با اوج‌گیری فشارهای اقتصادی در ایران و پیروزی مجدد باراک اوباما در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، برخی از مسوولان جمهوری‌اسلامی اکنون خبر از آن می‌دهند که احتمال مذاکره با آمریکا، در صورتی که مصلحت نظام اقتضا کند، وجود دارد.
پیش از این و در زمان مبارزه‌های انتخاباتی در آمریکا، شایعاتی از سفر علی‌اکبر ولایتی و حسن طائب به آمریکا منتشر شده بود. گفته می‌شد که این سفر برای انجام توافق هسته‌ای بین ایران و آمریکا انجام شده بود، اما خبر از سوی هر دو طرف تکذیب شد.
اکنون اما منوچهر متکی، وزیر سابق امور خارجه، با اشاره به این‌که رابطه ایران و آمریکا “موضوعی حزبی نیست بلکه پروژه ای ملی است”، گفته است: “بازسازی رابطه این دو کشور نیاز به زمینه سازی دارد. براساس بیانات مقام معظم رهبری در شیراز، عدم رابطه ما و آمریکا تا ابد نیست و این نشلن می دهد که این رابطه نیازمند بررسی است. در این راستا با حل مسائلی می توان این رابطه را بازسازی کرد و یکی از مقدمات این رابطه وجود اراده سیاسی در طرفین رابطه است”.
متکی با اشاره به این‌که “در واشنگتن هنوز اراده سیاسی لازم برای رابطه با ایران وجود ندارد”، گفته است: “در روابط خارجی باید مواظب باشیم تا فقدان گفتمان به ما تحمیل نشود، دراین گونه موارد کار دیپلمات سازش نیست بلکه مذاکره کردن و بیان مواضع خود البته به زبان دیپلمات است”.
در همین حال حسین شیخ‌الاسلام، مدیرکل امور بین‌الملل مجلس نیز گفته است: “هرجا که مذاکره با آمریکا به مصالح نظام باشد مذاکره خواهیم کرد”. وی اضافه کرده: “آمریکا با هیچ کشوری رابطه برابری و تعامل ندارد و رابطه کنونی آمریکا با ایران هیچ ربطی به تسخیر لانه جاسوسی ندارد”.
این برای چندمین بار در هفته‌های گذشته است که برخی از مسوولان جمهوری‌اسلامی از امکان برقراری رابطه با آمریکا می‌گویند. هفته گذشته جواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه هم در سخنانی گفته بود: “اگر منافع نظام ایجاب کند با آمریکا حتی در قعر جهنم مذاکره می‌کنیم.”
لاریجانی اضافه کرده بود: “مذاکره با آمریکا تابو نیست که ممنوع باشد. اوایل انقلاب عده ای از دوستان اصلاح طلب که سوپررادیکالیسم بوده اند، مذاکره با آمریکا را تابو می دانستند اما انگار روح القدس در آنان نازل شد و تبدیل به یک سوپرلیبرالیسم شدند”.
صادق لاریجانی، رییس قوه قضاییه نیز با اشاره به رابطه با آمریکا، گفته بود: “ارتباط با آمریکا ساده نیست و بعد از این همه فشار و جنایت علیه مردم ایران از سوی آمریکا یک‌شبه چنین ارتباطی امکان‌پذیر نیست و آمریکایی‌ها گمان نکنند که با آمدن پشت میز مذاکره با ایران می‌توانند از ملت ما باج بگیرند”.
پیش از این برخی اصولگرایان گفته بودند که برخی نیروها در داخل کشور، به دنبال آن هستند تا بحث رابطه با آمریکا را به رهبر جمهوری اسلامی تحمیل کنند؛ از جمله مرتضی نبوی٬ مدیرمسوول روزنامه رسالت، در نشست ماهانه جامعه اسلامی مهندسین گفته بود که “ستون پنجم دشمن به دنبال به سازش کشاندن نظام است” و از “جریان‌هایی” نام برده بود که “تلاش می‌کنند با شعب ابی طالب” خواندن وضعیت ایران “راه مذاکره با آمریکا” را باز کنند: “اگر عده‌ای در داخل کشور می‌خواهند عنوان کنند باید در بحث هسته‌ای کوتاه بیاییم تا تحریم‌ها برداشته شود از روی خیانت و یا جهل است”.
علی خاتمی٬ نماینده ولی فقیه در استان زنجان، هم در این زمینه گفته بود: “برخی مقام‌های جمهوری اسلامی” باید “فکر عقب‌نشینی” در برابر آمریکا را از سر خود خارج کنند: “وضعیت کشور بسیار سخت‌تر از دوران جنگ تحمیلی است و این نکته باید مدنظر قرار گرفته و نباید فراموش شود که ما راه برگشت از اهداف‌مان را نداریم”.
این همه در حالی است که هفته گذشته ستاد کل نیروهای مسلح در بیانیه‌ای، “زمزمه‌های برقراری” رابطه با آمریکا را “امری مشکوک” خوانده و اعلام کرده بود که “باید با این مساله برخوردی جدی و قاطع شود”.
این نیرو در بیانیه خود با اشاره به این‌که در زمینه “مذاکره و رابطه با آمریکا” تنها “مواضع و دستورات” رهبر جمهوری اسلامی “فصل‌الخطاب” است، آورده بود: “آمریکا همچنان شیطان بزرگ و دشمن شماره یک انقلاب و نظام جمهوری اسلامی است”.
