معمولا خواندن دست تهران آسان نیست، بخصوص وقتی پای برنامه بحث انگیز هسته ای ایران در میان باشد. ولی در چند هفته اخیر ایران مکررا علائمی فرستاده است مبنی بر اینکه این کشور آماده مذاکره است و برای این منظور پیشنهاداتی هم ارائه داده است.
البته در مورد همه آنها می توان بحث کرد و مانند همیشه معامله با ایران با مسائل سیاسی داخلی این کشور کار بسیار دشواری است. ولی دراین میان امرمهمی اتفاق افتاده است. تا کنون آمریکا به این گشایش از سوی ایران پاسخ نگفته است.
فریدون عباسی در اوائل سپتامبر گفت به آژانس بین المللی انرژی هسته ای «اجازه نطارت کامل» بر تمام فعالیت های هسته ای خود را می دهد به شرط آنکه سازمان ملل و قدرت های بزرگ جهانی از تحریم های خود صرفنظر کنند. او گفت: «ما پیشنهاد می کنیم آژانس برنامه و فعالیت های هسته ای ایران را برای مدت پنج سال زیر نظر داشته باشد به شرط آنکه تحریم های علیه ایران لغو شود.» سعید جلیلی هم در همان دوره از نوشتن نامه به گروه 1+5 برای اعلام آمادگی برای شروع مذاکرات سخن گفت.
ایران همچنین حمایت خود را از طرح روسیه برای مذاکرات ابراز کرده است. مسکو از بهار گذشته در پی شروع مذاکرات هسته ای با ایران و در پیش گرفتن سیاست گام به گام در این زمینه بوده است.
سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه گفت اگر ایران از تولید سانتریفوژ خودداری کند، روسیه نیز از تحریم های بیشتر ایران حمایت نخواهد کرد.
و بالاخره یک سلسله مصاحبه های محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران، حاکی از آن بود که ایران در صورت دریافت سوخت اورانیوم با درجه خلوص بالا، غنی سازی برای درجه خلوص بالا را متوقف خواهد کرد. وی گفت: «اگر به ما اورانیوم با غلظت 20 درصد بدهید ما تولید را متوقف می کنیم.»
در حال حاضر میزان اورانیوم غنی شده ایران برای راه اندازی راکتور تحقیقاتی تهران کافی نیست. به علاوه به دلیل تحریم ها و محدودیت های بین المللی، ایران توان فنی کافی برای تولید سانتریفوژ های جدید را در اختیار ندارد.
البته ایران دقیقا مشخص نکرده است که منظور از نظارت کامل بر برنامه هسته ای این کشور به چه معنی است. آیا آژانس خواهد توانست بازرسی نامحدود از سایت های هسته ای ایرانی انجام دهد؟ آیا بازرسان سازمان ملل می توانند با دانشمندان هسته ای ایران مصاحبه کنند؟
ولی دولت اوباما تا کنون واکنشی به این اظهارات نشان نداده است و آن را به عنوان نوع دیگری از عوام فریبی ارزیابی کرده است
دبیر کل سازمان ملل هم در مجمع عمومی این سازمان گفت: «ایران به انکار و مخفی کاری در برنامه هسته ای خود ادامه می دهد وبه تعهدات عدم اشاعه جنگ افزارهای هسته ای عمل نمی کند.»
ایران هم نگرانی های خود را دارد. در چند سال اخیر چند ین نفر از دانشمندان هسته ای این کشور ترور شده اند؛ امری که نشانی از سرویس های اطلاعاتی غرب و اسرائیل دارد. ویروس استاکس نت هم سانتریفوژ های ایران را برای مدتی دچار اختلال کرد. هفته پیش گزارش رسید که آمریکا موشک های ضد پناهگاه در اختیار اسرائل قرار داده است، که به راحتی می تواند توسط این کشور به منظور بمباران تاسیسات هسته ای زیرزمینی ایران مورد استفاده قرار گیرد.
ولی حتی مطلع ترین تحلیگران نیز نمی توانند مقاصد ایران را درک کنند و همواره این مساله مطرح می شود که ایران با بمب هسته ای چقدر فاصله داد. به هر حال به نظر می رسد مذاکره کردن همواره بهتر از مذاکره نکردن است و دولت اوباما تا این لحظه قدمی در این راه بر نداشته است.
البته هنوز وقت هست. ولی به هر حال ایران همچنان به غنی سازی ادامه داده و فاصله خود را با بمب هسته ای کم و کم تر می کند.
پس هرچند هنوز وقتت هست، ولی تیک تاک ساعت هم سرعت می گیرد.
منبع: دیپلمات - 3 اکتبر
