وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اولین واکنش به توقیف مجله زنان امروز که روز دوشنبه هفت اردیبهشت ماه از سوی هیات نظارت بر مطبوعات انجام شد، از این توقیف دفاع کرد. حسین نوشآبادی، سخنگوی وزارت ارشاد عنوان کرده با هر نشریهای که بخواهد پدیدههای “مغایر با ارزشهای دینی و ملی را ترویج و توجیه و با عفت عمومی بازی کند، برخورد میشود.” این مقام وزارت ارشاد گفته: “هر گونه دفاع و توجیه درباره پدیده ازدواج سفید مخالفت با ارزشهای ملی و اسلامی است. تشخیص وزارت ارشاد و هیات نظارت بر مطبوعات این بوده که این نشریه تخلف کرده است و به دنبال توجیه و حمایت از پدیده ازدواج سفید به عنوان پدیدهای خلاف اخلاق و ضوابط فرهنگ بومی و اسلامی بوده است.”
ازدواج سفید اصطلاح نسبتا جدیدی است که برای نوعی از زندگی مشترک، بدون عقد شرعی و ثبت رسمی به کار میرود.
تکرار اتهام ترویج ازدواج سفید که دلیل توقیف زنان امروز بوده در حالی صورت میگیرد که شهلا شرکت، مدیرمسئول این ماهنامه ساعتی پس از توقیف به خبرگزاری ایسنا گفته بود: “در پی ترویج ازدواج سفید نبودیم؛ توجیه نکردیم بلکه نقد هم کردیم.” نوشآبادی سخنگوی وزارت ارشاد اما گفته است: “ترویج و توجیه پدیدهای به نام ازدواج سفید در مقالات این نشریه مورد تأیید قرار گرفته است و به نوعی آن را پذیرفته و یا حمایت کردهاند.”
علی جنتی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ، در روزهای پایانی سال ۹۳ ابراز امیدواری کرده بود که در سال آینده هیچ رسانهای توقیف نشود. او گفته بود مبنای برخورد با تخلفات، شیوههای دیگری غیر از توقیف خواهد بود. اما حالا در کمتر از دوماه که از شروع سال جدید میگذرد توقیف اولین قربانی خود را گرفته است.
از سوی دیگر مجله نوپای زنان امروز در حالی توقیف و خبرنگاران آن بیکار شدهاند که مشاور رئیسجمهور در امور رسانه روز چهارشنه ۹ اردیبهشت ماه گفته است: “مسائل مربوط به حقوق، امنیت شغلی و فعالیت حرفهای خبرنگاران در اولویت امور رسانهای دولت است.”
او با اعلام این خبر که “اقداماتی در خصوص استخدام، حقوق و معیشت خبرنگاران در حال بررسی است” عنوان کرده: “قبول نداریم که دولت به بدنه ارتباطی جامعه توجه نکرده، هر کاری که دولت انجام میدهد خواسته مردم است و اگر نقصی هم در منطقهای وجود دارد نباید آن را به دولت تعمیم داد، چرا که قابل رفع و رجوع است.”
وزیر ارشاد نیز اسفندماه گذشته در همین ارتباط و با اشاره به بیکار شدن و از بین رفتن امنیت شغلی خبرنگاران در صورت توقیف رسانه گفته بود: “در هیات نظارت بر مطبوعات همه تلاشمان این است که اگر در سال جدید تخلفی در حوزه رسانهها صورت گرفت، با تذکر شفاهی، گفتوگو با سردبیران و مدیر مسوولان، تذکر کتبی و احیانا با تغییر مدیرمسوول بتوانیم با تخلفات برخورد کنیم و حتیالامکان کار رسانهها به توقیف نیانجامد.”
حالا اما نوشآبادی، سخنگوی وزارت ارشاد از این توقیف دفاع میکند و میگوید: “بررسی هر پروندهای زمان میبرد و نیازمند تحقیقات و کارشناسیهای دقیق است. زمانی که این مطالب در نشریه زنان امروز چاپ شد مربوط به شش ماه گذشته است و این زمان طی شده برای بررسی این بود که حق کسی در این رابطه تضییع نشود.”
به گفته این مقام وزارت ارشاد “مطالبی که در نشریات چاپ میشوند در طی یک بازه زمانی دنبال میشوند. نباید انتظار داشت که وقتی یک مطلب امروز چاپ میشود فردا با آن برخورد کنیم. عرفانهای کاذب و فرقههای انحرافی هم از این نوع مصادیق است. خوشبختانه ما در کشورمان از این نوع مسائل تعداد زیادی نداریم اما حتی یک مورد آن در کشوری که داعیه اسلام را دارد نباید باشد. پرونده این نشریه به دادگاه رسانه ارجاع شده و تصمیمگیری نهایی توسط این دادگاه خواهد بود.”
شهلا شرکت در این خصوص به ایسنا گفته: “متاسفانه اولین بار بحث ازدواج سفید را خود وزارت کشور اعلام کرد؛ اگر قرار نبود این مساله رواج پیدا کند، پس چرا مطرح کردند. مجلهی «زنان امروز» نیز که به زنان اختصاص دارد، به این موضوع که نیمی از آن مربوط به خانمهاست، پرداخته است.”
افزایش “چشمگیر” ازدواج سفید
روزنامه ابتکار در اردیبهشت ماه امسال گزارش داد که ازدواج سفید در سالهای اخیر به شکل چشمگیری افزایش پیدا کرده است. به نوشته این روزنامه، اگرچه ازدواج سفید غیرشرعی و غیررسمی است اما “معمولا این اتفاق با آگاهی پدر و مادرها و خانواده هر دو طرف صورت میگیرد و آن دو مانند یک زن و شوهر با هم زندگی میکنند نه همخانه”.
روزنامه جهان صنعت هم در مرداد ماه از رواج نوع دیگری از باهمباشی خبر داده و اگرچه آن را “زندگی سفید” نامیده اما نوشته بود: “این بار پیوند غیررسمی هم در میان نیست. آنچه در میان است تنها یک ضرورت اقتصادی موقتی برای گذران زندگی است.”
در نهایت پس از اینکه رواج شکلهای دیگری از ازدواج در رسانهها تکرار شد، قائممقام وزیر کشور در امور اجتماعی و فرهنگی در این باره اظهارنظر کرد. مرتضی میرباقری با بیان اینکه ازدواج سفید یک مساله فراگیر در ایران نیست، گفت: “اگر قرار باشد برای موضوعاتی که در برخی مناطق و به صورت خیلی خاص به وجود میآید، به عنوان یک مساله فراگیر نگاه کنیم، از مسائل با اهمیتتر غافل میشویم. این موضوع اصلا در کشور ما زیاد نیست و نمیخواهیم مثل یک جریان قابل توجه به آن نگاه کنیم. البته اگر چنین مسالهای وجود داشته باشد حتما آن را بررسی خواهیم کرد.”
او درباره افزایش خانههای مجردی و گرایش جوانان به این سبک زندگی هم عنوان کرد: “وجود این خانهها مسائل خاص خود را دارد که مشکلات اساسی را ایجاد میکند و ما از این مسائل آگاهیم.”
اما در میان تمامی این گزارشها و اخبار، تنها مطالب مربوط به ماهنامه زنانامروز مورد توجه قرار گرفته و منجر به توقیف این رسانه پیش از یک سالگی آن شده است.