علی اکبر ناطق نوری، وجود “حداقل یک تفاوت” بین آیت الله خمینی و آیت الله خامنه ای را “فاحش” عنوان کرد. رئیس دفتر بازرسی بیت رهبری و عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز در توضیح این “تفاوت فاحش” به “جایگاه بالا و والا و نفوذ کلام و برد سخنان امام” اشاه کرد و افزود که این خصوصیات در آیت الله خمینی “منحصر به فرد و بارز” بود. به گفته ناطق نوری، این خصوصیات منحصر به فرد “در رهبر بعدی قطعا نیست.” وی همچنین تاکید کرده است که آیت الله خمینی در “ریز اموروارد نمی شدند.”
این روحانی بلندپایه در نظام سیاسی جمهوری اسلامی این سخنان را در جریان گفت و گویی که کتاب “تداوم آفتاب” با وی انجام داده، بیان کرده است. گفتنی اینکه کتاب “تداوم آفتاب”، کتابی است که در تمجید از “شخصیت حقیقی و حقوقی” آیت الله خامنه ای توسط انتشارات جام جم منتشر شده است.
در این کتاب به جز ناطق نوری، گفت و گوهای متعددی با دیگر نزدیکان و دوستان رهبر جمهوری اسلامی از جمله اکبر هاشمی رفسنجانی، محمد مومن، غلامعلی حدادعادل، محسن رضایی، علی اکبر ولایتی، مجید مجیدی، محمدرضا عارف و… درباره ابعاد شخصیتی آیت الله خامنه ای چاپ شده است.
بی نفوذی امام المسلمین
تاکید ناطق نوری بر این مسئله که آیت الله خامنه ای، نفوذ کلام و جایگاه بالای آیت الله خمینی را ندارد در شرایطی عنوان می شود که بر میزان تعریف و تمجیدها از رهبر کنونی جمهوری اسلامی در سال های گذشته افزوده شده است. این موضوع بخصوص پس از انتخابات اخیر ریاست جمهوری ایران و اعتراض های عمومی به نتایج اعلام شده آن افزایش قابل توجهی پیدا کرده است.
در این مدت مطبوعات و سایت های پرشمار وابسته به حکومت، همراه با صدا و سیما، حجم قابل توجهی از اخبار و برنامه های مختلف را در تمجید از رهبر جمهوری اسلامی منتشر و پخش و او را با القابی مانند “امام المسلمین” یا “نایب امام زمان”خطاب کرده اند.
مسئله ای که حتی با واکنش برخی اصولگرایان و طرفداران آیت الله خامنه ای روبرو شد به گونه ای که سایت الف با انتشار مقاله ای، از صدا و سیما بابت نشان دادن شخصیتی “قدسی” از آقای خامنه ای انتقاد کرد. این در حالی است که به باور بسیاری از تحلیلگران و ناظران، نفوذ کلام و جایگاه رهبر جمهوری اسلامی در نظام سیاسی و اجتماعی ایران پس از برگزاری دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در این کشور به شدت کاهش یافته است.
سرکوب؛ آغاز سقوط
به دنبال برگزاری انتخابات دهم ریاست جمهوری ایران، آیت الله خامنه ای پیش از آنکه شورای نگهبان، در موعد مقرر قانونی صحت انتخابات را تایید کند، پیروزی محمود احمدی نژاد را به او تبریک گفت و در اولین نماز جمعه که یک هفته پس از انتخابات برگزار شد، دستور سرکوب معترضان به نتایج انتخابات را صادر کرد اما مسئولیت این سرکوب را متوجه رهبران معترضان دانست.
به جز میرحسین موسوی و مهدی کروبی، محسن رضایی، نامزد دیگر انتخابات گذشته، به نتایج اعلام شده آن اعتراض کردند اما با تایید نتایج توسط شورای نگهبان، محسن رضایی از پیگیری شکایت خود صرف نظر کرد اما میرحسین موسوی و مهدی کروبی هنوز نتایج انتخابات را نپذیرفته اند.
منتقدان و مخالفان جمهوری اسلامی، افزایش اختلافات علنی مسئولان ارشد جمهوری اسلامی درباره موضوعات مختلف و بی حاصل بودن دخالت های مستقیم آیت الله خامنه ای برای حل این اختلافات یا پایان دادن به آنها را یکی از نشانه های کاهش نفوذ خامنه ای در ساختار قدرت می دانند.
