“در حاشیه” از همان ابتدا پر از حاشیه بود. سریالی که با نام “اتاق عمل” کلید خورد اما با تغییرات متعدد مواجه و نهایتا با نام “در حاشیه” پخش شد. در ابتدا قرار بود این سریال از شبکه تهران پخش شود. حاشیه های آن روزها مسیر پخش این سریال را به شبکه سوم سیما رسانید. سریالی که قرار بود نود قسمتی باشد اما در نهایت ۲۷ قسمتی شد هر چند که به ظاهر توافقی با مهران مدیری صورت گرفته است که این سریال در چند بخش تولید و پخش شود. سریالی که عوامل تولید آن به پخش نوروزی آن هم اعتراض داشتند.
از پاچه‌خوار تا باس‌ماس
مهران مدیری را یکی از خلاق‌ترین طنزپردازان چند دهه اخیر می شناسند. هنرمندی که رگ خواب مخاطبان را به خوبی می شناخت. او سریال های زیادی را آغاز کرد که در چند قسمت اول نتوانستند نظر مخاطب را جلب کنند اما هوش ذاتی و محبوبیت او منجر به این می شد که با تغییراتی سریع همان سریال ها را تبدیل به بخشی از زندگی روزمره مردم کند تا جایی که هیچ سریالی از او را به خاطر نداریم که تکیه کلامی را به دایره زبانی مردم اضافه نکرده باشد.
همین نکته منجر به این شد که وقتی سریال در حاشیه نتوانست در قسمت های نخست نظر مخاطبان را جلب کند بسیاری بر این عقیده بودند که با گذر زمان مدیری می تواند نقاط ضعف سریال را رفع و این سریال را هم به مجموعه ای محبوب تبدیل کند؛ اتفاقی که در نهایت نیفتاد. شاید همین عدم مقبولیت منجر به این شد که مدیران صدا و سیما که تا قبل از پخش آن در مقابل اعتراض وزیر بهداشت هم مقاومت کرده و اقدام به پخش این سریال کردند در نهایت تصمیم گرفتند خیلی زود سریالی دیگر با کارگردانی سروش صحت را جایگزین در حاشیه کنند.
مهران مدیری در آن روزها که قرار بود این سریال با نام اتاق عمل پخش شود در مورد این سریال گفته بود: اتاق عمل … شاید یکی از بهترین ساخته‌هایم شود! شاید … فکر می‌کنم بشود …
واقعیت اما این است که مهران مدیری طی سالها فعالیت در تلویزیون هیچگاه با شکستی با این ابعاد مواجه نشده است. او که چند سال پیش و در پی برخی اختلاف ها به سینمای خانگی رو آورد و با مجموعه های قهوه تلخ، ویلای من و شوخی کردم این رسانه جدید را تجربه کرده بود. قهوه تلخ که در ابتدا با استقبال گسترده مردم مواجه شده بود در ادامه با اختلاف پیش آمده بین مدیری و برادران آقاگلیان نیمه کاره به پایان رسید و اعتراض هواداران مدیری را در پی داشت. مدیری به سرعت تلاش کرد با ساخت مجموعه ویلای من اوضاع را اصلاح کند اما این سریال هم نتوانست نظر عموم مخاطبان را جلب کند. پس از آن مجموعه شوخی کردم هم با استقبال کمرنگ مخاطبان مواجه شد و بسیاری را به این باور رساند که بازگشت مدیری به تلویزیون در پی شکست در سینمای خانگی است. در حاشیه اولین تجربه مدیری پس از بازگشت به تلویزیون بود که نشان داد اگر مدیری نتواند در تولید آثار خود تغییرات جدی به وجود بیاورد با کاهش چشم‌گیر مخاطب مواجه شده و دیگر آن اعتبار سابق را نخواهد داشت.
همه منتقدان؛ از پزشکان تا کانون وکلا
ساخت و پخش این سریال با اعتراض ۷۰۰۰ هزار نفر از پزشکان در داخل ایران مواجه شد. آنها سریال در حاشیه را توهین به جامعه پزشکی کشور دانسته و تهدید کردند که در اعتراض به پخش این سریال دست به تجمع اعتراضی خواهند زد. این اقدام در شرایطی بود که وزیر بهداشت در اظهارنظری اعلام کرده بود که این مردم هستند که باید درباره این سریال قضاوت کنند. سیدحسن هاشمی در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران در مورد سریال طنز “در حاشیه” گفت: طبیعت طنز با اغراق همراه است و نمی‌توان انتظار داشت بدون پرداختن به سوژه خاص، هنر طنز را تقویت کرد، البته سازمان صدا و سیما باید مراقبت بیشتری در این باره داشته باشد.
وی اشاره کرد: اجازه دهیم مردم سریال را ببینند و خودشان قضاوت کنند، زیرا قرار نیست ما به جای آنها اظهار نظر کنیم. اما از نظر هنری، این هنرمندان و متخصصان این حوزه هستند که اظهار نظر می‌کنند؛ این قضاوت مردم است که برای ما محترم است و خودمان سعی کنیم حاشیه‌سازی نکنیم چرا که ما کارهای مهم‌تری پیش رو داریم.
از سوی دیگر رییس کانون وکلای دادگستری مرکز در نامه ای به رییس سازمان صدا وسیما، نسبت به پخش مجموعه تلویزیونی “در حاشیه” انتقاد کرد. علی نجفی توانا طی نامه ای به محمد سرافراز رئیس سازمان صدا و سیما نوشته بود: پخش برخی از سریال ها و برنامه ها به ویژه برنامه طنز “در حاشیه” در شبکه سوم سیمای جمهوری اسلامی با لودگی و ایجاد اتهام، خواسته یا ناخواسته هجمه فرهنگی گسترده ای را به حرفه مقدس وکالت واردنموده است و این قشر فرهیخته را که در نهادینه کردن قانون گرایی و عدالت گستری و تأمین امنیت قضایی نقش عمده ای به عهده دارد را مورد تمسخر و تحقیر قرار داده است.
اما در جبهه موافقان این سریال جنبش عدالت خواه دانشجویی، تشکیلات دانشجویی نزدیک به رهبر جمهوری اسلامی و از حامیان سعید جلیلی در انتخابات ریاست جمهوری گذشته طی نامه ای به مهران مدیری از سریال در حاشیه حمایت کردند. آنها در این نامه اعتراض های صورت گرفته را از سوی طبقه سرمایه دار جامعه می دانند و خاطرنشان می کنند: جنبش عدالت‌خواه دانشجویی از حضرتعالی به‌خاطر ساخت این مجموعه تقدیر و تشکر به عمل می‌آورد. مطمئناً فشارهای بی‌حد و حصر جریان سرمایه داری بر شما، برای سانسور حقایق در این مجموعه طنز، سند افتخار بزرگی برای خدمت شما به مردم کشورتان است؛ مردمی که شما را از خودشان و در جبهه خودشان احساس می‌کنند.
