برخورد با روحانیون منتقد حکومت اسلامی که تا پیش از این با ساماندهی گروههای فشار و تحت عنوان دفاع از ولایت فقیه صورت می گرفت، اکنون با اظهارنظرها و موضع گیریهای برخی سران جمهوری اسلامی وارد فاز جدیدی شده است. اعلام عدم مرجعیت آیت الله صانعی از سوی محمد یزدی و جلوگیری از ورود آیت الله دستغیب به شیراز از سویی و بازداشت گسترده شاگردان و پیروان این مراجع تقلید و حمله به دفاتر و بیت آنها این سئوال را ایجاد کرده که “گسل مرجعیت و روحانیت با ولایت فقیه” که سایت اینترنتی “بصیرت” وابسته به نمایندگی ولی فقیه درسپاه پاسداران از آن به عنوان “تهدیدی جدی علیه جمهوری اسلامی” یاد کرده با برخورد و حذف روحانیون بلند پایه اما منتقد حکومت از بین خواهد رفت؟
این اولین بار نیست که جمهوری اسلامی با مراجع و روحانیون بلند پایه، برخورد حذفی می کند، اما این دومین باری است که جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، تصمیم به سلب مرجعیت یک مرجع تقلید می گیرد.
عقب نشینی یزدی
روز گذشته در حالیکه نمایندگان حامی محمود احمدی نژاد در مجلس شورای اسلامی در تلاش برای جمع آوری امضا علیه آیت الله صانعی و حمایت از نظر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بودند، محمد یزدی اعلام کرد که منظور ما خلع از مرجعیت نبود.
این عقب نشینی از سوی محمد یزدی در حالی صورت گرفت که پیش از آن دو عضو بلند پایه جامعه مدرسین از بیانیه منتشره توسط یزدی اعلام برائت کرده بودند و برخی اخبار هم حکایت از آن داشت که بیانیه منتشر شده، توسط یزدی و با نام جامعه مدرسین حوزه علمیه قم منتشر شده است و بیشتر اعضای این تشکل روحانی از چنین نامه ای بی اطلاع بوده اند.در همین ارتباط آیت الله امینی و آیت الله جوادی آملی، دو عضو شاخص این تشکل اعلام کردند در جلسات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم شرکت نمی کنند واین کارها را به صلاح حوزه و دین نمیدانند.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم تنها چند روز پس از درخواست حامیان محمود احمدی نژاد، تقاضای آنها را اجابت و در قالب “یک پرسش و پاسخ فقهی”، آیت الله یوسف صانعی را فاقد شرایط مرجعیت اعلام کرده بود. محمد یزدی به نام این تشکل که ۵۰ روحانی عضو آن هستند، در پاسخ به پرسش جمعی که «استادان و فضلای حوزه های علمیه» معرفی شده اند، اعلام کرد: “با توجه به پرسش های مکرر مومنان، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بر اساس تحقیقات به عمل آمده در یک سال گذشته و پس از جلسات متعدد به این نتیجه رسیده است که ایشان فاقد ملاک های لازم برای تصدی مرجعیت هستند.”
یزدی اما دیروز با عقب نشینی از موضع خود، برخی آرای فقهی آیت الله صانعی را بدعت و خلاف قرآن دانست و گفت: “بنده برای اعلام رسمی یک عبارتی را به کار بردم که اولا نباید در این موضوع کلمه «خلع» و همچنین مقایسه آن با جریان منتظری وشریعتمداری و امثال این ها درج شود و ثانیا مساله فقط صلاحیت مرجعیت است و بقیه مسائل ربطی به جامعه مدرسین ندارد.”
دفتر آیت الله صانعی تاکنون از موضع گیری در این زمینه خودداری و اعلام کرده است که به دلیل ابهاماتی که در مورد موافقت اکثریت اعضای جامعه مدرسین با محتوای نامه این تشکل مبنی بر عدم صلاحیت این فقیه عالیقدر برای مرجعیت، وجود دارد، فعلا به آن واکنش نشان نمی دهد.
