حزب به فرمان ساخته شده، کارکرد ندارد

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» در گفتگو با روز مطرح شد:

طی هفته‌های گذشته اصول‌گرایان خبر داده‌ بودند که اصلاح‌طلبان و به طور مشخص برخی اعضای حزب مشارکت، در پی تاسیس حزبی جدید با نام “اتحاد ملت ایران اسلامی” هستند؛ حزبی که درخواست دریافت مجوز آن نیز به وزارت کشور ارائه شده است.

آن‌ها با اشاره به عضویت برخی اعضای هیات موسس این حزب در جبهه مشارکت، تشکل جدید را پوششی برای فعالیت‌های این حزب معرفی کرده‌ و خواستار آن شده‌اند که وزارت کشور از ارائه مجوز به آن‌ها خودداری کند.

یکی از نیروهای اصلا‌ح‌طلب، که گفته می‌شود از اعضای هیات موسس این حزب است، در گفت‌وگویی با “روز”، با اشاره به امکان تشکیل این حزب، آن را حرکتی طبیعی در عرصه سیاسی ایران پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ دانست و گفت: “چه رای مردم و چه وعده‌های رییس‌جمهور محترم، نشان از آن دارد که مردم، رفتارهایی که در سال‌های گذشته انجام شده را بر نمی‌تابند. وقتی سخن از آزادی سیاسی گفته می‌شود، یکی از اصول آن نیز وجود احزاب مختلف در کشور است. این دلیلی است که دوستان به دنبال تشکیل این حزب هستند”.

با این حال او، در رد یا تایید ادعاهای اخیر اصول‌گرایان سخنی نمی‌گوید: “اگر قرار باشد حزبی تشکیل شود، طی هفته‌های آینده شاهد تاسیس آن خواهیم بود”.

دفتر جبهه مشارکت ایران اسلامی -ـ به همراه سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی -ـ پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸ و اعتراض‌های رخ داده به آن، پلمپ شد. بسیاری از اعضای شورای مرکزی این دو حزب نیز بازداشت شدند. پس از آن نیز با وجود برخی رایزنی‌ها، امکان بازگشایی این حزب، به وجود نیامد.

این فعال سیاسی می گوید: “بخش‌هایی از دولت، مساله‌ای با بازگشایی و فعالیت مجدد حزب مشارکت ندارند. اما مخالفت‌ها چه در سطح همین دولت و چه از سوی نهادهای دیگر، عملا مانع بازگشایی و فعالیت مجدد حزب مشارکت است. مخالفت نهادهایی چون قوه‌قضاییه و سپاه پاسداران، موانع بزرگی در این راه هستند؛ مساله‌ای که مثلا در بحث بازگشایی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران هم دیدیم. بخشی از دولت به دنبال بازگشایی انجمن است، اما بخش دیگر در این راه کارشکنی می‌کند و از حمایت نهادهایی چون قوه‌قضاییه هم بهره می‌جوید”.

او اضافه می‌کند: “درباره تشکیل یک حزب جدید بحث‌های بسیاری میان دوستان وجود داشت. برخی معتقد بودند که تشکیل چنین حزبی، عملا به معنای گردن نهادن به حکم غیرقانونی انحلال مشارکت است و به این کار، رسمیت می‌بخشد. برخی دیگر نیز معتقد بودند برای اثرگذاری بیشتر باید در عرصه جامعه حضور فعال، موثر و رسمی داشت”.

پیش از این و پس از اعلام تشکل حزب ندای ایرانیان، بخشی از اصلاح‌طلبان با تشکیل چنین حزبی مخالفت کرده بودند. آن زمان اعلام شده بود که اصلاح طلبان ـ- و بخصوص اعضای حزب مشارکت ـ- در پی تشکیل حزب جدیدی هستند و به همین دلیل از آن هراس دارند که در خلاء وجود یک حزب اصلاح‌طلب، نیروهای آن‌ها جذب حزب جدید شوند.

وی این مساله را به نوعی تایید می‌کند: “ما از تشکیل احزاب و نهادهای مدنی در هر حال حمایت می‌کنیم. به عقیده ما دموکراسی تنها با وجود احزاب و رسانه‌های آزاد شکل خواهد گرفت. در نتیجه ما مشکلی با حزب ندای ایرانیان نداریم. اما مساله‌ای در این میان وجود دارد. حزب‌هایی که به فرمان ساخته شوند، نمی‌توانند کارآیی لازم را داشته باشند. ضمن آن‌که نباید فراموش کنیم فعالیت در میدان بدون رقیب، همیشه کار ساده‌ای است”.

این فعال اصلاح‌طلب اضافه می کند: “تغییر حزب، البته مساله‌ی نابخشودنی یا گناه کبیره نیست،با این حال، تصور ما این بود که شاید برخی جوانان و نیروهای فعال، به این دلیل جذب احزاب و نهادهای دیگر شده‌اند که جایی برای فعالیت نداشته‌اند. حزب جدید -ـ در صورت کسب مجوز از وزارت کشور -ـ می‌تواند محمل مناسبی برای فعالیت‌های اصلاح طلبانه جوانان ما باشد”.

اما آیا اعضای این حزب برای فعالیت و دریافت مجوز، چشم‌انداز روشنی دارند؟ او می‌گوید: “چرا که نه. ما از همان نسلی هستیم که انقلاب کردیم، در جنگ حضور پیدا کردیم، در دوران سازندگی تلاش کردیم مملکت را بازسازی کنیم و در دوران اصلاحات، برای دموکراتیزه کردن حکومت، فعالیت کردیم. ما هنوز به جمهوری‌اسلامی و به آرمان‌های انقلاب اعتقاد داریم و وفاداریم، هنوز - و با وجود بعضی انتقادها - به قانون اساسی التزام عملی داریم. ما از همین انقلابیم. چرا نباید بتوانیم فعالیت کنیم؟ سال‌ها پیش به نهضت آزادی پیشنهاد داده بودند که با تغییر اسم، به فعالیت خود در عرصه سیاسی ادامه دهند. آن‌ها این پیشنهاد را نپذیرفتند و عملا از صحنه سیاسی ایران حذف شدند. ما نمی‌خواهیم چنین تجربه‌ای را تکرار کنیم”.