وقتی کشورهایی مانند آمریکا و ایران سالها همدیگر را دشمن مینامند، وقتی میخواهند در آن تغییری ایجاد کنند باید جریمههایی بپردازند. رهبران دو کشور باید بگویند شرایط عوض شده و دشمن دیروز اگر دوست امروز نباشد حداقل کسی است که ارزش تجارت را دارد. اما طناب افکار عمومی و مخالفان این تغییر دور گردن آنهاست.
در مورد توافق هستهای ایران هم وضعیت همینطور است. هم اوباما و هم روحانی با مخالفتهایی روبرو هستند که صرفا به دنبال انتقاد از چانهزنی نیستند بلکه میخواهند آن را کلا برهم بزنند. هر چند روحانی این هفته مجبور بود با چیزی که بسیار شبیه تهدید فرمانده سپاه پاسداران ایران بود بسازد، اما با اقدامات خصمانه قانونگذاران کشور مواجه نشد. در حالیکه پرزیدنت اوباما با این مسایل از جانب جمهوریخواهان و دموکراتها در کنگره و سنای کشور مواجه بوده است.
در هر دو مجلس آمریکا، اقداماتی برای تحریمهای جدید علیه ایران انجام دادهاند که در صورت به نتیجه نرسیدن توافق اولیه با ایران در مدت شش ماه اجرایی خواهند شد. با اینکه این اقدامات برای قویتر کردن موضع آمریکا در مذاکرات در نظر گرفته میشود، اما این قوانین تقریبا این توافق را خواهد کشت.
به نظر میرسد کاخ سفید کسانی را در هر دو مجلس متقاعد کرده تا از تصویب تحریمهای جدید جلوگیری کنند. اما برای این کار مجبور بوده وزیرامور خارجه، جان کری، را برای مذاکره با آنها بفرستد که برایشان به اندازه ایرانیها غیرقابل اعتماد است. آمریکا این هفته شرکتهایی را که به رغم تحریمهای این کشور در گذشته با ایران تجارت کردهاند جریمه کرد تا به منتقدان نشان دهد دولت آمریکا هنوز موضع محکمی دارد.
در تهران اعتراضاتی شد، ولی این اقدامات تحریم جدید نیست و ایران اجازه نمیدهد توافق برهم بخورد. اما اگر کنگره دوباره در دیپلماسی دخالت کند ممکن است این اتفاق بیفتد. تعداد بسیاری از قانونگذاران آمریکا و شهروندانش فکر میکنند ایران تقلب خواهد کرد و هنوز به دنبال سلاح هستهای است. به طور خاص آمریکایی نگران هستند که ایران سلاحها را به تروریستها بدهد. این از نادانی سرچشمه میگیرد. چون امکان ندارد یک کشور شیعه چنین قدرتی را به افرطیهای سنی بدهد.
جان کری سعی کرده بگوید مذاکره با ایران به معنای اعتماد به تهران نیست، بلکه کشف نیات و شکل دادن به انتخابهایش است. با اینکه موقعیت سیاسی آنها متفاوت است اما روحانی هم همین را در ایران میگوید. اگر این فرصت بخاطر کوتهفکران دو کشور از دست برود، یک تراژدی خواهد بود.
منبع: گاردین - 13 دسامبر 2013