جوبی واریک
طبق ارزیابی مقامات سازمان ملل در امور اتمی و همچنین به گفته کارشناسان اطلاعاتی غربی و خاورمیانه ای و کارشناسان تسلیهاتی، ایران که مدت های طولانی از تکنولوژی خارجی محروم بود، با این حال توانست همه فوت و فن تولید سلاح اتمی را بیاموزد.
افزایش بی پروایی تکنولوژیکی ایران که هفته گذشته به یکی از روزنامه های انگلیسی راه پیدا کرد، حاکی از آن است که دانشمندان ایرانی آزمایش بر روی نوترون را انجام داده اند که این جزو آخرین مراحل ساخت سلاح اتمی است.
هیچ راهی برای تشخیص دادن این که سند اطلاعاتی که در اختیار مقامات غربی و کارشناسان سازمان ملل قرار دادهشده است، اصل است یا نه، وجود ندارد. با این حال مقامات سابق اطلاعاتی و کارشناسان اسلحه می گویند اگر این سند واقعی باشد، باید نگران این شد که ایران بطور مخفیانه در تلاش است تا به سلاح اتمی دست پیدا کند. ایران دائما تلاش برای بدست آوردن سلاح اتمی را نفی می کند.
زیاد شدن شواهد دال بر چرخش اتمی ناگهانی ایران، درحالی منتشر شد که هیلاری رادهام کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکاروز دوشنبه تصدیق کرد که با گذشت نزدیک به یک سال تلاش کاخ سفید برای ایجاد رابطه دیپلماتیک با ایران، چیزی بدست نیاورده است. کلینتون به خبرنگاران گفت:« من فکر نمی کنم کسی تردید داشته باشد که تلاش ما نتیجه کمی در گرفتن پاسخ مثبت از ایران داشته است».
مدارک محرمانه و کارشناسان تسلیهاتی به خبره شدن ایرانیان در مواردی چون: متالورژی اورانیوم، تولید آب سنگین و دقت بالا در تولید چاشنی های حساس انفجاری شده اند. اگرچه جاسوس های آمریکایی در اعلام کرده بودند که مقامات ایرانی از سال 2003 دست از تلاش برای تولید کلاهک هسته ای برداشتند، اما اروپایی ها و کارشناسان خاورمیانه به این مدارک اشاره می کنند که نشان می دهد ایران تا دستکم سال 2007 در حال توسعه مهارت های اتمی اش بوده است.
رالف موات لارسون، افسر بازنشسته سیا و مدیر اطلاعاتی بخش وزارت انرژی، گفت:« آنها بتدریج خود را از قید واردات تکنولوژی حساس هسته ای رها کردند تا بتوانند آن را خودشان در داخل تولید کنند. دستیابی به تولید داخلی با مهارت در غنی سازی اورانیوم، کار آسانی بود».
اما دانشمندان ایرانی برای بدست آوردن برخی از مواد اولیه مانند فلزی که در ساخت سانتریفیوژ های پیشرفته و موشک های دوربرد بکارشان می آید، به افرادی در خارج از ایران نیاز دارند. اما طبق اسناد یکی از تحلیلگران ارشد مسائل اتمی ایران در آژانس، فاصله تکنولوژیکی باقی مانده ایران به سرعت در حال کم شدن است. بخشی از یادداشتی که هرگز منتشر نشد، در ماه اکتبر به دست یک گروه غیر انتفاعی افتاد.
در این یادداشت آمده است: « ایران اطلاعات کافی برای تولید بمب اتمی که قابل استفاده باشد را در دست دارد».
ایران اصرار دارد که مخالف تولید سلاح اتمی است و می گوید که تکنولوژی که باعث تگرانی غرب شده است، صرفا برای تولید صلح آمیز انرژی است. اما مقامات ایرانی نتوانستند جلوی ابراز خوشنودیشان را از توانایی شان در دستیابی به تکنولوژی پیشرفته، علیرغم تحریم های سازمان ملل، بگیرند. علی سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی مستقر در وین، در مصاحبه ای با واشنگتن پست گفت که پاییز امسال مهندسان ایرانی علوم هسته ای را فتح کردند، آنها در مدت کوتاهی، صدها متر به جلو پریده اند طوری که حتی به همکارانشان در غرب رسیده اند.
او گفت:« ماباید ممنون آمریکا باشیم که ما را تحریم کرد، چون با این کار کشور ما را متحد کرد».
مدارکی که بتازگی از ایران خارج شده است و برای اولین در تایمز لندن چاپ شد، حاکی از برنامه چهارساله ایران برای تولید و آزمایش چاشنی نوترونی است که در ساخت تجهیزاتی بکار می رود که بگفته کارشناسان کاربرد صلح آمیز ندارند. این مدرک نه امضایی دارد و نه تاریخی اما تایمز از مقامات خارجی نقل قول می کند که گفته اند این مدرک در سال 2007 نوشته شده است، یعنی درست چهار سال بعد از زمانی که منابع آمریکایی گمان کرده بودند که ایران دست از تحقیقتش درمورد کلاهک هسته ای برداشته است.
در این مدرک که در دو صفحه مچاله شده است، نوشته شده است که توانایی ایران در زمینه چاشنی نورتون “بطور مستدل” خوب گزارش شده است. در آن از گروه دانشمندان خواسته شده است که درحالی که با تاکید بر تحقیقات محرمانه قبلی، با حفظ امنیت بالا، به آزمایشات ادامه بدهند.