در اطلاعیه این دفتر آمده است که در انتظار انتشار اسامی حاضران در جلسات مورد اشاره در نامه منسوب به جامعه مدرسین و همچنین روشن شدن سوابق علمی کسانی که به عدم صلاحیت آقای صانعی رأی داده اند، می ماند.
همزمان با این اتفاقات، حمله به دفاتر آیت الله صانعی نیز شدت گرفته است. طی روزهای گذشته دفاتر این مرجع تقلید در شهرهای مختلف مورد حمله لباس شخصی ها قرار گرفته، تاجایی که روز گذشته وب سایت آیت الله صانعی اعلام کرد دفتر این روحانی بلند پایه در گرگان با مصوبه شورای تامین استان تعطیل شده است.
در این میان سئوالی که در اذهان عمومی شکل گرفته این است که آیا شخص، نهاد، گروه و یا تشکلی می تواند درباره مرجعیت یا عدم مرجعیت یک مرجع تقلید تصمیم گیری کند؟ امری که مجمع روحانیون مبارز و مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم آن را به صراحت رد می کنند.
مجمع روحانیون مبارز دیروز با انتشار بیانیه ای اعلام کرد :امروز جای هیچ گونه تردیدی در مرجعیت ایشان (آیت الله صانعی) نیست و این مرجعیت با بیانیه یک گروه مورد پذیرش مقلدان قرار نگرفته که با بیانیه گروهی دیگر از اعتبار بیفتد.
مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم نیز با انتشار بیانیه ای اعلام کرد که مرجعیت مثل مناصب حکومتی نیست که شخص، گروه، نهاد و تشکلی برای خود حقی در نصب و عزل آن قائل باشد.
برخوردهای حذفی با آیت الله دستغیب
ممانعت از سفر آیت الله دستغیب به شیراز و پیاده کردن اجباری این روحانی بلند پایه از هواپیما، همزمان با پلمپ مسجد قبا (آتشیها) در شیراز که محل سخنرانی این روحانی بود و نیز بازداشت طیف وسیعی از شاگردان این مرجع تقلید، نشان از عزم حکومت در برخورد با این عضو مجلس خبرگان دارد.
طی روزهای گذشته، لباس شخصی ها علاوه بر حمله به مسجد قبا و حوزه علمیه اباصالح، به بیت آیت الله دستغیب نیز یورش برده اند. براساس فیلمی که در یوتیوب منتشر شده لباس شخصی ها با شعار مرگ بر ضد ولایت فقیه به مسجد قبا حمله کرده اند.
دفتر آیت الله دستغیب با صدور اطلاعیه ای اعلام کرده که آشوبگران در حضور بعضی از مسئولین شهر و مسئولین نظامی و انتظامی، حرمت حوزۀ علمیۀ ابوصالح و مسجد قبا را شکسته و اقدام به تخریب و هتک حیثیت نکرده اند.
احمد رضا دستغیب، نماینده شیراز در مجلس در این زمینه توضیح داده است که “در روزهای اخیر عده‌ای به مسجد قبا که از پایگاه‌های مبارزاتی مردم در زمان رژیم سابق بوده حمله کرده، شیشه‌های مسجد را شکستند و بی‌حرمتی روا داشته اند و در ادامه این حرکات ساختارشکنانه، عده‌ای هم به منزل آیت‌الله سیدعلی محمد دستغیب حمله کرده و موجبات بی‌حرمتی به بیت معظم و شریف ایشان را فراهم کردند”.
به گفته وی، “پیرو این قضیه اصحاب مسجد و مردم شیراز تا نیمه‌های شب در مسجد حضور داشتند و حاضر نبودند مسجد را تخلیه کنند که در نهایت به ناچار مسجد تخلیه و نیروی انتظامی مسجد را پلمپ کرد.”
