شرح - دخترخوشگل های گشت ارشاد ساخته سعید سهیلی

نویسنده
میترا سلطانی

دختر خوشگل های برادر شهید…..

اشاره:

دومین سال است که اکران نوروزی محل جدال جناح های فکری “نظام” است. سال پیش لمپن های ده نمکی با زن چادری ایدئولوژیک اصغر فرهادی رقابت می کردند. امسال برادر شهید- سهید سهیلی-

مامور امنیتی – ابولقاسم طالبی – و عضو هیئت موتلفه – حسین فرحبخش- تنور را داغ کرده اند.

این یازدهمین فیلم سینمایی سعید سهیلی است.نام فیلم از همان ابتدا کنجکاوی های بسیاری درباره اثر جدید سهیلی به وجود آورد. اودرباره این انتخاب می گوید:

” فیلم در مورد جوان هایی است که بی ربط نیست با اتفاقاتی که با حضور گشت ارشاد به وجود آمده است.سه جوان از جنوب شهر برای درآمد زایی درلباس ماموران گشت ارشاد از مردم باج می گیرند.پروانه نمایش فیلم به نام “گشت”صادر شد اما سهیلی در گفتگو با کافه سینما تغییر نام فیلمش را تکذیب کرد: اسم فیلم من همچنان “گشت ارشاد” است و پروانه نمایشی که من در دست دارم هم به نام “گشت ارشاد” صادر شده است. شورای صنفی نمایش و سینما داران هم برای نوروز 91 سه فیلم گشت ارشاد،قلاده های طلا وخصوصی را که در جشنواره فیلم فجر حضور داشتند و سهم گشت ارشاد در کاندیدها و برندگان سیمرغ در بین دو فیلم دیگر چشمگیرتر بود را برای اکران این ایام برگزید.”

با پخش این فیلم و استقبال 300 میلیون تومانی روزهای نخست مردم، اولین حاشیه ها بر سر اکران آن در پرده های سینماهای تهران و شهرستان ها به وجود آمد.

یاالثارات،هفته نامه وابسته به انصار و حزب الله می نویسد:“گشت ارشاد داستان سه رفیق در سنین مختلف را بازگو می‌کند که از دل فقر و خانواده‌های طبقه پایین جامعه بیرون آمده‌اند و در قالب یک گروه سه نفره

گشت ارشاد مردم را فریب داده و زورگیری می‌کنند تا مشکلاتی را که خود و خانواده‌هایشان دارند حل نمایند. جالب اینجاست که این سه دزد رنگ و بوی تدین دارند. مسجد و هیئت می‌روند،در عزای سیدالشهدا علم می‌کشند، حتی موافق افراط در این مسئله مثل قمه زنی و…هستندو البته زنگ تلفن همراهشان هم مداحی است…”

به این ترتیب ابتدا بیلبوردهای تبلیغاتی و پلاکاردهاو پوسترهای خیابانی “گشت ارشاد” توسط گروههای ناشناس از بین رفتند.سپس گروه های فشار بسیجی و انصار و حزب الله در اعتراض به محتوای این فیلم دست به صدور بیانیه هایی مبنی بر تجمع و گردهم آیی زندند تا مطابق اعلام قبلی خود، دراخرین شنبه سال 90 ساعت 13:30 مقابل وزارت ارشاد در اعتراض به اکران “زندگی خصوصی” و “گشت ارشاد” تجمع کردند وبا سر دادن شعارعلیه سینماگران و دولت خشم خود را بر سر وزیر ارشاد و عوامل زیر مجموعه اش فریاد زدند.

اعتراض این گروهها منجر به حضور گسترده نیروهای انتظامی و امنیتی در خیابان انقلاب شد تا عده ای ازافراد حاضر در خرابکاری های مقابل ارشاد و سینماها بازداشت شوند.

آن سوتر اما سعید سهیلی کارگردان فیلم سینمایی «گشت ارشاد»، در واکنش به اتفاقات رخ داده در گفت و گویی با سایت سینماگرند، در سخنانی تند و صریح گفت: این گونه اعتراضات تاریخ مصرفش مال همان دهه شصت بوده است! این که چماغ دست بگیریم و مقابل فلان جا تجمع کنیم و فریاد بزنیم، کار بی خردانه ای است که دیگر این چنین کارها برای کسی هیچ اهمیتی ندارد.

