رسا قاضی نژاد
خبرگزاری فارس از برگزاری یک جشن در شهر مذهبی قم خبرداده که پیش از این برگزار نمی شده و در یک یا دو سال اخیر شکل گرفته است: جشن ورود جضرت معصومه به قم.این جشن روز 12 فروردین همزمان با 23 ربیع الاول در شهر قم برگزار شد. خبرگزاری فارس در مقدمه گزارش خبری این جشن نوشته است: ” در سالروز ورود حضرت فاطمه معصومه (س) به قم، مردم این شهر این روز را جشن گرفتند.“
براساس این گزارش “مردم و به ویژه بانوان” این شهر با به راه انداختن “کاروانی نمادین مسیر ورود آن بانوی بزرگوار را” گلباران کردند.
براساس گزارش فارس دراین کاروان که از میدان معصومیه قم به سمت حرم حرکت می کرد، مردم قم با در دست داشتن شاخه های گل و نبات “ناقه شتر نمادین حضرت” را گلباران کردند و “ورود حضرت معصومه (س) به قم” را جشن گرفتند. بانوان قمی نیز از “محل اقامتگاه حضرت معصومه (س) معروف به بیت النور” با در دست داشتن شاخه های گل و شکلات “به سمت حرم مطهر” حرکت کردند و این “روز بزرگ را به همگان” تبریک گفتند.
اما “علی اشرف عبدی”، مدیر حرم نیز روز دوشنبه در جمع خبرنگاران در خصوص اجرای این برنامه گفت: ”حضرت معصومه (س) که از مدینه برای دیدار برادر خود عازم مشهد بودند در بین راه دچار بیماری می‌شوند که پس از دعوت بزرگان به شهر قم وارد شده و برکات را به این شهر می آورند. این حضرت چند وقتی را در بیت النور قم زندگی کردند که بزرگان بسیاری در محضر ایشان درس گرفتند.“
وی همچنین این مراسم را مربوط به امسال ندانست و گفت: “برگزاری مراسم استقبال از کاروان ورود حضرت معصومه (س) همه ساله برگزار می شود و در این روز کاروانی نمادین از میدان معصومیه محل ورود حضرت معصومه (س) به شهر قم حرکت می کند و مردم نیز این روز را جشن می گیرند.“
این درحالی است که نگاهی به آرشیو خبری در سالهای گذشته مشخص می کند چنین جشنی با چنین ابعادی تاکنون برگزار نشده است. تنها سال گذشته، آن هم به صورتی محدودتر از امسال، این مراسم برگزار شد.
خبر برگزاری مراسم سال گذشته در اواخر فروردین را نیز علی اشرف عبدی به “مرکز خبر حوزه‌های علمیه” اعلام کرده بود. وی گفته بود: “مردم قم به پاس گرامیداشت حضور آن حضرت در قم و سپاس‌گزاری از خداوند متعال، حرکت نمادین کاروان حضرت معصومه (س) را از امامزاده ابراهیم و مسجد میر به سوی حرم برگزار و با حضور در حرم مطهر ضریح آن حضرت را گلباران کردند.“
وی در آن گفتگو مراسم مداحی، سخنرانی و جشن در حرم را از برنامه‌های این روز عنوان کرده و توصیه کرده بود: ”توجه به مناسبت‌های اسلامی می‌تواند نقش بسیار سازنده‌ای در رشد و تعالی جامعه ایفا کند و جوانان را با مفاهیم بلند و ارزش‌های گرانسنگ دینی آشنا نمایند.“
یک جشن جدید دیگر: جشن هسته ای
اما این جشن در حالی به تقویم های ایرانی راه پیدا کرده است که پیش از این نیز جشن دیگری به نام “جشن هسته ای” به تقویم جمهوری اسلامی اضافه شده بود. محمود احمدی نژاد در روز 20 فروردین 1385 رسما اعلام کرد ایران در فن آوری هسته آنچنان پیشرفت کرده است که به “باشگاه هسته ای جهان” پیوسته است. متعاقب اعلام این خبر،نهادهای دولتی از جمله مدارس، ادارات و سازمان با اعلام پیام های تبریک این موضوع را تبریک گفتند و در برخی از شهرها نیز “جشن هسته ای” برگزار شد اما ارجاع پرونده ایران از آژانس انرژی اتمی به شورای امنیت موجب شد تا دولت کمی با تاخیر و در دهه فجر این سال جشن هسته ای را همزمان با دهه فجر برگزار کند.
