شهر با پلی ویران- نقاشی از ویکتور هوگو- 1847
آپارتمانی که زمانی محل سکونت نویسندهی “بی نوایان” بود اکنون موزهای است که به زندگی این نویسنده و پاریس قرن نوزدهم اختصاص دادهشده است.
در طول سفر اخیر به پاریس، از آپارتمان سابق ویکتور هوگو، شاعر، رماننویس، نمایشنامه نویس، و اینگونه که اکنون به نظر میرسد، طراح داخلی دیدن کردم. آپارتمان واقعشده در Place Des Vosges از سال ۱۸۳۲ تا ۱۸۴۸ خانهی هوگو بوده و امروز موزهای مخصوص به نویسندهی “بی نوایان” و “گوژپشت نوتردام” است. طی این ۱۶۵ سال، یعنی از زمانیکه هوگو این خانه را ترک، و جلای وطن کرد، آپارتمان او بارها بازسازی شده و اکنون بر اساس باز جمع آوری گفتههای شخصی که کف خانهی او را برق می انداخته است، به صورت ترکیب عجیبی از همهی خانههای محل سکونت هوگو در فرانسه تجدید بنا شده است. درست خواندید، کسی که کف خانه را برق می انداخته است! چه کسی نقشه و طرح خانه را بهتر از فردی که کارش راه رفتن در میان طرح و ترکیب آن بوده، میتواند به یاد آورد؟
Place des Vosges در شهر پاریس. محل اقامت ویکتور هوگو برای ۱۶ سال. ( تصویر: Beckstet توسط Wikimedia Commons)
این مکان شگفتانگیز، تصویری از زندگی هوگو را، نه تنها در زمانی او که در پاریس به سر میبرده بلکه آن در دورههای زمانی مختلف بازمینمایاند.
بهعنوان نمونه سالن “Le Salon Rouge” را در نظر بگیرید:
اتاق قرمز برای بازگرداندن فضای حاکم بر آپارتمان در زمان حیات هوگو در آنجا مبلمان شده است. اگرچه، در واقع این فضای یک پارچه از دو اتاق غذاخوری و سرسرای خانه تشکیل میشده است. اتاقخواب هوگو در آپارتمان واقع در Place des Vosges در سمت راست آن قرار دارد و طراحی کنونی آن از طراحی اتاقخواب هوگو در محل اقامت دیگر او، محل فوت هوگو در سال ۱۸۸۵، در130 Avenue d’Eeylau گرفته شده است.
سالن Le Salon Rouge در آپارتمان شهر پاریس هوگو (تصویر: E. Emo et St. Piera توسط Maisons de Victor Hugo)
در سرتاسر خانه، طراحیها، نامهها، ویرایش اولیهی کتابها و مبلمان سفارشی ساختهشدهی هوگو به نمایش گذاشته شده است. این طور که به نظر میرسد، هوگو تکههای مختلف یک وسیله را به نجاران متفاوت سفارش میداده و در نهایت با ترکیب آنها یک جسم واحد ساخته میشده است. نتیجهی این ترکیبها سبک گلچین شدهی مختص او را بیان میکند، میز تحریر او سندی بر این مدعاست، این میز گویا بهوسیلهی یک میز استاندارد و یک میز چای خوری در جهت و هماهنگی با عادات و بی قاعدگیهای صاحب خود ساخته شده است.
آپارتمان پاریس هوگو که در آنِ واحد، محلی حقیقی و نیز غیرحقیقی است، واحد مشترک شرلوک هولمز و جان واتسون در لندن را به یاد من میآورد،خانهیشمارهی ۲۲۱ بدرخیابانبیکر، یک خانهی افسانهای در یک شهر حقیقی که واقعیتی را در یک آدرس افسانهای در همین شهر حقیقی و در نزدیکی آدرس حقیقی خانهی افسانهای به وجود آورده است! ماجرا ازاینقرار است که موزهی شرلوک هولمز در سال ۱۹۹۰ میلادی در ساختمان ۲۳۹ خیابان بیکر افتتاح شد، اما پس ازآنکه ساختمان واقع در شمارهی ۲۲۱ خیابان بیکر هرروز با انبوهی نامهی نوشتهشده برای هولمز مواجه میشد، و با مکاتبات و هماهنگی های بسیار در نهایت در سال ۲۰۰۲ موفق به تغییر پلاک به ب۲۲۱ شد، بااینکه همچنان این ساختمان در میان دو پلاک ۲۳۷ و ۲۴۱ قرار دارد.
اتاقخواب ویکتور هوگو. میز تحریر او در سمت چپ مشاهده میشود. (تصویر: Requillart توسط Maisons Victor Hugo)
آپارتمان هوگو مانند خانهی هولمز یک حقیقت ساکن بر خیال است که تلاش میکند جوهرهای از مستأجر پرآوازهاش را در فضای بازتولید شده بر اساس مستندات تاریخی به مخاطب ارائه کند. البته، برخلاف هولمز، ویکتور هوگو شخصیتی در دنیای حقیقی است و بنابراین روایات قابل استناد و البته الهامبخش بیشتری از یک عمر کار و تغییر سلیقهی شخصی او در طی زندگیاش وجود دارد، روایاتی که بررسی زندگی هوگو را بیشتر جذاب و چالشبرانگیز میکند. موزهای مانند موزهی Maison de VictorHugo، تصویری از تمامی ادوار زندگی ساکن این ساختمان را، و نه تنها یک مقطع را، به نمایش میگذارد، تصویری به شیوهی امپرسیونیستی در جهت حفظ هوگو در زمان معاصر.
Le Salon Chinois روایتگر دوران زندگی هوگو در تبعید ونشان دهندهی سلیقهی پر زرقوبرق و آراستگی بیشازحد او در دکوراسیون و تزیینات است. (تصویر: Françoise Cochennec توسط Maisons de Victor Hugo)
منبع: مجله شبگار