پس از گذشت بیش از یکماه، کلیات بودجه امسال ایران با ۱۴۹ رای موافق، ۶۱ رای مخالف و ۹ رای ممتنع در مجلس تصویب شد. اگرچه نمایندگان هنگام بررسی، بدون توجه در حال گفتگو با یکدیگر بودند اما به نظر کارشناسان، این حجیم ترین بودجه تاریخ ایران است.
به گزارش خبر گزاری ها، این تعداد رأی از ۲۲۵ نماینده حاضر در مجلس اخذ شده و قدم بعدی مجلس در این خصوص، بررسی جزئیات این لایحه در بخش درآمد است.
بررسی کلیات بودجه ۹۰ از صبح سه‌شنبه در صحن علنی مجلس آغاز شد و پس از بیان دلایل مخالفان و موافقان، کلیات این بودجه در ادامه جلسه مجلس به تصویب رسید.
در جلسه دیروز، ۱۸ موافق و مخالف کلیات بودجه ۹۰ سخنرانی کردند. به نظر نمایندگان مخالف، بودجه سال جاری در حوزه اشتغال، سلامت، عملی بودن، محقق شدن درآمدهای بودجه، افزایش وابستگی بودجه به نفت، توازن منطقه‌ای در استان‌ها و هم‌چنین در بحث لابی‌گری دارای اشکال است.
مهم ترین نماینده مخالف
احمد توکلی چهره منتقد دولت چنان که پیش بینی می شد در برابر لوایح اقتصادی دولت ایستاد.
به گفته وی: “هر سال لایحه دولت بر هم ریخته‌تر از پیش اختیارات قوه مقننه را می‌کاهد و برای اقتصاد ملی زیان‌بارتر است”.
وی افزود: “کمیسیون تلفیق نیز همواره نه انگیزه کافی برای اصلاح دارد و نه وقت مناسب. گرچه این بار برخی ضعف‌ها را کم کرد اما برخی گرایش‌های موجود در کمیسیون بر عیوب لایحه افزود”.
توکلی در اثبات ادعایش گفت: “کمیسیون تلفیق به چنین دولتی اجازه می دهد که در سال 90 مبلغ 62 هزار میلیارد تومان از افزایش قیمت انرژی و آب و نان درآمد کسب کند معنای این جواز این است که دولت باید قیمت این کالاها را 2.5 برابر سازد زیرا با قیمت فعلی طبق برآورد دولتی منابع حاصله بین 30 تا 32 هزار میلیارد تومان بیشتر نخواهد بود ولی میزان منبع لازم برای یارانه نقدی به طور ثابت حداقل 37 هزار میلیارد تومان است یعنی اگر ریالی به تولید داده نشود باز کسری می‌آورد”
به گفته وی: “دولت عطش شدیدی برای انتقال اختیارات مجلس به کابینه دارد به نظر می‌رسد که دولت به تمرکز اختیارات مایل است، در لایحه اختیارات ویژه‌ای که ناقض اختیارات مجلس است، پیشنهاد شده بود، اگر چه کمیسیون سعی کردن برخی از آنها را اصلاح کند اما با افزودن مواردی، گزارش از این حیث قابل قبول نیست”.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس پرسید: “اختیار توزیع 5 هزار و 540 میلیارد تومان در دست معاونت برنامه‌ریزی رئیس‌جمهور است. کیست که نداند که این به معنای افزایش اختیارات رئیس‌جمهور و آن رئیس دفتر مسأله‌دارش است؟ آیا توجه دارید که 955 میلیارد تومان از آن مبلغ به نام امور فرهنگی و دینی و اجتماعی هزینه خواهد شد؟ آیا شما از طرز هزینه کرد اعتبارات مشابه سال‌های قبل خبر ندارید؟”.
وی افزود: “عکس العمل دولت در قبال تورم تشویق واردات است که تولید ملی را تحت فشار قرار می‌دهد و نتیجه اش رکود است. البته چون همه چیز مثل مسکن وارد کردنی نیست تورم در بخش مسکن آغاز می شود به این دلیل و با وجود تنگناها، گرانی از همه چیز سر در می‌آورد. علاوه بر رکود مذکور تورم نیز حاکم می گردد چنانکه در سال 85 و 86 نیز تورم در بخش مسکن بسیار بالا بود”.