پس از آن بود که شورای عالی فرهنگی کشور به ریاست محمود احمدی نژاد تصویب کرد روز اعلام خبر دستیابی ایران به انرژی هسته ای به عنوان “جشن ملی هسته ای” در تقویم ها جای بگیرد. بر همین اساس در روز 20 فروردین سال گذشته جشن هسته ای به شکل یک جشن دولتی در همه شهرهای کشور برگزار شد و حتی مدیریت مترو و سرویس حمل و نقل عمومی اعلام کردند در روز جشن هسته ای خدمات شان “رایگان” است. از سوی دیگر احمدی نژاد نیز در نطنز که یکی از مراکز هسته ای ایران قرار دارد شاهد برگزاری این جشن بود. وی که معمولا خبرهای مهم هسته ای را از پیش اعلام می کند، پیش از این مراسم نیز وعده داده بود که “خبر خوش هسته ای دارد” و در همین مراسم در نطنز اعلام کرد : “ایران به جرگه کشورهای تولید کننده صنعتی سوخت هسته‌ای وارد شده است.“
جشن های جدید و جشن های ملی
جشن های جدید دولتی و ابتکاری از سوی دولت احمدی نژاد در شرایطی برگزار می شود که به عقیده صاحبنظران، ”نگاه سیاسی و عقیدتی دولتمردان، همراه این جشن ها است” و در مقابل دولت نسبت به برخی اعیاد و جشن های ملی ”بی توجهی” می کند.
عزت الله ضرغامی، رییس صدا و سیمای ایران این روزها در حالی سخن از برپایی جشن بزرگ هسته ای در 20 فروردین می دهد که پیش از این برای اولین بار در جمهوری اسلامی، مراسم نوروز را که عید ملی ایرانیان است به گونه ای دیگر در سیمای تحت مدیریتش برگزار کرد.
هر سال، آغاز سال نو همراه با در کردن توپ و یک ملودی سنتی شاد همراه بود که برگرفته از نواهای کهن موسیقی ایرانی بود و شنیدن آن برای ایرانیان، یادآور تحویل سال نو است. اما امسال بدون هیچ دلیلی، این نغمه باستانی نوروز هنگام تحویل سال نو از شبکه های تلویزیون جمهوری اسلامی پخش نشد.
در این ارتباط سایت فارسی بی بی سی چنین تحلیل کرد: “با توجه به اینکه تلویزیون ایران نهادی حکومتی است و برنامه های آن با حساسیت و عبور از فیلترهای نظارتی خاص پخش می شود و مورد تصمیم گیری قرار می گیرد، اینکه مراسم تحویل سال در تلویزیون بدون سازودهل همیشگی به صورت اتفاقی از هیچیک از کانال های تلویزیونی پخش نشده باشد، بعید به نظر می رسد که اتفاقی و بدون تصمیم گیری قبلی باشد.“
این در حالی بود که حتی در سالهای اخیر که عید نوروز با مناسبت های سوگواری ماههای قمری محرم و صفر مصادف شده بود، این ریتم ها هر چند به صورتی ملایم تر از تلویزیون ایران پخش می شد. برگزاری سلیقه ای آیین نوروز در شرایطی اتفاق می افتد که پیش از این نیز جشن های تیرگان، مهرگان، آذرگان و حتی آیین هایی مانند چهارشنبه سوری با مقاومت و گاه مخالفت مقامات دولتی ایران روبرو شده بود.