اولین دستاورد ایران پس از امضای توافق هسته‌ای، دریافت موشک‌های دوربرد بوده است. کرملین قبول کرده، موشک‌های اس ۳۰۰ را تابستان امسال به ایران تحویل دهد. این تصمیم روسیه خشم کشورهای منطقه را که پیشاپیش نگران تبعات توافق هسته‌ای لوزان بوده‌اند، برانگیخته است. توافق هسته‌ای که هنوز نهایی نشده، منطقه را از هم اکنون نظامی‌تر و تنش‌ها را افزایش داده است.
مشخص نیست، در حالی‌که هنوز حدود هشت هفته به مهلت توافق نهایی با ایران باقی مانده است، تعجیل و دغدغه روسیه برای تحویل موشک‌ها چه بوده است؟ آیا کرملین قصد پیش‌دستی و جلوگیری از نزدیکی شدن ایران به آمریکا را دارد؟ آیا این موشک‌ها بخشی از درگیری‌های روسیه و غرب در اوکراین است؟ یا این‌که صرفا یک قرارداد تجاری است؟
خاورمیانه به بزرگترین بازار خرید سلاح در جهان تبدیل شده است و روسیه هم می‌خواهد سهم خود را افزایش دهد. در واقع روسیه با فروش این موشک‌ها از کشورهای منطقه می‌خواهد به دنبال سلاح‌های بهتر و قوی‌تری باشند. وزارت دفاع روسیه گفته است، برای جبران گذشته و بهبود روابط با ایران، نسخه روزآمدتری از موشک‌های اس ۳۰۰ را به قیمتی کمتر از یک میلیارد دلار به این کشور می‌فروشد. روسیه پیشاپیش یک میلیارد دلار را از ایران دریافت کرده، اما هنوز موشک‌ها را تحویل نداده است.
ممکن است از لحاظ استراتژیک، توافق موشکی قدرت ایران را در منطقه تغییر ندهد، اما مسلما مهم و تاثیرگذار خواهد بود. بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل در اعتراض به این تصمیم، با رئیس‌جمهور روسیه تماس تلفنی برقرار کرده است. بسیاری از گروه‌های عرب توافق موشکی را نشان از آن می‌دانند که توافق هسته‌ای “روحیه تهاجمی ایران را افزایش داده و این کشور را به صلح نزدیک نکرده است”
کشورهای حاشیه خلیج فارس محاسبات متفاوتی نسبت به اسرائیل دارند. اسرائیل یک قدرت هسته‌ای است و در صورت وقوع جنگ، می‌تواند ایران را یک روزه نابود کند. کشورهای خلیج فارس در مقابل تهدید خارجی، عموما وابسته به موشک و سلاح‌های هوایی هستند. موشک‌های اس ۳۰۰ می‌تواند نیروی این کشورها را، که قدرت هوایی به مراتب بهتری از موشک‌های قبلی ایران دارند، تضعیف کند.
قرارداد ایران و روسیه با تردید فزاینده نسبت به وعده آمریکا برای دفاع از کشورهای خلیج فارس در ارتباط است و از این رو فشار منطقه‌ای را افزایش می‌دهد. برخی ممکن است بپرسند: چرا دیدگاه صلح‌آمیزی نداریم و نمی‌توانیم امیدوار باشیم که ایران، پس از کسب اطمینان‌خاطر نظامی در زمینه هسته‌ای و توافق موشک‌های روسی، آرام‌تر شود و دست از آشوب در منطقه بردارد؟ این مسئله همیشه در میان اعراب وجود داشته است. با این‌حال، واقعیات چیز دیگری می‌گوید. می‌دانیم ایران با کسب این همه قدرت، در گفتمان صلح شرکت نمی‌کند. ولع تهران برای هرج‌ومرج افزایش می‌یابد، چون متوجه شده پس از تعلیق برنامه هسته‌ای خود، دخالت کشورهای غربی را خنثی و بی‌اثر کرده است. نیروی دفاعی خود را تقویت و از لغو ممنوعیت بین‌المللی اقتصادی و نظامی بهره‌برداری می‌کند. رهبران تهران اعتقاد دارند، برای اولین بار پس از معاهده سایکس-پیکو [قرارداد حوزه نفوذ غرب در خاورمیانه در ۱۹۱۵]، منطقه تبدیل به یک نقشه باز شده و مرزها می‌تواند طبق منافع ایران تنظیم شود.
منبع: العربیه - 18 آوریل 2015
