یک هفته پس از اعلام اجرای مانوری برای مین‌روبی در خلیج فارس توسط آمریکا و متحدانش٬ جانشین فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران، گفت “تا زمانی که ایران از تنگه هرمز استفاده می‌کند، عبور برای دیگران نیز آزاد است”.
علی‌رضا تنگسیری٬ با اشاره به بحث‌ها پیرامون بستن تنگه هرمز از سوی ایران٬ گفته است: “دشمنان مدام این را مطرح می‌کنند که جمهوری اسلامی ایران به دنبال بستن تنگه هرمز است اما ما می‌گوییم که عقل سلیم این را نمی‌گوید تا زمانی که ایران از تنگه هرمز استفاده می‌کند، آن را ببندد. ما در تنگه هرمز حضور داریم، در شرایطی که نتوانیم از آن عبور کنیم، اجازه تردد کسی را هم نخواهیم داد”. وی همچنین اضافه کرد که ایران “کنترل هوشمندانه” تنگه هرمز را رها نخواهد کرد.
در ماه‌های گذشته و به دنبال اوج‌گیری تحریم‌ها علیه جمهوری‌اسلامی و آغاز تحریم خرید نفت٬ بسیاری از مسوولان نظامی تهدید کرده‌اند که جمهوری‌اسلامی تنگه هرمز را خواهد بست.
هفته گذشته علی فدوی٬ فرمانده نیروی دریایی سپاه٬ نیز٬ گفته بود: “توانمندی اینکه تنگه هرمز به صورت کامل در اختیار ما قرار بگیرد و حتی یک قطره نفت نیز از آن عبور نکند از زمان جنگ در اختیار نیروی دریایی سپاه بوده”.
فیروزآبادی، رییس ستاد نیروهای مسلح، نیز دو هفته پیش از آماده بودن طرح بستن تنگه هرمز خبر داده بود. وی اما هفته گذشته خبر داد که ارتش و سپاه طرح‌های خاص خود را دارند٬ اما “تصمیم برای اجرای بستن تنگه هرمز به‌عهده آیت‌الله خامنه‌ای است”.
شاید همین واکنش‌ها باعث شد که علاءالدین بروجردی٬ رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس٬ سیاست جمهوری‌اسلامی را “حفظ امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز برای عبور همه کشتی ها و نفتکش‌ها” اعلام کند.
مواضع نیروهای سیاسی اما با مواضع نظامیان در این زمینه تفاوت دارد. علی اکبر صالحی٬ وزیر امور خارجه٬ مسدود شدن تنگه هرمز از سوی مقامات جمهوری‌اسلامی را سناریوی غیر قابل تحقق دانسته و گفته بود: “احتمالا منظور کسانی که این ایده را پیشنهاد کرده اند، آن بوده که در صورتی که دسترسی ایران به خلیج فارس به دلیلی ممنوع شود، باید به چنین شکلی رفتار کند٬ اما هیچگاه چنین اتفاقی نخواهد افتاد”.
این تهدیدها همزمان با آن صورت می‌گیرد که روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال به نقل از مقامات آمریکایی نوشت که براساس اطلاعات آن‌ها٬ جمهوری‌اسلامی پس از تحریم‌های نفتی به دنبال “حمله به سکوهای نفتی و کشتی‌های نفتکش است و حتی ممکن است دست به حملاتی علیه خط لوله جدید نفت امارات متحده، پالایشگاه نفت بحرین یا بنادر عربستان سعودی بزند”.
پیش از این نزدیک به ۱۵۰ تن از نمایندگان مجلس طرحی با قید دو فوریت تهیه کرده بودند که درآن بر جلوگیری از تردد نفتکش های حامل نفت به مقصد کشورهای تحریم کننده ایران در تنگه هرمز تاکید شده بود٬ طرحی که البته به سرانجام هم نرسید. براساس این طرح قرار بود که “دولت جمهوری اسلامی ایران… بر اساس حق حاکمیت خود از عبور نفتکش‌هایی که به کشورهای تحریم‌کننده ایران، نفت حمل می‌کنند، جلوگیری کند”.
هم زمان با مطرح شدن این طرح٬ حسن فیروزآبادی٬ گفته بود: “نمایندگان محترم مجلس، نمایندگان ملت هستند و هر سخن و نامه نمایندگان و رأی‌شان نشان‌دهنده پیام و رای ملت ایران است”.
رسانه‌های اصول‌گرا نیز تاکنون بارها خواستار اقدام جمهوری‌اسلامی برای بستن تنگه هرمز شده‌اند. حسین شریعتمداری٬ نماینده ولی‌فقیه در موسسه کیهان٬ پیش‌تر طی سرمقاله‌ای در این روزنامه٬ نوشته بود: “حضرت امام تصریح می کنند که بستن تنگه هرمز به روی کشتی های نفتکش و ـ در صورت لزوم کشتی های تجاری ـ یکی از اهرم های کارآمد و مشروع جمهوری اسلامی ایران برای مقابله با زورگویی و باج خواهی آمریکا و متحدانش است و ایران اسلامی می تواند و ـ به فرموده ایشان ـ باید از این اهرم در صورت نیاز استفاده کند”.
