جفری لوئیس
آخرین باری که در وین بودم، دیدم که یک فروشنده دوره گرد در لیوان های مقوایی شراب گرم به رهگذران می فروخت تا آنها گرم شوند. زمانی هم که شنیدم مذاکرات اتمی برای چند ماه دیگر تمدید شده، به همان فروشنده فکر کردم و به خود گفتم شاید مذاکره کنندگان در خوردن شراب گرم قدری زیاده روی کرده اند.
این چند ماه چه چیزی را تغییر خواهد داد؟
بی شک شنیده اید که ایران و گروه شش کشور موافقت کردند که مذاکرات را تا ۷ ماه دیگر تمدید کنند. طرفین مذاکرات در نوامبر ۲۰۱۳ موافقت کرده بودند که یک “طرح عمل مشترک” را به مدت شش ماه به مرحله اجرا درآورند، ولی درنهایت آن را تا تابستان سال جاری تمدید کردند.
دو طرف پس از یک سال مذاکره حتی قادر نبودند تعریف مشخصی از یک “چارچوب” که نکات اصلی یک توافق در آن درج شده باشد ارائه دهند و اکنون قصد کرده اند جزئیات اضافی و به مراتب پیچیده تر را مورد بحث قرار دهند. آنها با تمدید فعلی تصمیم گرفته اند تا چهار ماه آینده پیش نویس توافق نهایی را آماده و طی سه ماه پس از آن هرگونه اختلاف فنی را حل و فصل کنند.
اکنون ما حق داریم سؤال کنیم که در ذهن آنها چه می گذرد.
آیا دلیلی وجود دارد که فکر کنیم این مشکل تا چهار ماه آینده آسان تر حل خواهد شد؟ آیا دلیلی وجود دارد که فکر کنیم طرفین مختلف چهار ماه زمان دراختیار دارند؟ در این راستا، دو خبر بد نگران کننده به نظر می رسد.
اول اینکه یکصد و چهاردهمین کنگره ایالات متحده قصد دارد تحریم های جدیدی را به تصویب برساند. کاخ سفید طی سال جاری موفق شد روند تصویب لایحه منندز-ـ کرک [که تحریم های جدیدی را علیه ایران اعمال می کند] را متوقف کند. طرفداران این لایحه رأی کافی برای این منظور داشتند [۶۰ رأی در برابر ۱۶ دموکرات]، ولی هری رید، رهبر اکثریت مجلس سنا، آن را تسلیم نکرد.
میچ مک کانل، رهبر آتی اکثریت مجلس سنا، تا این حد مصالحه جو نیست. اکنون ۶۴ رأی موافق برای این لایحه غیرقابل اجتناب وجود دارد، چرا که چهار سناتور جمهوریخواه جدید جایگزین رأی های “نه” دموکرات ها خواهند شد: شلی مور کاپیتو، کوری گاردنر، مایک رااندز، و جانی ارنست، ملقب به دیوانه ایالت آیووا که در یک کلیپ، از استعدادهایش در اخته کردن خوک ها تعریف و تمجید می کند.
کنگره آمریکا جمهوریخواهان بیشتری خواهد داشت
به منصب رسیدن موجی از سناتورهای جمهوریخواه در اواسط یک دوره ریاست جمهوری هیچ گاه خبر خوبی برای دولت آمریکا نبوده. تنها نتیجه ای که این تمدید مذاکرات دربر خواهد داشت این است که شرایط سخت تر خواهد شد. نباید فراموش کنیم که توجیه برای اعمال تحریم های جدید توسط کنگره در اوج مذاکرات این بود که تهدید به تشدید تحریم ها می تواند مواضع رییس جمهور را در برابر سران ایرانی تقویت کند. اگر کاخ سفید می توانست حداقل به پیش نویس توافق نامه دست یابد، شاید رییس جمهور مدعی می شد که کنگره قصد داشته تنها فرصت پایان دادن به معضل برنامه اتمی ایران را ازبین ببرد. ولی یک تمدید جدید، همان طور که اتفاق افتاد، تنها این ذهنیت را در نزد اوباما تقویت می کند که وی برای پیش بردن امور به کنگره نیاز دارد.
