یادداشت

فی داناوی؛ قصه هفتاد سال زیبایی

14 ژانویه، هفتادمین سال تولد “فی داناوی”، موطلایی زیبا و مستعد هالیوود بود که با بازی خیره کننده خود، برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر زن برای ایفای نقش در فیلم “شبکه” به کارگردانی “سیدنی لومت” شد.

نقش‌آفرینی “فی داناوی” یکی از مشخصه های دومین دوران طلایی هالیوود محسوب می شود. وی در این دوران توانست با بازیگران مرد مشهور هالیوود نظیر “استیو مک کویین”، در “ماجرای توماس کراون”(1968)،  ”وارن بیتی”، در”بانی و کلاید” (1967)، “جک نیکلسون”، در”محله چینی‌ها” (1974)و “رابرت ردفورد” در”سه روز کندور” (1975) همبازی شود.

“دوروتی فی داناوی” در 14 ژانویه 1941 در باسکوم ایالت فلوریدا متولد شد.  او فرزند “مک دوئل داناوی” و “گریس آپریل اسمیت” است. “داناوی” پیش از آغاز دوران بازیگری، توانسته بود عنوان ملکه زیبایی فلوریدا را بدست اورد. داناوی پس از آن برای ادامه تحصیل وارد دانشگاه فلوریدا شد. وی در سال 1962 دانشگاه فلوریدا را ترک کرد و برای تحصیل در رشته بازیگری به بوستون رفت.

اولین فیلم داناوی، “بشتاب غروب” در سال 1967 بود. وی پس از بازی در فیلم” The Happening”، با بازی در “بانی و کلاید” (1967) به کارگردانی “آرتور پن”، در نقش “بانی” زنی جسور، ماجراجو و در عین حال جذاب و عشوه گر، ایفای نقش کرد. این فیلم بر اساس ماجرایی واقعی در رابطه با یک زوج بانک‌زن به‌نام‌های “بانی پارکر” و “کلاید بارو” که در دهه ۱۹۳۰ توجه رسانه‌ها را به‌خود جلب کرده‌بودند، ساخته‌شده است. “بانی و کلاید” در چهلمین مراسم جایزه اسکار، موفق به کسب ۲ اسکار در رشته‌های بهترین بازیگر زن نقش مکمل و بهترین فیلم‌برداری شد.

“ماجراهای توماس کراون” (1968) فیلم بعدی “داناوی” بود. در این فیلم “داناوی” در کنار “استیو مک کوئین”، در نقش یک بازرس ظاهر شد.

“فی داناوی” در سال 1970 در سه فیلم “مکانی برای عاشقی”، “دریانورد خارق العاده” و “سازش” بازی کرد و پس از آن در سال 1970 با بازی در فیلم “بزرگمرد کوچک” در کنار “داستین هافمن” در نقش زن یک کشیش که سرانجام فاحشه می‌شود، ظاهر شد. این فیلم یکی از اولین محصولات هالیوودی بود که سرخپوستان آمریکا در آن به عنوان آدم‌های خوب قصه معرفی شدند. بزرگمرد کوچک هرچند که پرفروشترین فیلم سال شد و  مورد تحسین متقدان قرار گرفت اما به دلیل همزمانی  با شکست آمریکا در ویتنام و افزایش نارضایتی ها از سیاستهای آمریکا در داخل کشور به عنوان فیلمی ضد آمریکایی به مذاق آکادمی اسکار خوش نیامد و عملا فیلم را تحریم کردند.

“معمای سقوط بچه” در سال 1970، “تله مرگبار” و “داک” در سال 1971، “خشن های اوکلاهما” و “چهار تفنگدار” در سال 1973 فیلم های بعدی بودند که “داناوی” در آن ها ایفای نقش کرد.

“فی داناوی” در سال 1974 در فیلم “محله چینی ها” در کنار “جک نیکلسون” ظاهر شد. این فیلم به کارگردانی “رومن پولانسکی” نامزد 11 جایزه اسکار شد که تنها در بخش بهترین فیلمنامه موفق به دریافت آن شد. اما در جوایز بافتا انگلیس جایزه بهترین بازیگر مرد، کارگردانی و فیلمنامه را دریافت کرد. در سال 1975 جایزه بهترین فیلم جنایی را از جوایز ادگار آلن پو کسب کرد و در جوایز گلدن گلوب بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را دریافت کرد.