سایت جهان‌نیوز٬ نزدیک به علی‌رضا زاکانی نماینده‌ی مجلس نیز با اشاره به تحریم‌های نفتی علیه جمهوری‌اسلامی٬ آورده بود: “ایران گزینه های زیادی روی میز دارد که یکی از هراسناک ترین آنان، اعمال کنترل نظامی بر منطقه ویژه‌ای از جغرافیای کشور است که حتی مطرح شدن آن تن بورس‌های نفت دنیا و کشورهای نفت خور را می لرزاند: «تنگه هرمز»… با توجه به قدرت نظامی جمهوری اسلامی برای تسلط کامل و کنترل وجب به وجب تنگه استراتژیک هرمز به نظر می رسد که بستن این تنگه به روی نفکتش هایی که به مقصد اروپای بحران زده و آمریکا در حرکتند، بهترین و منطقی ترین پاسخ به رویکرد خصمانه آنان است؛ رویکردی که با وجود مدارای طولانی مدت ایران هرگز اصلاح نشده است”.
پیش از این ارسلان فتحی پور، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز گفته بود: “امنیت تنگه هرمز در دست ما قرار دارد و اگر قرار باشد کاملا در تحریم ها قرار بگیریم، ما هم اجازه عبور یک قطره نفت را از تنگه هرمز نخواهیم داد. در آن موقع خواهیم دید که قیمت نفت افزایش پیدا خواهد کرد به صورتی که تحریم کنندگان حتی نخواهند توانست پاسخ مردم خودشان را بدهند”.
علیرغم همه‌ی این سخنان٬ رییس ستادکل نیروهای مسلح٬ با اشاره به اینکه “طرح بستن تنگه هرمز را داریم، ولی این کار را نمی‌کنیم”٬ گفته بود: “ما این کار را نمی‌کنیم مگر اینکه منافع ما به خطر بیفتد، ملت شیعه به دلیل اینکه با عقلانیت عمل می‌کند راضی نمی‌شود که مجرای عبور انرژی چهل درصد جهان را دچار اختلال کند مگر اینکه منافع ما دچار اشکال جدی شود”.
وی همچنین در گفت‌و‌گویی با روزنامه خراسان، افزود: “فرمان یک عملیات از طریق سلسله مراتب بالاتر و پس از تصمیم شورای عالی امنیت ملی و تصویب رهبری و فرمان فرمانده کل قوا اجرا خواهد شد و سخنرانی ها، مصاحبه ها و هیچ کدام عامل تاثیرگذار در جریان عبور نفت از تنگه هرمز نخواهد بود”.
از آغاز ماه جاری میلادی، دور تازه تحریم‌های اروپا علیه ایران به اجرا در آمده که بیمه کشتی‌های ایرانی و نفت‌کش‌های حامل محصولات ایران را به‌شدت محدود کرده و حمل و نقل دریایی ایران را با مشکل مواجه کرده است.
پیش از این مقامات جمهوری‌اسلامی تهدید کرده بودند که در صورت تحریم نفتی ایران٬ جمهوری اسلامی تنگه هرمز را که روزانه بیش از ۱۶ میلیون بشکه نفت از آن می‌گذرد، خواهد بست. گفته می‌شود حدود ۴۰ درصد نفت خلیج فارس از تنگه هرمز عبور می‌کند.
همزمان با تشدید تهدیدهای ایران پیرامون بستن تنگه هرمز، طی هفته گذشته یک ناو نیروی دریایی آمریکا وارد خلیج فارس شد تا به ناوگان پنجم آمریکا در بحرین ملحق و به عملیات مین روبی در این منطقه کمک کند.
این برای چندمین بار در ماه‌های گذشته است که مقامات سیاسی و نظامی جمهوری‌اسلامی٬ نسبت به بستن تنگه هرمز هشدار می‌دهند. از آن جمله می‌توان به تهدید عزیز جعفری٬ فرمانده سپاه پاسداران اشاره کرد که تابستان سال گذشته گفته بود: “با توجه به موقعیت استراتژیک تنگه هرمز این موضوع هیچ وقت از دستور کار ما خارج نمی شود ضمن اینکه ما صرفا به این موضوع هم اکتفا نکرده و در این نقطه متوقف نشده ایم”.
سخن گفتن از احتمال بستن تنگه هرمز در حالی صورت می‌گیرد که در نظرسنجی دو سایت اصول‌گرا - خبرآن‌لاین نزدیک به علی لاریجانی و سایت شبکه‌ی خبر متعلق به صدا و سیما - پیرامون بستن تنگه هرمز٬ نظردهندگان این دو طرح را بی‌فایده دانسته بودند.
سایت خبرآن‌لاین در این نظرسنجی پرسیده بود که “به نظر شما بستن تنگه هرمز از سوی ایران چه نتیجه ای به دنبال دارد؟” در مقابل این سوال٬ تنها دو گزینه وجود داشت که بیش از ۸۰ درصد شرکت کنندگان گزینه “این اقدام منفعت چندانی برای ایران ندارد” و حدود ۲۰ درصد نیز گزینه “بستن تنگه هرمز فرصت‌های جدیدی را برای ایران ایجاد می‌کند” را انتخاب کرده بودند.
سایت شبکه خبر نیز اقدام به برگزاری یک نظرسنجی در این باره کرده بود که بیش از ۸۹ درصد شرکت کنندگان با بسته شدن تنگه هرمز از سوی جمهوری اسلامی مخالف بودند.
