دیش نیندازیم، بحث کنیم

نویسنده
مریم کاشانی

» اعلام شکست مقابله زوری با کاربران تلویزیون های ماهواره‌ای

سرتیپ محمدرضا نقدی، رئیس بسیج سازمان مستضعفین در تازه‌ترین سخنان خود گفته است که جمع‌آوری اجباری ماهواره‌ها راه‌حل مقابله با آن نیست.اظهار نظر این مقام تندرو حکومتی به منزله اعلام شکست از یک مبارزه بی نتیجه بیست ساله است که با موافقت رهبر و در زمان ریاست علی لاریجانی بر صدا و سیما به راه افتاد به امید این که در پنج سال رسانه ملی جای تلویزیون های ماهواره ای را پر کند.

به گزارش خبرگزاری فارس، نقدی که به زنجان سفر کرده بود، در جمع خبرنگاران گفت: “نباید ماهواره‌ها را با اجبار از بین خانواده‌ها جمع کرد، بلکه باید با استفاده‌کنندگان آن به بحث نشست و آن‌ها را قانع کرد. در واقع باید از درون انضباط ایجاد کرد؛ زیرا اگر باور قلبی نباشد هیچ کاری به ثمر نخواهد نشست که در این راستا تشکیل حلقه‌های صالحین می‌تواند نقش قابل توجهی داشته باشند.” او اضافه کرد: “در جنگ سخت تکلیف مردان سنگین‌تر بود، ولی در جنگ‌نرم تکلیف زنان مملکت سنگین‌تر است؛ چراکه علاوه بر توجه به عقاید و باورهای خود وظیفه تربیت فرزندان را نیز بر عهده دارند. همچنین حلقه‌های تربیتی و فعالیت‌های عمیق سازندگی معنوی کاری پایه‌ای و اساسی است و در اصل محکم‌ترین سد در مقابل تهاجم فرهنگی است؛ لذا نباید از توجه به آن غافل شد.”

اکنون سال‌هاست که داشتن تجهیزات دریافت شبکه‌های ماهواره‌ای در ایران غیرقانونی است و برای مقابله با آن نیروی انتظامی به اجبار وارد منازل شخصی مردم شده و دیش‌ها و دریافت‌کننده‌های ماهواره‌ای را جمع‌آوری می‌کند. گرچه بسیاری از حقوق‌دانان بارها اعلام کرده‌اند که ورود به حوزه خصوصی افراد بدون حکم قضایی غیرقانونی است و از بین بردن اموال عمومی و و ارد کردن خسارت مالی به مردم با هیچ بهانه‌ای قابل توجیه نیست، اما رویه نهادهای انتظامی تغییری نکرده است. این اقدامات غیرقانونی حتی در بعضی موارد موجب آسیب‌های جسمی و جانی برای شهروندان هم شده است. برای نمونه در مهرماه سال گذشته، علی محمد خویی، یکی از شهروندان تهرانی به هنگام ورود غیرمجاز نیروی انتظامی به منزل شخصی اش، دچار حمله قلبی شده و فوت کرده بود.

از سوی دیگر ارسال پارازیت بر روی شبکه‌های ماهواره‌ای روش دیگر حاکمیت برای مقابله با امواج ماهواره‌ای بوده است. ارسال پارازیت‌ نیز همواره مورد انتقاد نهادهای بهداشتی جمهوری اسلامی قرار گرفته و آن را برای سلامت مردم مضر می‌دانند.

در این میان و در سال‌های گذشته، گروهی از مسئولان جمهوری اسلامی که به جناح میانه‌روتر حکومت وابسته هستند، از برنامه برخوردهای مبتنی بر زور برای مقابله با ماهواره‌ها انتقاد کرده‌اند. حسن روحانی یکبار در زمان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری‌ صریحا گفته بود: “حریم خصوصی بسیار مهم است. من تعجب می‌کنم، نیروی انتظامی شنیدم در یک رسانه‌ای گفته بود که با راپل می‌توانیم روی پشت بام برویم، چون خصوصی نیست و مجموعه ۱۰ آپارتمان است. من واقعا دچار حیرت شدم، زیرا اگر پشت بام فضای مشاع است، برای صاحبان آپارتمان است نه بین آنها.” او تاکید داشت: “کسانی که تحقیق کرده‌اند، گفته‌اند که جمع‌آوری دیش‌های ماهواره هیچ نتیجه‌ای نداشته است. آمارها نشان می‌دهد که ۵۰ درصد مردم از رسانه‌های خارجی استفاده می‌کنند، بنابراین ورود به حریم خصوصی ممنوع است.”