سهیلی دربخشی از سخنان خود می گوید: این دوستان اعتراضشان در حقیقت به «فیلمِ» بنده نیست، بلکه به زمان اکران آن است! خشمگین اند چرا فیلمی که خودشان تهیه کرده اند اکران نوروزی نگرفته و حالا که من گرفته ام باید زمین ام بزنند! عده ای ساده دل را هم اجیر کرده اند و انداخته اند جلو. من بارها دیدم همین سایتهای انصار… نوشته اند که چرا «گشت ارشاد» را در «نوروز» اکران می کنید و این زمان برای اکران این فیلم درست نیست! آخر به سایت انصار… چه مربوط است که اکران یک فیلم قرار است در کدام فصل و گروه باشد؟ مگر متخصص اکران و فروش فیلمها هستند؟

سهیلی درباره واکنش های پیشین خود نسبت به انصار و حزب الله گفت:همان موقع بهشان گفته بودم که بنشینید سر جایتان حرف گنده تر از دهنتان نزنید! اگر شما اعضایِ انصار حزب ا… هستید، من خود انصار حذب ا… ام! با من نمی توانید از این کارها کنید. آن زمانی که شما موتور سوار می شدید و با چماغ در خیابان های تهران پرسه می زدید و به این و آن پیله می کردید، من در خط مقدم فرمانده ی گردانی بودم که ۴۰۰ نفر از نیروهای مخلص بسیجی زیر دستم بودند. جای تیر و ترکش های آن روزها هنوز در بدنم است. برای من این بازی ها رو در نیاورید که حال و حوصله تان را ندارم! هیچ کس این همه سال به اندازه من دلسوز نظام نبوده و دیگر حنایتان برای کسی رنگی ندارد. شما اگر منطق دارید بیایید بنشینیم و رو در رو با هم حرف بزنیم و ببینیم سابقه چه کسی در نظام بیشتر است؟ من یا شما؟ لازم نکرده کاسه داغ تر از آش شوید و برای مملکت تایین تکلیف کنید که فلان فیلم ضد ارزش است و بلان فیلم در راستای ارزش ها. ارزش ها را کسی چون من به تو یاد داده بچه جان! شما امثال بنده و شمقدری ها نه انقلابی هستید نه دلسوز. پایتان را از گلیمتان درازتر نکنید که بد خواهید دید! من همان گونه که خودتان عمل می کنید جوابتان را خواهم داد. می دانم که مسلمان نیستید! اما پیغام ام به شما این است که حقیقت اسلام را دریابید؛ دنیایتان را بزرگ گردانید و چشم های بسته تان را باز کنید. گول آدمهای حیله گر را نخورید و بازیچه دست این و آن نشوید و نگذارید سیاست بازها مثل عروسک خیمه شب بازی شما را در دستشان برقصانند

او در پایان گفتگوی خود خطاب به گروههای فشار می گوید:سهیلی،انقلابی تر از تمام انقلابیون بوده است و به گنده گنده های شما باج نداده، چه برسد به شما چند الف بچه ی بازیچه ی تازه به دوران رسیده ی بی خرد…

اما کشمکش بر سر اکران این فیلم با سخنان امام جمعه تهران شدت گرفت.آیت‌الله احمد خاتمی درسخنان خود در نماز جمعه با اشاره به اکران و حوادث مربوط به این فیلم ها گفت:” این فیلم‌ها در دهه فجر پخش و مورد اعتراض واقع شده بود، مسئولان باید بدانند که ما در مورد دین و اخلاق مردم با هیچ کس رودربایستی نداریم. آقای وزیر با دین و اخلاق مردم بازی نکنید.“آیت الله علم الهدی امام جمعه مشهد نیز با حمله به این دو فیلم اکران آن ها در در سطح شهرها خلاف عرف و اسلام دانسته و دستور توقف اکران این آثار را صادر کرد.

به این ترتیب اکران نوروزی فیلم «گشت ارشاد» به کارگردانی سعید سهیلی که تحت فشار اعتراضات گروه موسوم به «انصار حزب‌الله» انجام می‌شد، سرانجام با عقب نشینی شورای صنفی نمایش در مقابل گروهک های فشارداخل ایران، متوقف شد.اکران “گشتت ارشاد” و “زندگی خصوصی”در شهرهای تهران،مشهد،بابل،کرمان و…متوقف شد.

سهیلی هم در بیانیه‌ای درباره توقف اکران فیلمش خطاب به مردم نوشت که آغاز سال ۹۱، برای سینمای ایران با سوگ و عزا همراه بود. فیلمی را که در معتبرترین جشنواره سینمایی کشور، کاندیدای دریافت چهار سیمرغ بلورین شده بود امروز مانند گوسفندی بی‌صاحب ذبح کردند.

