“یک معامله سبک سیاسی”؛ این توصیفی است که مدیرعامل شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران از واگذاری زمین‌های نمایشگاه بین‌المللی به صدا و سیما ارائه می‌دهد. او یک مقام دولتی است که توسط وزیر صنعت، معدن و تجارت منصوب می‌شود اما گویا این واگذاری، آن هم در آخرین روزهای عمر دولت دهم، چنان مشکوک و شتابزده بوده که از نماینده مجلس گرفته تا مدیر دولتی و مشاور حسن روحانی همه زبان به اعتراض و انتقاد باز کرده‌اند. یک عضو شورای دوم تهران هم گفته که احمدی‌نژاد، شهردارِ وقت تهران در زمان ریاست‌جمهوری خاتمی، می‌خواسته نمایشگاه بین‌المللی را در اختیار خود بگیرد.
پاداش مداحی ضرغامی؟
هرچند نمایشگاه بین‌المللی تهران در سال‌های گذشته رونق چندانی نداشته و حتی دیگر میزبان نمایشگاه کتاب هم نیست اما بحث بر سر ۸۵ هکتار زمین در یکی از گران‌ترین مناطق تهران و با ارزش چندین هزار میلیارد تومان است. این مجموعه شامل ۱۲۰ هزار متر مربع فضای سر پوشیده، ۳۵ هزار متر مربع فضای باز نمایشگاهی، حدود ۲۲ هکتار فضای سبز و نیز ۲۱ هکتار راههای دسترسی به سالن‌ها و محوطه نمایشگاه است. این واگذاری درست پس از برگذاری مراسم تجلیل صدا و سیما از محمود احمدی‌نژاد صورت گرفت و به سئوالات و ابهامات در این زمینه دامن زد.
کارشناسان بسیاری معتقدند که دولت احمدی‌نژاد با اجرای سیاست تحویل زمین سوخته، در پی اجرای سیاست‌هایی است که تبعات آن را دولت آینده متحمل خواهد شد. از جمله احمد توکلی در نطق میان دستور صحن علنی مجلس تاکید کرد: “رئیس‌جمهور وقت منطقا باید از اقداماتی که تعهدات شدیدی برای دولت آینده ایجاد می‌کند پرهیز داشته باشد.”
او نسبت به واگذاری نمایشگاه بین‌المللی هم موضع صریحی گرفت: “آقای ضرغامی نمی‌تواند بر خلاف اراده مردم و با دهن کجی به مردم جلسه تقدیر بگذارد و تمجیدهای مداح‌گونه از رئیس‌جمهور انجام دهد و رئیس‌جمهور نیز دو روز بعد یک مرکز بزرگ تجاری را که برای بازرگانی ایران بسیار اهمیت دارد، واگذار کند؛ شاید این امر قانونی باشد اما عقل اقتضا می‌کند که این کار صورت نگیرد.”
اکبر ترکان، نماینده حسن روحانی برای ارتباط با دولت در دوره انتقالی هم نسبت به این موضوع واکنش نشان داد و گفت: “واگذاری اراضی نمایشگاه بین المللی توسط دولت به صداوسیما شبهه دارد و می توان گفت نوعی قدرانی متقابل بوده است. حتی اگر این کار با چنین نیتی صورت نگرفته باشد اما ممکن است این گونه تصور شود که چون صداوسیما در مراسمی از رئیس جمهور تقدیر کرد، او هم متقابلا با واگذاری اراضی با ارزش نمایشگاه بین المللی قصد جبران آن را داشته است.”
موضع ترکان موجب واکنش صدا و سیما شد و مدیر کل روابط عمومی این سازمان گفت: “سخنان آقای ترکان نه تنها غیر حقوقی و غیر اخلاقی است، بلکه با سیاست های اعتدال، عقلانیت و تدبیر رییس جمهوری منتخب نیز منافات دارد زیرا حرمت امامزاده را متولی نگه می دارد.”
سید محمدتقی سهرابی عنوان کرد: “متاسفانه جناب آقای ترکان طی مصاحبه‌ای بدون توجه به سوابق حقوقی و با تعابیر غیراخلاقی و به‌دور از شأن رئیس‌جمهور منتخب، این انتخاب هیات دولت را در راستای قدردانی متقابل توصیف کرد. آیا اختلاف بین دستگاه‌ها که می‌تواند براحتی و از مجاری قانونی حل و فصل شود و همه باید به آن پایبند باشند، باید به میان مردم کشیده شده و خوراک تبلیغاتی برای بیگانگان فراهم کند؟”
او توضیح داده که مصوبه هیات دولت دو بخش دارد که یک بخش آن مربوط به اختیارات دولت است و بخش دیگر آن به صورت لایحه به مجلس ارسال می‌شود.
معامله سبک سیاسی
اما منتقدان تنها از طیف حامیان رییس‌جمهور جدید و نمایندگان مجلس نیستند. مدیرعامل شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران هم به عنوان یک مدیر دولتی منتقد این تصمیم است و حتی تهدید به استعفا کرده است.
کاظم اکبرپور در یک نشست خبری صراحتا این واگذاری را یک اقدام غیرقانونی دانسته و گفته است: “نباید مصالح کشور را به خاطر یک معامله سبک سیاسی دستخوش تحول کرد.”
مدیرعامل نمایشگاه‌های بین‌المللی تاکید کرده است: “چنانچه قرار باشد واگذاری نمایشگاه صورت گیرد، به همراه تمام مدیرانم پس از نوشتن یک نامه سرگشاده استعفا خواهیم داد. بنده به هیچ عنوان زیر بار واگذاری نمایشگاه به صدا و سیما نخواهم رفت و اگر قرار باشد به خاطر این مخالفت در دولت نباشم قطعا در دولت نخواهم ماند اما تا زمانی که پست دولتی در نمایشگاه دارم، این اجازه را نخواهم داد.”
