به موازات اقدامات گسترده حکومت ایران برای ایجاد محدودیت دسترسی کاربران به اینترنت که با فیلترینگ بسیار وسیع، کاهش سرعت اینترنت، برداشت کدهای برنامه ریزی مایکروسافت، تهدید و ارعاب وبلاگ نویسان، وادار کردن سایت های اینترنتی به لزوم تشکیل پرونده در وزارت ارشاد و صدور احکام اعدام و حبس براساس محتوای ایمیل های شهروندان در دادگاه های پس از انتخابات 88، همراه بوده است، روز گذشته علی آقامحمدی که به تازگی به سمت معاون نظارت و هماهنگی در سیاست های اقتصادی معاون اول رییس دولت منصوب شده از راه اندازی پدیده ای به نام “اینترنت حلال” خبر داد.
سخنان علی آقا محمدی درباره “اینترنت حلال” در حالی منتشر شده است که از چند سال پیش دولتمردان از “اینترنت ملی” خبر می دادند و گفته می شد تدارک و خرید امکاناتی برای ایجاد یک شبکه خدماتی تحت کنترل حکومت صورت می گیرد. گفته های آقامحمدی نشان می دهد که ترجیح داده شده با استفاده از ترم های مذهبی این محدودیت جدید، به گونه ای نامگذاری شود که تبلیغات بعدی را آسان کند، در حالی که به هر حال مقصود همان کنترل دسترسی هاست و به زبان حکومت جلوگیری از پیروزی دشمن در آن چه جنگ نرم نامگذاری شده.
در همین حال سخنان این چهره دولتی با واکنش های گسترده ای در سطح رسانه های داخلی همراه بوده به طوری که چند روزنامه و سایت مرتبط با فناوری ارتباطات، از گفته های وی انتقاد کرده اند.
برخی از صاحبنظران نیز زمزمه افزایش بهای اینترنت را که چندی پیش مطرح شد، مقدمه ای برای جداسازی اینترنت داخلی از شبکه جهانی ارتباطات مجازی [اینترنت] دانسته و معتقدد که با افزایش نرخ اینترنت در ماه های آینده، و راه اندازی شبکه اینترنت داخلی، عملا بسیاری از کاربران حتی از دسترسی به ایمیل های خود محروم خواهند شد.
علی آقا محمدی گفته است: “اینترنت حلال که از سایت های غیر اخلاقی پاک شده است، برای نخستین بار در ایران راه اندازی می شود”. وی افزوده است: “جای اینترنت جهانی محفوظ است و در کنار اینترنت داخلی، دسترسی به شبکه جهانی اینترنت همچنان امکان پذیر خواهد بود”. اما کارشناسان باور دارند به دنبال ناآرامی ها و انقلاب های منطقه خاورمیانه در ماه های اخیر نگرانی حکومت ایران افزون شده و در نهایت قصد این است که از امکان اتصال مردم به یکدیگر جلوگیری شود.
او درباره محتوای این پدیده نیز گفته است: “بخش های مختلف فرهنگی باید در زمینه تولید محتوا برای اینترنت داخلی فعالیت کنند. برای مثال چینی ها برای تولید محتوی مورد نیاز کاربران اینترنت، بطور وسیع به کار ترجمه پرداختند و الان بعد از انگلیسی زبان دوم در اینترنت زبان چینی است”.
به گفته وی، برای راه اندازی شبکه اینترنتی حلال، کنسرسیومی به نام “ایرانیان نت” ثبت شده که گرچه هنوز اعضای آن مشخص نیست اما قرار است در زمینه توسعه فیبر نوری فعالیت کند.
به نوشته ایرنا، قرار است این کنسرسیوم در مرحله اول که ۱۸ ماه طول خواهد کشید، ۱۰ میلیون کاربر را از طریق فیبر نوری به “اینترنت حلال” وصل کند.
