ایرانیان آماده می شوند

رامین مستقیم، مریس لوتز

درحالیکه دولت روز یکشنبه اعلام کرد که قطع برخی از یارانه ها موجب بالارفتن قیمت بنزین می شود و قیمت کالاهای ضروری مثل آب و نان چندین برابر می شود، ایرانیان خود را آماده می کنند.

اگرچه مجلس این طرح را تصویب کرده است، احمدی نژاد با اعلام این موضوع در تلویزیون و گفتن این نکته که نرخ های جدید تا 10 روز آینده اجرا می شود، مردم را غافاگیر کرد.

احمدی نژاد که خود را رهبر کسانی می داند که به مردم فقیر خدمت می کنند و با پولدارهای فاسد مبارزه می کنند، دیروز در مقام دفاع از سیاست های نئولیبرال غربی و سیستم سرمایه داری بین المللی، معذب شده بود.

قشر تجار و سرمایه دارد جدید با برداشته شدن یارانه ها کمی احساس ناراحتی می کنند اما ایرانیان عادی از این اقدام ضربه شدیدی می خورند.

اگر این طرح موفق شود، ایرانیان خودکفا می شدند و از لحاظ اقتصادی به خود متکی می شدند و در مقابل تحریم های غرب که فشار سنگینی را بر اقتصاد ایران آورده است، پایداری می کردند. اما قطع کردن یارانه ها در زمان تنش سیاسی، فشار اقتصادی و انزوای بین المللی ایران بر سر برنامه های اتمی اش، صورت گرفته است.

نیروهای امینتی در پمپ بنزین ها مستقر شده اند و پلیس ضد شورش در همه جای تهران دیده می شود تا اگر نارضایتی عمومی منجر به حمله مردم به پمپ ببنزین ها شد، در آنجا حضور  داشته باشند. در سال 2007 زمانی که دولت برای اولین بار سیستم محدود کردن مصرف بنزین یارانه های را اعمال کرد، شورش هایی درگرفت.

جزئیات تغییر قیمت ها از طریق رسانه ها درز کرده است. روز یکشنبه، قیمت همه کالا ها بدون تغییر بود به غیر از سوخت گاز طبیعی که از 30 سنت هر مکعب، 500 درصد افزایش داشته است.

در ده روز آینده، قیمت گازوئیل  از گالنی شش سنت به 57 سنت برای 16 گالن اول می رسد و قیمت سهمیه ماهانه 1.32 دلار برای هر گالن است. بالا رفتن مخارج حمل و نقل هم باعث می شود که کالا های دیگر به شکل قابل توجهی گران شود.

بنزین یارانه ای ازگالنی 38 سنت به 1.48 دلار می رسد و نرخ آزاد آن 2.64 دلار است.

سیستم پیچیده  یارانه ای توسط سیستم کارت هوشمند اداره می شود؛ راننده ها می تواند سهمیه ماهانه بنزین ارزان را دریافت کنند اما اگر به بنزین بیشتری نیاز داشته باشند باید به نرخ آزاد خریداری کنند.

قیمت آب و برق ماه هاست که گران شده است و پیش بینی می شود که به مقدار جالب توجهی بعد از هدفمند شدن یارانه ها بالا برود. طبق گفته ایرنا، قیمت برق برای هر کیلووات در ساعت 4.5 سنت است که سه برابر شده است و قیمت آب با 48 سنت در هر متر مکعب چهاربرابر و گاز برای گرمایش با 7 سنت در هر متر مکعب پنج برابر شده است.

قیمت آرد از کمتر از یک پنی به 13 تا 14 سنت برای هر پوند رسیده است.

دولت امیدوار است تا شوک اولیه از بالارفتن قیمت ها را با  ریختن 40 دلار ماهانه به حساب افراد، مهار کند. مردم در ماه اول همچنان 13.2 گالن بنزین برای هر اتومبیل دریافت خواهند کرد.

سعید لیلاز روزنامه نگار و اقتصاددان می گوید: “از لحاظ تئوریک درآمد دولت بعد از برداشتن یارانه ها روزی 100 میلیون دلار افزایش می یابد. از این درآمد 30 درصد باید در مخارج صنایع مصرف شود تا مخارج را تامین کند و 20 درصد آن برای پروژه های عمرانی به جیب دولت می رود، 50 درصد آن بصورت نقدی به حساب مردم ریخته می شود.”

دولت منتقدان به این طرح را سرکوب کرد. روز یکشنیه، مقامات ایرانی فریبرز رئیس دانا اقتصاددان چپگرا را که با غیرمنصفانه خواندن این طرح در مصاحبه ای در بی بی سی، آن را نقد کرده بود، زندانی کردند.

احمدی نژاد رسانه های خارجی را به دلیل ترویج شایعه های دروغ در مورد عواقب قطع یارانه ها بر قشر متوسط و پایین جامعه، متهم کرد.

او روز یکشنبه به رسانه دولتی ایران گفت: “من شاهد این بودم که برخی از رسانه های خارجی اظهاراتی درباره این طرح کرده اند آنها از اینکه ایران پیشرفت کند، ناراحت هستند.”

اما عصبانیت رو به افزایش است بخصوص در میان کارکنان بخش حمل ونقل که اجازه ندارند با وجود افزایش قیمت بنزین، کارمزد خود را زیاد کنند.

علی، راننده تاکسی، گفت که قبل از یکشنبه تاکسی ام را که با گاز طبیعی کار می کند را به قیمت 80 سنت پر کرده بودم.

او ادامه داد: “امروز با بیش از 4.50 دلار باک را پر کردم و تقریبا پنج برابر بیشتر پول دادم.”

لیلاز، اقتصاددان گفت که امیدوار است که افزایش نرخ سوخت یک عارضه جانیی مثبت داشته باشد: “کاهش ترافیک و آلودگی که همه آسمان پایتخت را پوشانده است.”

او گفت: “از اینکه خیابان های تهران امروز خلوت شده بود خوشحالم و دست کم آلودگی کم می شود.”

 

لس آنجلس تایمز، 20 دسامبر