حتی علیرضا شجاعی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت هم اعلام کرده که این تصمیم را در اخبار شنیده است و می‌گوید که بهتر است واگذاری نمایشگاه تهران در شرایط کنونی انجام نشود.
شخص وزیر تا این لحظه واکنشی نشان نداده اما محمدصادق مفتح، قائم مقام او مدافع این تصمیم است. او تاکید می‌کند که این مصوبه قطعا ربطی به همایش تجلیل از احمدی نژاد در صدا و سیما نداشته و چنین برداشتی را “بچگانه” توصیف می‌کند.
مفتح می‌گوید: “ بدترین کار این است که دولت کار را رها کند و بنشیند تا اینکه دولت بعدی کار را بگیرد؛ ما نمی توانیم منتظر بنشینیم و ببینیم که سلیقه دولت بعدی چگونه است. این فضاسازی ها درست نیست و اینگونه نیست که مثلا این مصوبه تاثیر خیلی بزرگ و وحشتناکی بر اقتصاد داشته باشد.”
احمدی‌نژاد شهردار نمایشگاه را می‌خواست
با شروع به کار دولت جدید، چهارمین دوره شورای شهر تهران هم فعالیت خود را آغاز می‌کند و پیش‌بینی می‌شود که نمایندگان پارلمان شهری هم به این موضوع ورود کنند.
مهدی حجت، یکی از اعضای شورای چهارم می‌گوید: “ تصمیمات بزرگ متعلق به لحظات آخر عمر دولت نیست. تصمیمات بزرگ اگر در لحظات آخر گرفته شود، این پرسش مطرح می‌شود که در چند سال بحث و بررسی، چرا این نتیجه را نگرفتید و در لحظات آخر به این تصمیم رسیدید؟ موضوع دوم این است که تغییر کاربری، نحوه استفاده و واگذاری مالکیت سطوح و عرصه‌های بزرگی که در سطح و میانه شهر قرار می‌گیرند، باید با طرح‌های شهری هماهنگ باشد. زمین به این بزرگی اگر تغییر کاربری داده شود، عملا در سرنوشت تمام شهر موثر است… به بهانه اینکه مالکیت در اختیار یک قوه است، با یک مصوبه، قابل جابه‌جایی نیست.”
اسماعیل دوستی، یکی دیگر از اعضا هم این اقدام را “حاتم‌بخشی” توصیف می‌کند و تصمیم‌گیری در مورد نمایشگاه را در اختیار مدیریت شهری می‌داند.
حسن بیادی، عضو شورای دوم و سوم تهران هم این نکته را یادآوری می‌کند که احمدی‌نژاد در زمان شهرداری تهران هم به دنبال واگذاری اراضی نمایشگاه به شهرداری بود. او می‌گوید: “اینکه انتظار می‌رود شورای سوم دخالت کند، انتظار درستی نیست. زیرا مهلت کار شورای سوم به زودی تمام می‌شود و اصلا این موضوع در صحن شورا قابل بیان نیست. اخلاقا نیز درست نیست در روزهای آخر، اینچنین مسائلی در شورا مطرح شود.”
“مسائل امنیتی سازمان حساس صداوسیما”
البته این واگذاری حامیانی هم دارد، از جمله نمایندگان نزدیک به احمدی‌نژاد در مجلس. مهرداد بذرپاش، رئیس کمیته صنعت مجلس، سیاسی بودن تصمیم دولت را حرفی غیرقابل قبول دانسته و تاکید کرده است که اگر قرار باشد تصمیمات دولت تا روز آخر قابل اجرا نباشد یا احیانا تصمیمات را سیاسی بدانیم، پس بهتر بود زمان تشکیل دولت جدید بلافاصله پس از انتخابات قرار داده می‌شد: “این تصمیم یک شبه نبوده و سابقه آن به حدود 9 سال گذشته در دولت آقای خاتمی برمی‌گردد که در آن زمان اختلاف نظر جدی دولت وقت با شهرداری وقت تهران بر سر فعالیت نمایشگاه به وجود آمده بود و این موضوع همه ساله در دستور کار قرار داشت تا تصمیم مقتضی در این خصوص گرفته شود.”
این نماینده و مدیر سابق دولت‌های احمدی‌نژاد، صدا و سیما را “خط مقدم در مقابل نبرد نرم نظام سلطه علیه ملت ایران” می‌داند که باید بیشتر از اینها به آن کمک شود.
صدا و سیما هم نامه سال ۸۸ خود به دولت را به عنوان سندی از یک شبه نبودن این تصمیم منتشر کرده است. در آن نامه آمده: “با عنایت به تصمیم دولت محترم مبنی بر واگذاری محل نمایشگاه‌های دائمی بین‌المللی به دستگاه‌های نیازمند و با توجه به نیاز مبرم این سازمان به دلیل گسترش‌های الزامی در آینده و مشکلات امنیتی فراروی رسانه، همجواری مجموعه فوق با سازمان این فرصت را فراهم آورده تا با تجمیع شبکه‌ها و واحدهای مختلف در محل مذکور:
اولا: مسائل امنیتی سازمان حساس صداوسیما… قابل تضمین باشد.
ثانیا: از هزینه‌های قابل ملاحظه اجاره‌بها و خرید املاک و تحمیل آن به بیت‌المال جلوگیری شده و نهایت صرفه‌جویی را برای سازمان محقق سازد. لذا خواهشمند است دستور فرمایید نسبت به واگذاری مکان نمایشگاه‌های دائمی به این سازمان اقدام شود.”
