در حالی که وزیر دفاع ادعای حضور نظامی جمهوری اسلامی در سوریه را رد کرده است، نماینده تهران در سازمان ملل متحد گفته است بشار اسد باید از طریق صندوق های رای سرنوشتش مشخص شود. همزمان در حالی که قرار است این ماه کنفرانسی در ژنو به ابتکار روسیه و ایالات متحده برای تصمیم گیری پیرامون آینده سوریه برگزار شود، جمهوری اسلامی نیز برای سومین بار نشستی تحت عنوان “دوستان سوریه” ترتیب داده است.
بیش از دو سال از سرکوب خیزش شهروندان سوری توسط دیکتاتور سوریه و قریب به یک سال از گسترش جنگ داخلی در این کشور می گذرد، منابع غربی – بدون ارائه سندی ادعا دارند که ایران برای دمشق اسلحه و پول می فرستد اما سرداران سپاه پاسداران که از جانب رسانه ها و حکومت های غربی متهم هستند که بارها تاکید کرده اند که در عملیات نظامی و درگیری های داخل سوریه نقشی ندارند. آخرین بار سردار احمد وحیدی وزیر دفاع دولت احمدی نژاد در واکنش به گزارش های جدید رسانه های غربی درباره حضور نیروهای نظامی جمهوری اسلامی در ناآرامی های سوریه گفت: “جمهوری اسلامی ایران نیروی نظامی به سوریه اعزام نکرده و نمی‌کند.”
او سپس توضیح داده است که اگر اقدامات “خیرخواهانه” و سیاست‌های “صلح‌طلبانه” تهران برای تقویت روند “صلح و آرامش” در این منطقه نبود، کشورهای حامی تروریست‌ها، دریای خون در سوریه جاری کرده بودند.
اشاره سردار وحیدی به عربستان سعودی، قطر و ترکیه است که در هماهنگی با آمریکا و اروپا از مخالفان حکومت سوریه پشتیبانی مالی و تسلیحاتی می کنند، بی آن که پنهان کرده باشند.
شهریور سال گذشته، سردار محمد علی جعفری – فرمانده سپاه پاسداران – در یک کنفرانس خبری حضور سپاه قدس – واحد ویژه عملیات برون مرزی سپاه پاسداران- را در خاک سوریه کرد، اما روز گذشته وزیر دفاع جمهوری اسلامی گفت: “(تهران) اعتقادی به اعزام نیروی نظامی به این کشور ندارد.”
اواسط ماه گذشته اسرائیل به یک مرکز نظامی در جنوب سوریه حمله موشکی کرد. یک روز پس از آن خبرگزاری فرانسه به نقل از یک منبع ناشناس اسرائیلی گزارش داد که در این مرکز موشک‌های جمهوری اسلامی نگهداری می‌شدند. پیشتر نیز سردار حسن شاطری از سرداران عالیرتبه سپاه قدس در خاک سوریه توسط نیروهای اسرائیلی کشته شده بود. او که در لبنان به “حسام خوشنویس” معروف بود، برای کمک به ارتش بشار اسد برای سرکوب مخالفان تحرکات ویژه ای در سوریه داشته است.
با این وجود سردار وحیدی همچنان ادعای حضور نیروهای نظامی ایران را در سوریه رد می کند و می گوید: “دشمنان مردم سوریه حال که در مقابل دفاع جانانه، انسجام و یکپارچگی دولت، ملت و ارتش سوریه شکست‌های پی‌درپی را متحمل شده‌اند، با اینگونه ادعاهای دروغین قصد دارند ضمن توجیه شکست‌های خود و انحراف افکار عمومی منطقه و جهان از پیروزی سوریه در جنگ با تروریسم و حامیانشان، نقش ملت، دولت و ارتش سوریه را در خلق این پیروزی‌ها، کوچک جلوه دهند.”
سردار وحیدی با اشاره به حمایت واشنگتن از معارضان سوری گفته: “غرب بویژه آمریکا به دنبال جنگ‌افروزی و تشدید منازعات منطقه‌ای است تا از طریق افزایش فروش سلاح، اقتصاد بحران زده خود را نجات بخشند.”
بحث ها پیرامون کنفرانس ژنو
حکومت بشار اسد در جنگ خونباری که در شهرهای سوریه حدود ۸۰ هزار کشته و میلیون ها زخمی و آواره بر جای گذاشته. از حمایت گسترده جمهوری اسلامی، روسیه و چین ـ– از اعضای دائم شورای امنیت ـ– برخوردار است گرچه احساس می شود هیچ کدام از این سه کشور به اندازه جمهوری اسلامی در کنار بشار اسد نایستاده اند.
