کارن لاژون
از انتخابات ایران انتظار هیچ نتیجه غافلگیرکننده ای نمی رفت و ماحصل آن نیز دقیقاً همان چیزی شد که پیش بینی شده بود. با این که نتیجه نهایی تا سه یا چهار روز آینده مشخص نخواهد شد، ولی به نظر می رسد که محافظه کاران 71 درصد کرسی های مجلس را از آن خود کرده اند [به گفته وزیر کشور مصطفی پورمحمدی]. تنها موضوع عجیب تعداد رأی دهندگان است که با توجه به رد صلاحیت اکثریت نامزدهای اصلاح طلب توسط مسؤولان محافظه کار، 65 درصد اعلام شده.
هوبرت ودرین، وزیر امور خارجه پیشین فرانسه، در این خصوص اظهار می دارد: “نتیجه این انتخابات گویای فضای حاکم بر ایران نیست، زیرا تعداد نامزدها و خط فکری آنها بسیار محدود انتخاب شده است. شاید نتایج نشان دهنده این باشند که آیا رییس جمهور احمدی نژاد پایگاه پوپولیستی خود را از دست داده یا خیر. ولی از آنجا که همه چیز به گونه ای برنامه ریزی شده تا نامزدهای مدرن و دگراندیش نتوانند به عرصه انتخاباتی راه یابند، نمی توان نظر چندانی در این رابطه ارائه داد…“
بی شک موضوع مورد بحث این انتخابات را باید در جای دیگری جستجو کرد. برنارد هورکاد، مدیر پژوهش در مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه، با اعتقاد براینکه وضعیت پوپولیستی احمدی نژاد همچنان به قوت خود باقی است اظهار می دارد: “این انتخابات اجازه می دهد ببینیم چه گروهی برنده خواهد شد: اسلام گرایان داخل نظام که به مانند سردمدار خود، احمدی نژاد، پوپولیست هستند و اسلام گرایان خارج از نظام که در رأس شان محمد قالیباف، شهردار تهران را می توان دید.“
اکنون شاهد نبردی سخت میان دو نسل هستیم: پاسداران که در جبهه ایران و عراق جنگیده اند و دارای ایده های بسیار ملی گرا و وطن پرستانه هستند و شبه نظامیان اسلام گرای بسیج که عمدتاً جوان اند و جبهه ها را تجربه نکرده اند. انتخابات فعلی بی شک حد و مرز روابط حاکم میان نیروها که از هم اکنون تا انتخابات ریاست جمهوری سال 2009 شکل خواهند گرفت را مشخص می کند.
به هر حال برنده انتخابات هر گروه یا دسته ای باشد، نکته مسلم آن است که موضوع اصلی همچنان ایجاد رابطه با ایالات متحده خواهد بود. ممکن است موضع رییس جمهور تندروی ایران به دلیل پیروزی اسلام گرایان “واقع بین” که با حفظ تعادل و میانه روی برای مذاکره با “شیطان بزرگ” اظهار آمادگی می کنند، قدری متزلزل شود. هوبرت ودرین خاطرنشان می سازد: “موضع احمدی نژاد با کوچک ترین گشایش به سوی ایالات متحده بسیار تضعیف خواهد شد. در گزارش جیمز بیکر که حدود یک سال پیش منتشر گردید، به مذاکره با ایرانیان بدون پیش شرط توصیه شده بود. به همین دلیل، اگر فردا مقامات امریکایی به دولت تهران بگویند که از یک هیچ یک از خواسته های خود چشم پوشی نمی کنند، ولی حاضر به مذاکره هستند، این به واقع برای رییس جمهور ایران گران تمام خواهد شد.”
آیا سه نامزد اصلی ریاست جمهوری ایالات متحده [مک کین، کلینتون و اوباما] مایلند چنین مذاکراتی را آغاز کنند؟ هوبرت ودرین چنین عقیده ای دارد. او می گوید: “حتی پس از به قدرت رسیدن نامزد جمهوریخواه مک کین، شاهد یک جدایی میان سیاست فعلی و سیاست آتی خواهیم بود. او سیاست بوش را پیش نخواهد گرفت.“
منبع: ژورنال دو دیمانش، 15 مارس
مترجم: علی جواهری