تاخیر بی سابقه دولت در پرداخت یارانه های نقدی مهرماه و همزمانی آن با توقف مرحله دوم طرح هدفمندی یارانه ها که محمد رضا باهنر آنرا “سوگمندانه” دانست و نیز سخنان محمود احمدی نژاد درباره “تحت فشار” بودن دولت در بحث بودجه، موجب شده است تا رسانه های منتقد دولت درباره احتمال قطع پرداخت یارانه ها در ماه های آینده گمانه زنی کنند.
این پیش بینی ها در حالی مطرح شده که دولت طی 22 مرحله پرداخت یارانه نقدی، به صورت تدریجی زمان واریز یارانه ها را که در مرحله نخست در روز اول ماه بود، اکنون به روزهای پایانی ماه رسانده و به این ترتیب، آنطور که سایت بازتاب گزارش داده، عملا از پرداخت یک ماه یارانه به صورت نامحسوس طفره رفته است و این احتمال را ایجاد کرده که در ماه های آینده دیگر قادر به پرداخت این پول نباشد.
سایت بازتاب در گزارش خود از نحوه عدم واریز یکماه یارانه به بهانه تاخیر های تدریجی در تاریخ پرداخت نوشته است:“محمود احمدی نژاد در پاییز سال 1389 شخصا در یک برنامه زنده تلویزیونی آغاز اجرای طرح هدفمندی یارانه ها را اعلام و تاکید کرد در این طرح، یارانه نقدی قبل از آغاز هر ماه به حساب مردم واریز می شود.در مرحله اول پرداخت یارانه نقدی نیز این مبلغ به صورت دو ماهه و قبل از اجرای طرح به حساب مردم واریز شد، اما به تدریج با گذشت زمان، واریز یارانه های نقدی به جای دو ماه به یک ماه تبدیل شد و زمان واریز هم از قبل از شروع ماه به اوائل، سپس به اواسط و اکنون در حال تبدیل شدن به اواخر ماه است.شاید در نگاه اولیه، روزهای واریز شدن یارانه نقدی تفاوتی نکند؛ اما در پرداخت هایی که سقف انتهایی ندارند، یعنی باید به صورت مداوم پرداخت شوند، تغییر در روز پرداخت و تبدیل شدن پرداخت قبل از ماه به آخر ماه بعد، به معنای پرداخت نشدن یک ماه مستمری می باشد. به عبارت دیگر، دولت به جای آن که یارانه ماه آبان را در اواخر مهر پرداخت کند، این یارانه را در اواخر آبان پرداخت می کند و به همین ترتیب در ماه آذر و دی نیز تاخیر ایجاد می شود و در عمل یک ماه پرداخت نقدی انجام نمی شود. نتیجه این تاخیرات تدریجی موجب شده است در سال 1390 عملا یازده مرحله پرداخت یارانه نقدی به جای دوازده مرحله صورت بگیرد. علت آن است که اواخر سال 89 یارانه قبل از ماه واریز می شد، اما بعدا واریز به اوایل و اواسط همان ماه موکول شد”.
سایت افکار نیوز نیز در گزارشی با عنوان “سرنوشت پرداخت یارانه چه خواهد شد؟”، از نگرانی ها درباره احتمال متوقف شدن آن در ماه های آتی سخن گفته و نوشته است:“ تا چندی پیش دولت و مجلس مشکلی در اجرای فاز دوم هدفمند کردن یارانه ها نمی دیدند هرچند که دولت هنوز این قانون را اجرا نکرده بود و برخی از دولتی ها اعلام می کردند که با بودجه‌ای که برای این موضوع پیش‌بینی شده است، فاز دوم قابل اجرا نخواهد بود اما مجلس تصمیم بر لغو اجرای آن گرفت که این تصمیم به مذاق دولتی ها خوش نیامد.در حالی دولت مخالف توقف اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه ها است که مجلسی ها اجرای این طرح را موجب افزایش نقدینگی و تورم می دانند که این موارد به تنهایی می تواند اوضاع اقتصادی جامعه را نامطلوب کند. نمایندگان موافق این طرح معتقدند که اجرای مرحله دوم هدفمندی به نفع مردم نیست و شرایط معیشتی مردم را سخت تر می کند بنابراین جامعه تحمل اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه ها را ندارد.اما سوالی که در خصوص توقف اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها در اذهان عمومی ایجادشده این است که آیا با این طرح هدفمندی یارانه ها دیگر اجرا نخواهد شد؟ آیا یارانه نقدی دیگر پرداخت نمی شود؟”.