روحانی بعدها و پس از انتخاب به عنوان رئیس‌جمهور نیز مخالفت خود را با این روش‌ها اعلام کرد. از جمله در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۳، در مراسم جشنواره ملی ارتباطات و فناوری اطلاعات گفته بود: “ فکر می‌کردیم اگر ویدئو وارد کشور می‌شد، ایمان جوان‌ها پَر می‌زد، سال‌های اول انقلاب دغدغه ما این بود […]بعدها غصه دیگری شروع شد که با ماهواره‌ها چه کنیم اگر خدای نکرده تلویزیون‌مان با دیش مخفی و آشکار، شبکه دیگری را بگیرد، در جوانان ایرانی چگونه ایرانیت و اسلامیت می‌ماند. آمدیم و در پشت بام‌ها و بالکن‌ها با آن مبارزه کردیم، اما تاثیری نداشت اما نه ایمان مردم پر زد و نه هویت مردم از دست رفت.”

علاوه بر رئیس جمهوری اسلامی، علی جنتی وزیر ارشاد نیز شیوه مقابله با ماهواره‌ها را ناموفق می‌داند. او در همان روزهای اول وزارتش گفته بود: “در گذشته اقداماتی مانند ممنوعیت استفاده از ویدئو در کشور انجام می‌شد که امروز به نظر کارهای خنده دارد به حساب می‌آید و شاید پنج سال دیگر هم با بررسی اقدامات امروز خود همین احساس را داشته و به آن بخندیم.” او همچنین از امکان دریافت ۲ هزار شبکه ماهواره‌ای روی تلفن‌های همراه در آینده نزدیک خبرداده و پرسیده بود: “آیا برای مقابله با این پیشرفت‌ها هم از پارازیت استفاده خواهیم کرد یا راهکاری‌های دیگری داریم؟”

به نظر می‌رسد که شکست برنامه مقابله با ماهواره‌ها اکنون از سوی تندترین جریانهای درون حکومت نیز پذیرفته شده است. اظهارات رئیس سازمان بسیج را در همین راستا می توان ارزیابی کرد.

تابستان سال گذشته، حسین سبحانی‌نیا نماینده راستگرای مجلس گفته بود: “اگر برنامه‌های صدا و سیما خوب و جذاب باشد کشش مردم به برنامه‌های ماهواره کم شده و به شبکه‌های داخلی گرایش پیدا می‌کنند.” او با تاکید بر اینکه “پشت بام‌ها پر از دیش است.“، پیشنهاد داده بود: “اگر قرار است استفاده از ماهواره آزاد باشد باید چارچوب آن مشخص شود.”

تلاش مسئولان جمهوری اسلامی برای نظام‌مند کردن استفاده از ماهواره ها پس از آن صورت می‌گیرد که مشخص شده است امکان محدود کردن و ممنوعیت آن وجود ندارد. چند روز پیش یکی شرکت‌کنندگان در میزگرد تخصصی مربوط به آسیب‌های ماهواره اعلام کرد: “برخورد قهری با ماهواره پیامدهای نامطلوب داشته است، براساس آمار بیش از ۹۰ درصد مردم ایران ماهواره دارند و در این بین نه تنها خانواده‌های غیرمذهبی بلکه حتی خانواده‌های مذهبی هم از ماهواره استفاده می‌کنند.” او ابراز نگرانی کرده بود: “در حال حاضر دشمن لشگرش را در خانه‌های ما آماده می‌کند یعنی الان هر خانه یک لشگر و نیرو برای آمریکا دارد هم‎اکنون هر خانواده‌ای که بگوییم ماهواه را جمع کند می‌گوید بگذارید این سریال تمام شود، سریال تمام می‌شود اما سریال بعدی شروع می‌شود و جایگزین قبلی می‌شود.”