او اکران فیلم خود را «حق مردم» قلمداد کرده و در این بیانیه تاکید کرده تا آخرین لحظه «در برابر این بی‌قانونی استوار مانده»، اما حالا علی‌رغم این‌که طبق قانون، پروانه نمایش گرفته و طبق قانون هم فیلم را به اکران فرستاده، مجبور است که فیلم را از روی پرده بردارد و آن را به بایگانی تاریخ بفرستد.

کارگردان فیلم «گشت ارشاد» در بخش دیگری از سخنان خود گفته است که در واکنش به توقف اکران فیلمش ‌تمامی کپی‌های فیلم ‌گشت ارشاد‌ و پول‌هایی را که از این راه کسب شده، مقابل وزارت ارشاد به آتش بکشد، ‌تا شاید این آتش، به «خونخواهی» فیلم‌های دیگری به پاخیزد که در آینده ممکن است به این سرنوشت دچار شوند.

درباره کارگردان:

سعید سهیلی متولد ۱۳۳۸ در تربت حیدریه است. او فعالیت هنری خود را از حوزه هنری خراسان با تئاتر و فیلمسازی آغاز کرد واولین فیلم بلند خودبا موضوع جنگ را با نام “مردی شبیه باران”درسال 75به پرده سینماها آورد. این فیلم که به اعتقاد عده یی بهترین اثر سهیلی محسوب می شود، توانست در جشنواره فجر موفقیت هایی را کسب کند و چند سیمرغ را به دست آورد.

سهیلی دو سال بعد دومین فیلم بلندش را با نام «مردی از جنس بلور» جلوی دوربین برد. این فیلم نتوانست همانند فیلم اول سهیلی مورد توجه قرار گیرد و در جشنواره موفقیت کسب کند.

“سهراب” نام سومین اثر سینمایی سهیلی یک سال پس از فلیم قبلی اش به سینماها آمد.او «سهراب» را به جشنواره فجر نرساند و این فیلم چندان دیده نشد. «سهراب» هم که بی ارتباط با جنگ و مسائل دفاع مقدس نبود، اکران مناسبی نداشت و در زمانی نسبتاً مرده به نمایش درآمد.

سعید سهیلی پس از «سهراب» فیلم «شب برهنه» را با بازی شادمهر عقیلی جلوی دوربین برد ولی فیلم اثری ضعیف از آب درآمد و شکست خورد.پس از این تجربه ی ناکام کارگردان ایرانی «غوغا» را جلوی دوربین برد.در این فیلم برای اولین بار در سینمای پس از انقلاب به خشونت زنانه پرداخته شده بودامااین فیلم هم در گیشه شکست خورد و فروش متوسطی کرد..

پس از همه ی این تجربه ها سهیلی در فاصله چند سال “تارا و تب توت فرنگی”،”سنگ کاغذ قیچی” و”چهارانگشتی”را کارگردانی کرد که به اعتقاد خودش این فیلم بهترین فیلم کارنامه سینمایی اش است.“گشت ارشاد” جدیدترین ساخته سعید سهیلی است. “گشت ارشاد” در ایام جشنواره مورد استقبال منتقدان و مردم شد و سهیلی نشان داد که نقدهای تخصصی فیلم های گذشته بر روی او تاثیر گذاشته است و به سراغ سینمای مساله دار که دغدغه اش بوده رفته و کاری هم به سینمای سفارشی که این روزها بر سینمای ایران چنبره زده ندارد.

 

عوامل فیلم:

کارگردان : سعید سهیلی

نویسنده : مهدی علی میرزائی بازنویسی :سعید سهیلی، نگارش نهایی :مهدی نژاد محمدیان

سعید سهیلی

تهیه کننده: سعید سهیلی

بازیگران:حمید فرخ نژاد – پولاد کیمیایی – ساعد سهیلی – نیوشا ضیغمی – سحر قریشی – میرطاهر مظلومی – اصغر سمسارزاد – سینا سهیلی – بهزاد اشکان – گیتی معینی – ناصر گیتی جاه – یاشا دولت پناه و جمشید هاشم پور

مدیر فیلمبرداری: تورج منصوری

تدوین: کاوه ایمانی

موسیقی: ناصر چشم آذر

طراح صحنه و لباس: عباس بلوندی

طراح گریم: مهری شیرازی

صدابردار: آرش برومند

صداگذار: فرامرز ابوالصدق

مدیرتولید: رضا نوروزی

برنامه ریز: علی افشین راد

دستیار کارگردان: علی مردانه

منشی صحنه: بهناز تاجیک

عکاس: صبا سهیل