خبرگزاری فناوری ارتباطات ایران در واکنش به “حلال” و “حرام” کردن اینترنت نوشته است:” عبارت مقابل پاک، نجس و مقابل حلال، حرام است. به این ترتیب ممکن است تلقی شود که زندگی روزانه، مبادلات اقتصادی و شئون مختلف زندگی ایرانیان به “حرام” و “نجس” آلوده شده است. اما شاید منظور از عبارات متنوع به کار گرفته شده از سوی مسوولان، همان شبکه ملی اطلاعات باشد. شبکه‌ای که قرار است به نیازهای داخلی با سرعتی نامحدود پاسخ می‌دهد. اینکه چرا از عبارات و الفاظی استفاده می‌شود که به سرعت توسط رسانه‌های غربی مورد سوء استفاده قرار می گیرد، موضوعی است که پاسخ و ملاحظات لازم از سوی مسوولان امر را طلب می‌کند.با توجه به تهدیدها و ملاحظات امنیتی و اقتصادی، کسی مخالف زمینه‌سازی و ایجاد شبکه ای داخلی برای ارایه خدمات ملی در کشور نیست، اما استفاده از عباراتی مثل “اینترنت حلال” قطعا منجر به برداشت‌های نادرست، نگرانی و مقاومت در اجرای آن می‌شود”.
برنا نیوز گزارش داده، علی مطهری(نماینده شبستر) و رئیس کمیسیون ارتباطات مجلس از این طرح استقبال کرده و با اشاره به آنچه که “تهدیدهای برخی سایت های خرابکار و جنبش مجازی کشورهای مخالف مواضع جمهوری اسلامی” نامیده گفته است: “اینترنت پاک باید به ملت ایران و به ویژه کانال های خبری کشور این امکان را بدهد که با توانایی مخابره خبرهای صحیح و دقیق، فضای خبری دنیای مجازی را به نفع واقعیت ها تغییر جهت دهد، نه اینکه با حذف بخشی از آن امکان شناخت مواضع دوست ها و دشمنان را از ملت بگیرد.” این سخن خود نشان دهنده این است که ملاحظات امنیتی مهم ترین علت ایجاد این سرویس است.
رضا تقی پور وزیر ارتباطات هفته قبل از “اینترنت پاک” سخن گفته و تاکید کرده بود: “خانواده‌ها باید در مقابل آسیب‌های اینترنتی محافظت شوند. به همین منظور، مقدمات کار برای اجرای اینترنت پاک در کشور و تفکیک آن از اینترنت ناپاک شروع شده است.
طرح های گران قیمت محدود کننده استفاده از اینترنت در ایران در حالی به کار بسته می شود که ایران مدعی “رعایت آزادی بین و حقوق بشر” است و به دیگر کشورها ایراد می گیرد که چرا آزادی بیان در آن ها نیست.
در این زمینه رییس پلیس کشور چندی قبل گفت وقتی که در توجیه راه اندازی “پلیس اینترنتی” به دامنه تهدید ها اشاره کرد و گفت پلیس “فضای تولید و تبادل اطلاعات” (با نام مختصر “فتا”)، با هدف “مقابله با جرایم اینترنتی” و “حفاظت از اموال، منافع و اسرار ملی” بر روی شبکه اینترنت، در ایران شروع به کارکرده است. اما این ظاهر حکایت بود چرا که به دنبال همین سخن با انتقاد از فیس بوک و توئیتر افزود: “شبکه‌های اجتماعی اینترنتی هزینه‌های بسیاری را در کشور ما تحمیل کردند.” اشاره فرمانده ناجا به ارتباطات خارج از مهار و کنترل حکومت است که در جریان اعتراض ها به تقلب در انتخابات خرداد 88 توانست مردم را به هم متصل کند.
گمانه زنی ها این است که هزینه های فراوان از آن جا تحمل شده است که بخشی از مدیران دولتی، سرنوشت و آینده حکومت را مشروط بر آن می بینند که هر نوع ارتباطی میان مردم ناممکن شود. کنترل نهادهای غیردولتی، سانسور وسیع مطبوعات، انحصار رادیو و تلویزیون و سانسور کتاب از همین روست و جناح اقتدارگرا بر این باورست که با بستن فضای مجازی دیگر هیچ روزنی وجود نخواهد داشت که مردم معترض و ناراضی از یکدیگر با خبر شوند.
