابر حرارت در زمینه هوافضا و وسایل موتوری کاربرد دارد. این کارخانه از این ماده برای ساخت تانکرهای گاز فشاربالا استفاده میکرد و در حال حاضر نیز حدود 1200 کیلوگرم از این ماده در کارخانه موجود است.
اما فیبر کربنی مادهای ضروری برای سانتریفیوژهای پیشرفته نیز هست که بازرسان سازمان ملل میگویند ایران در حال ساخت تعداد زیادی از آن هاست. ایران اخیرا اعلام کرده بود که در حال نصب سه هزار سانترفیوژ پیشرفته در نیروگاه نطنز است. گویا مدارکی دال بر تلاش ایران برای خرید فیبر کربنی ثبت شده است.
دولت کانادا یک شرکت خواهر در ایران به نام پارس ام سی اس ( Pars MCS) را در سال 2010 به عنوان کمککننده احتمالی به فعالیتهای تکثیر سلاح هستهای این کشور معرفی کرد.
حاجیزاده میگوید ارتباط بین این دو شرکت بسیار کم شده است. وی میگوید شرکت به این دلیل تعطیل شده که سالانه بین دو تا سه میلیون دلار ضرر میداده است.
دیوید آلبرایت از بازرسان پیشین سازمان ملل میگوید ایران برای سانترفیوژهای خود نیاز شدیدی به کالاهای با مصرف دوگانه دارد و خرید یک شرکت خارجی میتواند کمک زیادی بکند.
شرکتهای ایرانی، شرکت مانسمان (Mannesmann Cylinder Systems ) را که تا سال 1887 فعال بوده اما در آن زمان ورشکسته شده بود خریدند و نام آنرا به ام سی اس تغییر دادند.
تا سال 2011 این شرکت متعلق به ریکو Reyco یک شرکت آلمانی وابسته به شرکت ایرانی به نام شرکت سرمایهگذاری ری بوده است. شرکت ری متعلق به یک سازمان مذهبی است که توسط محمد ریشهری وزیر سابق اطلاعات ایران اداره میشود. هیئت مدیره این شرکت پر از مقامات سیاسی ایران است.
حاجیزاده و یک تاجر کانادایی ایرانی دیگر شرکت را در سال 2011 خریداری و روابط با پارس ام سی اس و Reyco را قطع کردند. اسناد نشان میدهد که حاجیزاده مدیر Reyco باقی مانده اما میگوید دیگر تجارت نمیکند.
این شرکت سعی داشته برخی از ماشینآلات خود را به ایران صادر کند که با مخالفت مقامات آلمانی روبرو شده است.
منبع: واشنگتن پست - 15 آوریل