آنخلس اسپینوسا
انتخابات مجلس ایران روز جمعه انجام شد؛ انتخاباتی که نه منجر به تحول در دولت خواهد شد و نه شاخص درستی از تعلقات سیاسی مردم به دست خواهد داد. ولی این انتخابات جدا از یک اقدام بیهوده، به رفراندومی شبیه است که در آن میزان محبوبیت حاکمیت مذهبی، آنهم در زمانی که تنش با غرب بر سر پرونده هسته ای به اوج خود رسیده، سنجیده می شود. طرفداران و مخالفان محمود احمدی نژاد، به عنوان دو طیف اصلی رقیب در حاکمیت، بیش از هر چیز به دنبال مشارکت گسترده در انتخابات بودند تا برای حکومتی که معترضان خود را پس از انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۰۹ سرکوب کرده بود مشروعیت بخرند.
در آن سال پس از برگزاری انتخابات، صدها هزار ایرانی به خیابان ها آمدند تا علیه نتیجه درآمده از صندوق ها اعتراض کنند. سرکوب بی رحمانه مردم که ۸ ماه به طول انجامید نه تنها جنبش مردمی اصلاحات را نشانه گرفت، بلکه امید بسیاری از مردم را نیز به ناامیدی تبدیل کرد.
اصلاح طلبان با اینکه رهبران شان در حصر خانگی بسر می برند، ولی برای عدم شرکت در انتخابات فراخوان دادند و این فراخوان به شدت سران حکومتی را نگران کرد. یک تحلیلگر اروپایی که از سال ۲۰۰۵ تمامی انتخابات ایران را از داخل این کشور دنبال می کند می گوید: “تبلیغات انتخاباتی و شور و شوق برای مشارکت به هیچ وجه چشمگیر نبود. و اصلاً نمی توان آن را با سال های پیش مقایسه کرد.” ولی نبود مناظره به خوبی نشان دهنده این واقعیت بود که نظام درحال تجربه شکاف های بزرگی در نزد حاکمیت است. امروز قدرت تنها در دست محافظه کاران است و آنها درتلاش اند تا فضای سیاسی ایران را تک قطبی کنند.
در نبود احزاب مختلف، گروه های فشار لیست های غیررسمی ای از نامزدها تهیه کردند تا بر رأی دهندگان تأثیر گذارند. با اینکه در برخی مناطق تا ۱۰ لیست مختلف نیز وجود دارد، ولی ۳۴۶۷ نامزد تأیید شده ازسوی شورای نگهبان درنهایت به دو دسته تقسیم می شوند: طرفداران یا مخالفان احمدی نژاد؛ شخصیتی که از زمان انتخاب اش در سال ۲۰۰۵ با ستیزه جویی و اظهارات آتشین خود دشمنان بسیاری را برای ایران فراهم کرده است.
تمایل او به گسترش قدرت به محدوده قدرت سنتی وارد شد و این اتهام را علیه او و اطرفیانش مطرح کرد که آنها قصد دارند اختیارات رهبر انقلاب علی خامنه ای و اردوگاه مذهبی ها را محدود کنند. این دو جناح حاکمیت یک سال است که با یکدیگر بر سر به دست آوردن هسته های اصلی تصمیم گیری نبرد می کنند. با اینکه شورای نگهبان بر روند اجرای انتخابات به شدت نظارت دارد، ولی احمدی نژاد درتلاش است تا سانسورهایی را که توسط رقبایش ایجاد می شود خنثی سازد و راه را برای جانشینان خود در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده باز کند.
با این حال، ائتلاف روحانیون، تجار بزرگ و مقامات عالی رتبه سپاه پاسداران [ارتش ایدئولوژیک حکومت که فرماندهان آن در یکی از دو جناح قرار می گیرند] از نامزدهایی حمایت می کنند که آماده اند تا جای پوپولیستی محمود احمدی نژاد را پر کنند. آنها باید با مشکلات اقتصادی کشور که به دنبال تحریم های بین المللی و مدیریت غلط مالی به وجود آمده روبرو شوند.
ولی جدا از تمامی اختلافات، هدف از انتخابات این است که مشروعیت حکومت در برابر تصمیم هایی که طی ماه های آینده برای روبرو شدن با انزوای بین المللی اتخاذ خواهند شد تأیید شود. به همین دلیل، تمامی تلاش ها برپایه مشارکت مردم در این انتخابات طرح ریزی شده است.
خامنه ای با اشاره به خطر حمله نظامی گفت: “قدرت های استکباری نمی توانند با ایجاد ارعاب وجهه خود را بالا ببرند. مشارکت گسترده مردم در انتخابات می تواند امنیت کشور ما را حفظ کند.”
تلویزیون دولتی کمی قبل از بسته شدن شعبات اخذ رأی اعلام کرد که “به دلیل مشارکت پرشور مردمی” زمان رأی گیری به مدت ۴ ساعت تمدید شد. با توجه به اینکه روزنامه نگاران خارجی پس از بازدید وزیر ارشاد اسلامی مجبور شدند در هتل خود بمانند، کنترل صحت مشارکت پرشور مردمی که بیش از ۶۰ درصد اعلام شده، ازسوی ناظران مستقل امکان پذیر نشد.
یکی از ناظران در مورد نواحی شمال غربی تهران به روزنامه ال پائیس اظهار داشت: “امروز صبح زمانی که از مقابل ۳ حوزه اخذ رأی در منطقه سعادت آباد رد می شدم، هیچ کس را ندیدم. جمعیت فقط در شعبه های مرکز و جنوب شهر که دوربین های صدا و سیما در آنجا مستقر شده بود به چشم می خورد.” یکی از روزنامه نگاران محلی که اکثر حوزه های شمال و جنوب پایتخت تهران را از نزدیک دیده است، مشارکت را ۲۰ درصد برآورد می کند و این درحالی است که سایت های اصلاح طلب درصد مشارکت در دیگر شهرها را از این نیز پایین تر می دانند. ولی احتمالاً مشارکت در مناطق روستایی بالاتر بوده است. میزان مشارکت در انتخابات پیشین مجلس ۵۵ ممیز ۴ درصد اعلام شده بود.
منبع: ال پائیس، ۳ مارس