پنج هفته پیش سرتیپ ایتای برون، فرمانده مرکز تحقیقات در اداره ضد اطلاعات ارتش اسرائیل، اعلام کرد نیروهای دولت سوریه در “مواردی” از “گاز اعصاب” از نوع “سارین” علیه مخالفان استفاده کرده‌اند.
اندکی پس از آن سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده احتمال دادند ارتش سوریه در مواردی علیه مخالفان از گاز اعصاب استفاده کرده باشد. 20 اردیبهشت نیز روز جمعه جان کری وزیر خارجه آمریکا از شواهدی قوی سخن گفت که نشان می دهد بشار اسد علیه مخالفان خود از سلاح شیمیایی استفاده کرده است.
پس از آن وزرای خارجه روسیه و ایالات متحده در کاخ کرملین دیدار کردند و تصمیم این دو قدرت جهانی این شد تا هر چه سریع تر یک کنفرانس بین المللی تشکیل شود تا دو طرف درگیری در سوریه را به اجرای مفاد توافقنامه ژنو ترغیب کند.
این کنفرانس قرار است اواسط این ماه در شهر ژنو برگزار شود، نشستی که ناظران می گویند ممکن است در تعیین سرنوشت سیاسی سوریه بسیار موثر باشد.
مخالفان شبه نظامی بشار اسد، ائتلاف ملی سوریه، ایالات متحده و کشورهای حوزه خلیج فارس جملگی خواسته مشترکی دارند و آن کنار رفتن بشار اسد از قدرت برای همیشه است. در همین ارتباط لوی صافی سخنگوی ائتلاف ملی سوریه به بی بی سی گفته است: “ائتلاف ملی نیروهای انقلابی و مخالف سوریه حاضر است در این کنفرانس شرکت کند اما تنها به شرطی که در توافق نهایی رییس جمهوری سوریه و اطرافیانش قدرت را واگذار کنند.”
هنوز برنامه دقیق، تاریخ و کشورهای حاضر در این کنفرانس حساس ژنو مشخص نشده است و معلوم نیست آیا جمهوری اسلامی نیز در این نشست کرسی خواهد داشت یا خیر، اما محمد خزاعی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد مصاحبه با المانیتور گفته است تهران “از برگزاری کنفرانس ژنو 2 در خصوص سوریه استقبال می‌کند و معتقد است برای نتیجه‌بخش بودن این کنفرانس، بایستی طرفهای منطقه‌ای و بین‌المللی موثر نیز حضور داشته باشند.”
مواضع جمهوری اسلامی در صورت دعوت به این کنفرانس چه خواهد بود؟ خزاعی در پاسخ به این پرسش المانیتور گفته است: “جمهوری اسلامی ایران همواره به طور شفاف اعلام کرده که خواستار یافتن راه حلی مسالمت آمیز برای بحران سوریه است و ما قبلاً هم اعلام کرده‌ایم که این بحران راه حل نظامی ندارد.”
خزاعی در این گفتگو همچنین در خصوص درخواست جامعه جهانی برای کناره گیری بشار اسد گفته است: “بدون تردید درخواست یک کشور خارجی از رئیس جمهور یک کشور برای ترک سمت خود با منشور سازمان ملل و حقوق بین الملل مغایرت دارد و این مردم سوریه هستند که باید تصمیم بگیرند که چه کسی می‌بایست برود و یا چه کسی می‌بایست باقی بماند.”
علی اکبر صالحی وزیر خارجه جمهوری اسلامی نیز دو هفته پیش در در گفتگو با اشپیگل از آمادگی جمهوری اسلامی برای حضور در کنفرانس بین المللی پیشنهادی ایالات متحده و روسیه درباره سوریه خبر دادد؛ در حالی که به نظر می رسد سیاست های ایالات متحده و جمهوری اسلامی درارتباط با آینده بشار اسد در ساختار قدرت سوریه تفاوتی ۱۸۰ درجه ای دارد. جان کری سکاندار دیپلماسی ایالات متحده اخیرا در جریان سفرش به ایتالیا متذکر شده بود بشار اسد، “هیچ نقشی” در یک راه حل سیاسی که به مناقشه سوریه پایان دهد نخواهد داشت.
در مقابل علاالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس ماه گذشته پس از دیدار با بشار اسد در دمشق، در یک کنفرانس مطبوعاتی گفته بود: “معتقدیم بهترین گزینه، ادامه حضور بشار اسد در پست ریاست جمهوری تا تابستان ۲۰۱۴ است.”