براساس گزارش خبرنگار “روز” در شیراز پیش از این شورای تامین استان فارس اعلام کرده بود که به دستور مقامات عالی رتبه نظام، مسجد قبا باید پلمپ شود و همزمان با پلمپ این مسجد بیش از 25 تن از شاگردان و پیروان آیت الله دستغیب بازداشت شده اند. بدرالدین هاشمی و مرتضی عاری از جمله بازداشت شدگان هستند.
از سوی دیگر نماینده شیراز به ممانعت از سفر آیت الله دستغیب به شیراز نیز اشاره کرده و گفته است که “این رفتارها در شان نظام جمهوری اسلامی و شیوه برخورد با یک عالم متقی و مبارز انقلابی نیست و امیدواریم مسئولین و مقامات کشور در راستای حفظ آرامش سریعتر اقداماتی را انجام دهند که خدای ناکرده موجب اشتباهات بیشتر نشود.”
این عضو فراکسیون خط امام مجلس در گفتگو با سایت پارلمان نیوز تصریح کرده است: “مردم شیراز بسیار نگران و ناراحت این برخوردها با نماینده خبرگان هستند و از اینکه مسجد پلمپ و به بیت آیت‌الله دستغیب حمله شده بسیار ناراحت هستند.”
همزمان “بانوان بیت شهید آیت الله سیدعبدالحسین دستغیب”، درباره هجوم لباس شخصی ها به بیت ایشان رنجنامه منتشر و اعلام کرده اند: “ما که سالیان طولانی زندان و تبعید مردانمان را در حکومت ستم‌شاهی تحمّل کردیم، این بار دختران خود را از ترس هجوم ناجوانمردانه‌ی سفّاکانِ، به کنج خانه کشاندیم و از دیدن سر شکسته و خونین جوانانمان بر خود لرزیدیم…..سخن ما بیت شهید آیت‌الله دستغیب این است که چرا ما را آرام نمی‌گذارید؟ چه شده کار را به این جا رسانده‌اید که اگر مردان ما اظهار حق کنند و طبق دستور شرع مقدّس سخن بگویند، مورد انواع فحش و اهانت قرار می‌گیرند و مسجد و دفتر و نمازگزاران مسجدشان مورد هجوم و سنگباران اوباش واقع می‌شوند؟”
بانوان بیت آیت الله دستغیب با بیان اینکه “با وضع موجود هر چند ظاهراً چاره‌ای جز تحمّل و سکوت نیست” تصریح کرده اند: “لیکن شاید هم وظیفه این باشد که همچون مادرمان حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) به در خانه‌ها برویم و طلب یاری کنیم؛ و از مراجع عظام و علما و مردم عزادار اهل بیت(ع) استمداد طلبیم.”
آیت الله دستغیب جزو معدود روحانیونی است که بعد از انتخابات 22 خرداد، به صراحت از عملکرد حکومت انتقاد کرد. او در اجلاس مجلس خبرگان رهبری هم به شدت از نحوه برخورد با معترضان انتقاد کرده و خواسته بود که میرحسین موسوی و مهدی کروبی به مجلس خبرگان دعوت شوند تا حرفهای آنها نیز شنیده شود.
سخنان آیت الله دستغیب در مجلس خبرگان، چنان حامیان آیت الله خامنه ای و محمود احمدی نژاد را برآشفت که خواهان اخراج او از این مجلس شدند. هرچند این مساله با مخالفت رهبر جمهوری اسلامی مسکوت ماند اما به نظر می رسد حامیان دولت که از اخراج این روحانی بلند پایه از مجلس خبرگان ناکام ماندند، اکنون شیوه دیگری برای برخورد با این مرجع تقلید برگزیده اند.
اما آیت الله دستغیب ساکت نمانده و بعد از عاشورای خونین تهران با انتشار پیام تسلیت به مناسبت شهادت خواهرزاده میرحسین موسوی، از مراجع و علما خواست مهر سکوت خود را بشکنند و به مسولان توصیه کرد زندانیان را آزاد کنند؛ و از این همه خلاف شرع و خلاف قانون به بهانه حفظ نظام دست بردارند.
