ایران استراتژی حساسی را در عراق در پیش گرفته و از مسلمانان شیعه حمایت و نفوذ خود در این کشور را حفظ میکند، اما تلاشی برای جلوگیری از تبدیل این درگیری به یک جنگ فرقهای واقعی انجام نمیدهد.
برای دومین هفته پیاپی، روحانیون متنفذ ایرانی، به دستور رهبر این کشور، از تریبونهای نماز جمعه با تقبیح گروههای شبهنظانی سنی به حمایت از دولت عراق پرداختند. آنها در سخنانشان از تکتک شیعیان میخواهند علیه شورشیان سنی اقدام کنند.
آیتالله محمد سعیدی روز جمعه در جمع هزاران نمازگزار گفت: “اگر عراق بخواهد ما آمادهایم تا کمک کنیم.”
این کشور به صورت علنی برای کمک به دولت عراق مشاوران نظامی فرستاده است و جمع دشمنان خارجی از عربستان تا اسرائیل و آمریکا را مقصر خشونتها دانسته است. به گفته برخی از مقامات امنیتی ایران، این کشور حداقل سه گردان نیرو از سپاه پاسداران را به عراق فرستاده اما وزارت خارجه این را رد میکند.
ایران فرستادن سربازان با تعداد زیاد را متوقف کرده و از شهروندانش خواسته برای زیارت اماکن مقدس از مرزهای عراق عبور نکنند.
ایران هم حداقل به اندازه غرب از پیشروی سریع گروهی در عراق که اکنون خود را دولت اسلامی میخوانند و پیش از این به داعش مشهور بود، وحشتزده شده است. این گروه با هرکس که نظرات مذهبی آنها را قبول نداشته باشد با خشونت رفتار میکند و تاکنون هزاران شیعه را کشته است و وعده داده اماکن مقدس شیعیان را نابود خواهد کرد. آنها همچنین نفوذ ایران در عراق را بیاعتبار کردهاند.
حمله موفقیتآمیز به یک مکان مقدس در عراق، میتواند به یک جنگ فرقهای ختم شود. مانند سال ۲۰۰۶ که آسیب به یک مقبره توسط شبهنظامیان سنی باعث بروز حوادث مشابهی شد.
دولت ایران تلاش میکند تقصیر را به گردن مجموعهای از دشمنان بیندازد و استدلال میکند که آنچه یک گروه از جنگجوبان کوچک میخواند، نمیتواند بدون کمک کشورهایی از جمله عربستان، آمریکا و حامیان صدام حسین این وسعت از خاک عراق را اشغال کند.
پس از سرنگونی صدام توسط نیروهای غربی به رهبری آمریکا، نفوذ ایران در عراق به شدت افزایش یافت. دولت سنی صدام، هشت سال با ایران جنگید و دهها سال سدی در مقابل نفوذ ایران در خاورمیانه بود. سقوط صدام به روی کار آمدن دولت شیعه نوری المالکی انجامید. روابط تجاری و سرمایهگذاری بین دو کشور بالا رفت و پس از سالها سرکوب مذهبی، روابط مراکز اصلی شیعه در قم و نجف دوباره برقرار شد.
سال گذشته حدود ۲.۵ میلیون زائر بین دو کشور رفت و آمد کردند و میلیاردها دلار سرمایهگذاری در هتلها، مراکز عبادت و خیراتهای مذهبی صورت گرفته است.
حمیدرضا ترقی، رئیس یک بنیاد مذهبی که با کمکهای رهبر ایران فعالیت میکند میگوید: “هر دو کشور متحد هستند. ما خود را کشورهای جداگانه نمیبینیم. ما به شکوفایی عراق کمک کردهایم، خصوصا در شهرهای مقدس.”
ایران برای حفاظت از آن شهرها، بصورت علنی به دولت المالکی کمکهایی نظامی، مشاوره، سلاح و اطلاعات رسانده است.
ایران حضور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران در عراق را برای مشاوره نظامی پنهان نکرده است. ایران تاکید کرده که عراق هر کمکی بخواهد فراهم خواهد کرد.
طبق گزارشهای رسیده، رسانههای ایران و اعلامیههای مذهبی، موجب بروز حمایتهای احساسی از عراق شده است. محمدوحید نیکوصفت، طلبه ۲۶ ساله در قم میگوید: “ما از کسانی که به اعتقادات ما توهین کردهاند خشمگین هستیم.” وی گفت، ایرانیها آمادهاند تا در صورت لزوم از اماکن مقدس در عراق دفاع کنند. اما فعلا باید از راهنماییهای رهبر اطاعت کنند و جنگ علیه دشمنان عراق را به دولت و نیروهای بالاتر بسپارند.
منبع: وال استریت ژورنال - 4 ژوئیه