ازسوی دیگر، ایران همچنان به تحقیقات و گسترش خود درخصوص سانتریفیوژهای نسل جدید ادامه می دهد. چند هفته پیش، زمانی که آژانس اتمی گزارش کرد که ایران درحال آزمایش سانتریفیوژ جدیدی به نام IR-5 است، یک رسوایی کوچک ایجاد شد. مشکل این بود که ایران هرگز قبلاً هگزا فلوئور اورانیوم را وارد این نوع دستگاه نکرده بود. ایران این را که این اقدام نقض قوانین بوده تکذیب کرد. [پاسخ قطعی به این موضوع به “بررسی های فنی” توافقی بستگی دارد که اتحادیه اروپا هرگز آن را به صورت رسمی اعلام نخواهد کرد.]
من فکر نمی کنم که ایران مفاد “طرح عمل مشترک” را نقض کرده باشد، چرا که متأسفانه در آن هیچ گونه محدودیتی برای فعالیت های گسترش و تحقیقات ایران اعمال نشده، ولی این مسأله نشان دهنده حسن نیت و سازش نیست. واقعاً آفرین به مذاکره کنندگان گروه شش کشور!
مشکل جدیدی ایجاد شده
خوشبختانه دولت آمریکا از ایران خواسته که فعلاً آن را متوقف کند، و ایران نیز پذیرفته. با این حال، در صورت انجام یک تمدید دیگر، ایران در ادامه تحقیقات خود در نسل های جدید سانتریفیوژ کاملاً آزادی عمل خواهد داشت و حتی می تواند سانتریفیوژهای IR-5 و درنهایت IR-8 را نیز مورد آزمایش قرار دهد.
بله، درست شنیدید، IR-8. سانتریفیوژهای IR-5 تنها یک پیش درآمد از مشکلی هستند که بسیار جدی است. ایران مدل جدید سانتریفیوژ خود را تحت عنوان IR-8 به آژانس اتمی اعلام کرده. این نوع سانتریفیوژ دارای توانی نزدیک به ۱۶ برابر سانتریفیوژهایی است که درحال حاضر در مرکز غنی سازی نطنز نصب شده است.
تا آنجه که من طرح عمل مشترک را خوانده ام، هیچ ماده یا تبصره ای در آن وجود ندارد که آزمایش این سانتریفیوژ جدید را برای ایران ممنوع کرده باشد. برخی با این نظر من مخالف اند، ولی مقامات ایرانی براین باورند که حق انجام این کار را دارند.
چه خواهد شد اگر ایران سانتریفیوژهای IR-8 را با هگزا فلوئور اورانیوم تغذیه کند؟ فکر نکنید که این کار را نخواهند کرد. یکی از جمله های حسن روحانی را عیناً برایتان نقل می کنم: “درخصوص فن آوری هسته ای، به ویژه مسأله گسترش و تحقیقات فن آوری صلح آمیز هسته ای، ما هیچ محدودیتی را نمی پذیریم.”
اکنون باید عمل کرد. نباید مجدداً طرح عمل مشترک را تمدید کنیم، چرا که فرصت چندانی باقی نمانده. مذاکره کنندگان باید این مسأله را درک کنند که مجدداً چهار ماه دیگر برای رسیدن به پیش نویس توافق نامه زمان ندارند. کنگره جدید آمریکا در تاریخ ۳ ژانویه ۲۰۱۵ کار خود را آغاز خواهد کرد. بی شک بلافاصله شرایط جدیدی را برای هرگونه توافق تعیین خواهد کرد؛ به علاوه تهدید برای تشدید تحریم ها نیز در صورت انجام هر حرکتی ازسوی ایران که خوشایند کنگره نباشد، همچنان به قوت خود باقی خواهد بود. همچنین بسیار محتمل است که ایران تدابیری اتخاذ کند که به نظرش کاملاً درست است، ولی این خطر را به همراه داشته باشد که خشم کنگره را برانگیزد.
اسلیت، ۲۱ دسامبر http://www.lavie.fr/actualite/monde/israel-se-prepare-t-il-a-une-guerre-contre-l-iran-28-08-2012-30161_5.phphttp://www.slate.fr/story/47317/toxicomanie-came-drogue-iran-teheran