دیوید آلبرایت، کارشناس سابق تسلیهاتی سازمان ملل که ایم مدرک و مدارک دیگر را بررسی می کند، گفت: « درحالیکه در این مدرک هیچ اشاره ای به کلاهک هسته ای نشده است، اما زمینه فعالیت را جوری توصیف کرده است که به ساخت بمب اتم بسیار شبیه است.
آلبرایت مدیر موسسه علوم و امینت بین المللی در واشنگتن، گفت:« با وجود اینکه ایران ممکن است ادعا کند فعالیت هایش برای اهداف غیر نظامی صورت می گیرد، در این سند هیچ کاربرد غیرنظامی به چشم نمی خورد و این نشانه ای محکم در خصوص فعالیت ایران برای ساخت سلاح های هسته ای است. از یک سوی دیگر با خواندناین مدرک پی می بریم که آنچه در مورد اینکه ایران از سال 2003 دست از کار بر روی تولید کلاهک هسته ای برداشته است، واقعیت ندارد.
یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش بشود گفتکه نگرانی های زیادی وجود دارد که هدف ایران از این فعالیت های اتمی چیست».
در مدرک بدست آمده درباره افشا شدن سایت اتمی در نزدیکی قم هم که سایت غنی سازی اورانیوم بود، اشاره شده است.
در اواخر ماه اکتبر، کارشناسان آژانس که برای اولین بار از بعد از کشف سایت مخفی قم از ایران بازدید می کردند، در سایتی در نزدیک شهر اصفهان بطورغیر منتظره ای با 600 بشکه آب سنگین مواجه شدند که یک ماده سمی است و در تولید پلوتونیوم بکار می رود.
در گزارش اخیر آژانس از ایران خواسته شده است که اطلاعات لازم را در مورد منبع آب سنگین بدست آمده، در اختیارشان بگذارد.
یک دیپلمات اروپایی که نخواست نامش فاش بشود، گفت:« این کاملا غیر منتظره بود. ما حدس می زنیم که ایران آن را از جای دیگری بدست اورده باشد اما هیچکس واقعا نمی داند. هیچ کس باور نمی کند که آن را در همان سایت که از سه سال پیش هیچ فعالیتی در آن صورت نگرفته است، تولید کرده باشند.
در جریان یکی از جلسات پشت درهای بسته آژانس در روز شکرگذرای، سرپرست هیئت بلندپایه یکی از کشورهای اروپای شمالی از علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی هسته ای، خواست تا بگوید چطور ایران به این مقدار آب سنگین دست پیدا کرده است.
صالحی به نقل از دیپلمات هایی که در جلسه حضور داشتند گفته است:« خودمان تولید کرده ایم».
آیا روحانیون بر راس حکومت ایرانتصمیم گرفته اند بمب اتمی بسازند؟ در سال 2003، بعد از اینکه اولین سایت غنی سازی اوراینوم را شورای ملی مقاومت ایران، گروه مخالفان حکومت در خارج از کشور، لو داد، رهبران ارشد ایران به دانشمندانشان دستور دادند که تحقیق بر روی کلاهک هسته ای را متوقف کنند.
این دستور، به گفته جاسوسان غربی، فقط در دستور کار گروهی که درحال تلاش برای بدست آوردن تکنولوژی ساخت کلاهک اتمی و سوار کردن آن بر روی موشک های دور برد ایران، قرار گرفت. هدف دشوار تر که همان تولیدسوخت اتمی برای بمب بود ادامه یافت و کم کم پیشرفته شد؛ حالا ایران سازنده چهار مدل سانتریفیوژ است که هم برای تولید برق و هم برای ساخت بمب اتمی بکار می رود، شده است.
نشانه هایی وجود دارد که بر مبنای آن تحقیقات برای ساخت بمب اتمی از سوی ایران در سال 2005، از سر گرفته شده است، یعنی همان سالی که محموداحمدی نژاد، رئیس جمهور ایران شد. به گفته یکی از مقامات دولتی آلمان، ایران در سال 2007، تجهیزات بسیاری حساسی را خریداری کرده است که برای آژمایش اتمی بکار می رود. یکی از این تجهیزات یک دروبین روسی است که قیمت آن 40 هزار دلار است و کارش ثبت وقایع سریع در آزمایشگاه است. این نوع دروبین در آزمایش های سلاح اتمی که تعدادی چاشنی اتمی در یک زمان معین، منفجر می شوند، کاربرد دارد.
دوربین های سرعت بالا، کاربرد های صنعتی دیگر هم دارند. اما به گفته یکی از اعضای موسسه علوم و امنیت بین المللی، مدل دوربین خریداری شده توسط ایران مدل از دور خارج شده دوربین موسسه روسی فیزیک تجربی است که اولین آزمایشگاه سلاح اتمی متعلق به شوروی سابق است.
به نقل از منابع اطلاعاتی غربی و خاورمیانه، دانشمندان روسی بطور چشمگیری از بعد از سال 2003 از ایران بازدید کرده اند تا روش ساخت چاشنی بمب اتمی را به دانشمندان ایرانی آموزش بدهند.
منبع: واشنگتن پست 15 دسامبر
