جایزه ادبی در سوئد برای نویسنده ایرانی تبار
مرجانه بختیاری، داستاننویس جوان ایرانیتبار ساکن سوئد، جایزه ادبی سال 2009 اتحادیه آموزشی کارگران سوئد (آ.باف) را دریافت کرد.
این نویسنده 29 ساله جایزه آباف را به خاطر دومین رمان خود “میتونی بگی شیبولت” Kan du säga schibbolet دریافت کرده است.
جایزه ادبی آباف، 20 هزار کرون سوئد است که طی مراسمی در روز 24 سپتامبر توسط یوران اریکسون، رئیس آباف استکهلم و آنیکا نیلسون منشی آباف کل سوئد، در بیستوپنجمین نمایشگاه بینالمللی کتاب گوتنبرگ به مرجانه بختیاری اهدا شد.
اتحادیه آموزشی کارگران سوئد (آباف) یکی از قدیمیترین و بزرگترین انجمن آموزشی در جنبشکارگری و آموزش کارگران سوئد بهشمار میآید که در سال ۱۹۱۲ تاسیس شده است.
در بیانیه داوران آباف، دقت نویسنده به سیاست چند فرهنگی به عنوان یک رویای گروهی در سوئد، زبان ساده در بیان مسائل فرهنگی و هویتی، ساختن افکار عمومی با ایجاد پرسش و دادن آگاهی اجتماعی بدون پاسخگویی مستقیم، طرح موقعیتهای متضاد انسانی، دقت و تیزبینی و نگاه مهربان و انسانی نویسنده در نگاه به جامعه از جمله دلایل اهدای این جایزه به مرجانه بختیاری عنوان شده است.
مرجانه بختیاری در 7 سالگی همراه با خانواده خود به سوئد مهاجرت کرده و در حال حاضر ساکن شهر مالمو سوئد است. وی در رشته روزنامهنگاری تحصیل کرده و تا به امروز دو کتاب نوشته است که محور موضوعی هر دو، جامعه چند ملیتی سوئد و روابط و تقابلهای فرهنگی و سیاسی است.
وی معتقد است که به این دلیل موفق به نوشتن این برخوردهای فرهنگی در زندگی روزمره و با زبانی طنزآلود شده که نسبت به هر دو فرهنگ ایرانی و سوئدی شناخت دارد.
مرجانه بختیاری در این کتاب نیز همچون کتاب دیگرش «اسمش را هرچه میخواهی بگذار» Kalla det vad fan du vill به یک خانواده خارجی میپردازد. این خانواده متشکل از دو دختر (پریسا و باران)، مادر و پدر (نوشین و مهرداد) و گربهشان است. کتاب به زبان سوئدی نوشته شده، لحنی طنزآلود دارد و
سیاست چندفرهنگی و رابطه گروههای مختلف خارجی با جامعه سوئد محور اصلی آن را تشکیل میدهد.
نام کتاب خواننده را نسبت به معنای نام شیبولت کنجکاو میکند. مرجانه بختیاری توضیح میدهد که «در انجیل داستانی وجود دارد درباره دو ایل که مدام با هم در جنگ هستند. آنها فقط از طریق زبان تکلمشان قابل تشخیص هستند. در زمان برد و باختها، وقتی یکی از دو ایل بر آن یکی غالب میشود، برای اینکه بدانند چند نفری که از ایل مغلوب زنده ماندهاند خودی یا غیر خودیاند، از آنها میخواهند کلمه Schibbolet را تلفظ کنند. هرکس که با شکلی متفاوت کلمه را تلفظ کند به ایل دشمن تعلق دارد.
وی میگوید: «قصد من از انتخاب این نام بهرهبرداری کنایی از این داستان انجیل بود که ما آدمها برای شناخت و قضاوت روی همدیگر از چه روشهای سادهای استفاده میکنیم. دوستیها و دشمنیهای بین آدمها یکی دیگر از موضوعاتی بود که هنگام نوشتن این کتاب به آن توجه داشتم.»
به گفته انتشارات Ordfront تا به حال بیش از 120 هزار نسخه از رمان «میتونی بگی شیبولت»، در سوئد به فروش زسیده است. این کتاب سال گذشته منتشر شده و به زودی در قطع جیبی روانه بازار کتاب خواهد شد.
کتاب دیگر «مرجانه بختیاری»، «اسمشو هرچی میخوای بذار!» نیز با استقبال خوبی در سوئد روبهرو و درباره آن دهها نقد در نشریات معتبر این کشور منتشر شد. گفته میشود این کتاب بیش از 100 هزار نسخه در سوئد منتشر شده و تا به حال به زبانهایی چون نروژی و دانمارکی ترجمه شده است.