به عنوان مثال این دسته از منتقدان به تذکرات چند باره رهبر جمهوی اسلامی به علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی و محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری اسلامی برای پایان دادن به اختلافات و موضع گیرهای منفی علیه یکدیگر و در عین حال بی توجهی این دو و ادامه اختلافات آنها با همدیگر اشاره می کنند؛موضوعی که به نوعی دیگر توسط علی اکبر ناطق نوری، مورد تاکید قرار گرفته است. این عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز که معتقدست نفوذ کلام و جایگاه آیت الله خمینی از جانشینش بیشتر بوده، خود همراه با آیت الله خامنه ای و برخی دیگر از روحانیون راست گرا مانند شیخ محمد یزدی، احمد جنتی و… از منتقدان سیاست های اقتصادی دهه 60 و بخصوص حمایت بنیانگذار جمهوری اسلامی از میرحسین موسوی در دوران جنگ هشت ساله ایران و عراق بوده است. این روحانیون در واقع رهبری فکری و سیاسی جریانی را بر عهده داشتند که معتقد بودند سیاست های اقتصادی میرحسین موسوی، باعث مختل شدن اقتصاد آزاد و تجارت خارجی، بخصوص با کشورهای غربی می شود.
هیات های موتلفه اسلامی، شاخه سیاسی این جریان و روزنامه رسالت، ارگان مطبوعاتی آن بودند. انتقادات و حملات جناح راست در سال های جنگ هشت ساله علیه دولت موسوی که مورد حمایت صریح آیت الله خمینی بود، باعث شد که رهبر پیشین جمهوری اسلامی دستور دهد از توزیع روزنامه رسالت در جبهه های جنگ و در میان سربازان ایرانی جلوگیری شود.
گفتنی اینکه علی اکبر ناطق نوری از شاخص ترین روحانیون مخالف دولت احمدی نژاد از زمان روی کار آمدن وی به عنوان رئیس جمهور در 1384 است.
تبعات یک مخالفت
رئیس دفتر بازرسی بیت رهبری در این سال ها بارها اعلام کرده که به طور جدی مخالف سیاست های دولت اصولگرا در حوزه های گوناگون سیاسی، اقتصادی، بین المللی و… است. وجود همین اختلافات هم بود که باعث شد ناطق نوری، اختلافات گذشته با میرحسین موسوی را فراموش کند و در جریان دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری به صورت علنی و صریح از وی در رقابت با احمدی نژاد حمایت کند. این مسئله البته واکنش احمدی نژاد را به دنبال داشت به گونه ای که وی در جریان مناظره تلویزیونی با موسوی، علاوه بر هاشمی رفسنجانی و فرزندان وی، از ناطق نوری و پسر او نیز به عنوان یکی از مفسدان اقتصادی نام برد.
آیت الله خامنه ای در نماز جمعه ای که یک هفته پس از انتخابات اقامه کرد، اتهامات احمدی نژاد علیه هاشمی رفسنجانی و ناطق نوری را رد کرد اما حتی این مسئله نیز باعث آشتی رئیس دفتر بازرسی بیت رهبری با رئیس دولت نشد.
ناطق نوری کماکان از پذیرش دولت احمدی نژاد و یا محکوم کردن اعتراضات به نتایج انتخابات خودداری کرده و به همین علت از جمله افرادی است که توسط آیت الله خامنه ای و طرفداران او به عنوان “خواص بی بصیرت” ملقب شده است، هرچند کماکان مسئولیت یکی از حساس ترین بخش های دفتر رهبرجمهوری اسلامی را بر عهده دارد.
امام به جزییات کاری نداشت
این عضو بلندپایه شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز، در ادامه گفت و گوی خود با کتاب تداوم آفتاب، یکی دیگر از تفاوت های آیت الله خامنه ای با آیت الله خمینی را در جوان تر بودن آیت الله خامنه ای دانسته و افزوده است: “امام پیرمرد بود، گرچه استثنا هم بود و به همین دلیل در چنین سن بالایی با استعداد بالا و هوش و ذکاوت بی‌بدیل امور را اداره می‌کرد.”
وی اضافه کرده: “امام بالاخره پیرمرد بود و بدین لحاظ نه می توانستند و نه دیگر می‌خواستند که در ریز قضایا وارد شوند. لذا می‌بینید که در ملاقات‌ها بسیار کم صحبت می کردند و محورهایی کوتاه را رهنمودوار می گفتند و می‌گذشتند.”
به گفته ناطق نوری “اما آقای خامنه‌ای رهبر معظم، رهبری جوان با کوله باری از تجربه کار اجرایی در ریاست جمهوری، وزارت دفاع، حزب و میدان جنگ و… هستند که باعث شده است تا حوزه مدیریتی مقام معظم رهبری به مراتب وسیع‌تر از حوره مدیریت دفتر امام باشد…”