روزنامه گاردبن در نظرسنجی از منتقدین فیلم اقدام به انتخاب بهترین فیلم‌های جنایی تمام ادوار سینما کرد که در این فهرست فیلم “محله چینی ها” محصول سال 1974 به کارگردانی “رومن پولانسکی”، کارگردان لهستانی برنده نخل طلای کن و جایزه اسکار بهترین فیلمنامه، در رتبه اول قرار دارد.

“سه روز کندر” در سال 1975، به کارگردانی “سیدنی پولاک” نقش آفرینی بعدی “داناوی” در کنار “رابرت ردفورد” بود. در “سه روز کندور”، “سیدنی پولاک” به روابط وحشتناک درون سازمان سیا پرداخت.

“فی داناوی” در سال 1976 در فیلم “شبکه” بازی کرد. فیلمی که برای وی جایزه اسکار بهترین بازیگر زن را به ارمغان آورد. شبکه، پر فروش ترین فیلم “سیدنی لومت”، درباره نفوذ گریزناپذیر رسانه‌های ارتباط جمعی و بازی‌های پشت پرده آنها بود. “داناوی” در این فیلم در نقش “دایانا کریستنسن”، یکی از مدیران جوان و جاه‌طلب شبکه UBS بازی می کند.

پس از نقش آفرینی در “شبکه”، داناوی در فیلم های زیادی ایفای نقش کرد:

“ایمی ناپدید می شود” 1976، “چشمان لورا مارس” 1978، “قهرمان” 1979، “اولین گناه مرگبار” 1980، “عزیزترین مادر” و “اویتاپرون” 1981، “دختردهاتی” 1982، “بانوی شریرالیس ایسلند” 1983، “سوپرگرل”، “امتحان سخت برای اثبات بی گناهی” 1984، “سیزده ساعت گرسنه”، “کریستوفرکلمبوس” 1985، “تمشک موج دار” و “خانم بورلی هیلز” 1986، “گذرگاه نیمه شب”، “کازنوا”، “پرسه زن میخانه” 1987، “قمار” 1988، “نیمرخ و سازی تری خونسرد”، “سوزش پنهان” و “در یک شب مهتابی” 1989، “باندینیو تا بهار صبر کن” 1989، “داستان خدمتکاران” 1990،  ”ضد نور” 1991، “روزهای خیلی گرم”، “لبة مضاعف”  1992، “خلق و خو” 1993، “حتی دختران گاوچران هم نغمه های بلوز را می فهمند” 1994، “مستان”، “دون ژان دمارکو” 1995، “دانستون جایش را رزرو میکن”، “اتاق مرگ”، “آلبینوی تمساح 1996”.

“داناوی” در سال 1974 با “پیتر ولف” خوانده گروه رپ J.Geils Band  ازدواج کرد و در سال 1979 از وی جدا شد. وی بار دیگر در سال 1984 با تری اونیل، که عکاسی انگلیسی بود ازدواج کرد. “داناوی” و “اونیل” فرزندی به نام “لیام” دارند که در سال 1980 متولد شده است. “داناوی” در 1987 از “اونیل” نیز جدا شد.

“فی داناوی” هم چنین  در سال ۱۹۹۳ در فیلم “رؤیای آریزونا” به کارگردانی “امیر کوستوریتسا”، سینماگر نامی یوگسلاوی، ظاهر شد. از آن پس بیشتر به ایفای نقش زنان عصبی، کناره‌گیر و ستیزه جو پرداخته است.

“داناوی” این روزها قصد دارد فیلمی از سرگذشت “ماریا کالاس”، خواننده‌ی افسانه‌ای اپرا را کارگردانی کند. وی ۱۵ سال پیش نقش “کالاس” را در صحنه تئاتر برادوی (نیویورک) ایفا کرده است.