این سایت پاسخی به سوال خود نداده و تنها به تکرار گفته های لطف الله فروزنده، معاون برنامه ریزی ریاست جمهوری اکتفا کرده که گفته است:“ یارانه های نقدی خانوارها در صورت عدم اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه ها، همچنان پرداخت می شود”.
گفتنی است فروزنده این سخنان را در پاسخ به شایعه هفته گذشته مبنی بر گروکشی دولت و مجلس درباره توقف مرحله دوم یارانه ها و نارضایتی دولت از مصوبه مجلس بیان کرده است.
زمزمه توقف واریز یارانه نقدی و یا پرسش از سرنوشت آن درحالی بالا گرفته است که خبرگزاری ایرنا، به نقل از ارسلان فتحی پور، رییس کمیسیون اقتصادی مجلس پیشنهاد کرد هاست که به جای پول نقد، یارانه ها به صورت کالا به مردم داده شود.
وی این پیشنهاد را در یک نشست دولتی درباره صادرات غیرنفتی بیان کرده و گفته است:” برای جلوگیری از افزایش نقدینگی در جامعه به جای پرداخت یارانه نقدی، کالاهای داخلی در اختیار مردم قرار گیرد. به این ترتیب علاوه بر جلوگیری از افزایش تورم از بخش تولید هم حمایت می شود”.
فتحی پور مکانیسم توزیع بیش از 75 میلیون سبد کالایی به شهروندان در یک روز را توضیح نداده است.
سخن گفتن از تبدیل یارانه نقدی به کالا در حالی مطرح می شود که با کاهش بی سابقه حجم واردات به دلیل قیمت لجام گسیخته ارز و نیز گرانی بی سابقه کالاها، فروشگاه ها و مراکز عرضه کالاهای اساسی رفته رفته از تنوع کالایی تهی شده اند به طوری که بسیاری از شهروندان در گفت و گو با روز آنلاین از “آغاز شرایط قحطی” سخن گفته اند.
آنها گزارش داده اند که محصولات و کالاهای مورد نیازشان، علاوه بر افزایش بی سابقه قیمت، دچار کمیابی و یا نایابی شده اند و رفته رفته شرایط به سمت خالی شدن فروشگاه ها از جنس پیش می رود. روندی که پیش بینی آن پس از افشاگری کیهان درباره “عدم اجازه ورود کالاهای خریداری شده به داخل کشور طی 4 ماه گذشته” چندان دشوار نبود.
کیهان نوشته بود:“ چرا سایر مسئولان سامان دهی بازار سکه و ارز و مخصوصا؛ وزارتخانه های محترم اقتصاد، صنعت و معدن و بازرگانی، بانک مرکزی و گمرک در این باره سکوت کرده اند؟ چرا توضیح نمی دهند که از آغاز سال جاری تاکنون ده ها میلیارد دلار برای ورود کالا اختصاص یافته ولی بسیاری از کالاهای یاد شده وارد کشور نشده است؟ و چرا برای بازگرداندن دلارهایی که اختصاص داده اند، راهکار و چرخه قانونی و تعریف شده ای ندارند؟”.
این روزنامه پس از اوج گیری نارضایتی ها از گرانی و بروز ناآرامی در بازار نیز باردیگر از “احتکار” کالا سخن گفت و دولت را تهدید کرد که “بچه حزب اللهی” ها آمده اند تا به انبارهای احتکار کالا حمله کنند.
کیهان نوشته بود:“ با کدام توجیه شرعی و قانونی، از مصادره کالای احتکار شده در این انبارها خودداری می ورزند؟ کلان سرمایه داران محتکر به لحاظ شرعی و قانونی، نه فقط مالک اموال احتکار شده نیستند بلکه با توجه به اهداف ضد امنیتی که از این اقدام خود دنبال می کنند، به عنوان مفسدفی الارض مستحق اعدام نیز خواهند بود.تعداد زیادی از نیروهای متعهد و حزب اللهی که به لطف خدا، همه جا حضور دارند در تماس با کیهان اعلام می کردند که از محل انبارهای مورد اشاره باخبرند و برای یورش به این انبارها و مصادره کالای احتکار شده آمادگی کامل دارند. پاسخ کیهان این بود که آدرس ها را همراه با نام کلان سرمایه داران احتکار کننده در اختیار مراکز اطلاعاتی و قضایی قرار دهند و چنانچه مشاهده شد مراکز یاد شده، به بی تفاوتی خود ادامه می دهند، از سوی حزب الله یعنی همان ها که مسئولان را بر سر کار آورده اند و به قول حضرت امام ولی نعمت آنها هستند اقدامی شایسته و انقلابی صورت پذیرد”.