نماینده تهران گفت: “ممکن است امسال به دلیل اقدام خوب دولت در مسکن مهر وجه تورمی این پدیده کمی تاخیر یابد ولی باید منتظر تورم بودجه‌ای باشیم”.
رئیس مرکز پژوهش های مجلس درپایان تاکید کرد: “راه حل رد گزارش کمیسیون و تمدید دو دوازدهم به چهار دوازدهم است به شرطی که بودجه در کمیته ای با مدیریت دولت و نمایندگانی از مجلس بازبینی شود و لایحه مجددا تقدیم گردد”.
حجیم و تورم زا
علیرضا محجوب دبیر کل خانه کارگر نیز، از دیگر نمایندگان مخالف بودجه، مهم‌ترین اشکال بودجه ۹۰ و بودجه سال‌های ۷۹ به بعد را “حجیم بودن آن” دانست که به گفته وی این امر “تورم‌زا خواهد بود”.
انتقاد تند دیگر از آن حسینعلی شهریاری، نماینده زاهدان بود که به گفته وی “برخی افراد از طریق لابی‌گری در بودجه‌ریزی امسال دخالت کرده‌اند”.
به گزارش خبرگزاری فارس، وی در این باره گفت: “برخی افراد از طریق لابی با برخی اعضای کمیسیون تلفیق و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری در بودجه‌ریزی دخالت کرده‌اند و کار به جایی رسیده که نمایندگان برخی استان‌ها از مشکلات اولیه می‌نالند و در مقابل برخی می‌خواهند ورودی شهرشان را سامان‌دهی کنند”.
وی از نمایندگان مجلس خواست تا جلو رانت‌خواری‌ها و فساد گرفته شود و منابع مالی در دستگاه‌های دولتی به طور شفاف و درست هزینه شود.
محمد رضا خباز نیز در انتقاد از این بودجه گفت: “تصویب چنین بودجه‌ای برای بخش عمرانی نه تنها خدمتی به عمران کشور نیست بلکه به افزایش قیمت‌ها می‌انجامد لذا من امیدوارم نمایندگان در صحن علنی با آن مخالفت کنند تا به قدر امکانات، بودجه‌ی عمرانی تصویب شود”.
جدا از این مخالفت ها گویا ذهن نمایندگان بر بودجه متمرکز نبود زیرا خبرگزاری مهر گزارش داد که رسیدگی به کلیات لایحه بودجه ۹۰ در مجلس روز سه‌شنبه در حالی انجام شد که هنگام سخنان نمایندگان موافق و مخالف در پشت تریبون، “دیگر همکاران‌شان بی‌توجه به گفته‌های آنان، عموما در حال گفتگو با یکدیگر بودند.
به نوشته مهر، در جریان بررسی بودجه امسال “اکثر صندلی‌های مجلس خالی و نمایندگان در گروه‌ها و حلقه‌های مختلف در حال گفت‌وگو با یکدیگر بودند”.
حامیان دولت
این گزارش می‌افزاید که بزرگ‌ترین حلقه نمایندگان مربوط به نمایندگان حامی دولت بود و روح‌الله حسینیان رئیس فراکسیون انقلاب اسلامی مجلس که تعداد زیادی از نمایندگان گرد او جمع شده بودند مدتی طولانی با نمایندگان صحبت می‌کرد.
بنا بر این گزارش، جو مجلس از همان ساعات اولیه بررسی کلیات تا زنگ پایان جلسه “بی‌نظم و پراکنده بود” و بی‌توجهی نمایندگان به سخنان موافق و مخالف در حالی تا ساعت پایانی جلسه ادامه داشت که این نمایندگان هیچ تذکری از سوی هیات رئیسه دریافت نکردند.
خبر آن لاین هم در گزارشی مشابه آورد که ”نماینده دولت در طول بررسی لایحه بودجه 90، به جای حضور در صندلی خود دائم در پی رایزنی با نمایندگان بود. نادر قاضیپور نماینده ارومیه مواجه شد. او با بیان اینکه خوب است یک صندلی برای آقای عزیزی -معاون برنامه ریزی و راهبردی رئیس جمهور- بیاورید گفت: یک صندلی هم برای آقای نکونام رئیس کمیسیون اصل نود بیاورید”.
وی افزود: “آن مثلثی که در کمیسیون تلفیق ایجاد کردند را برخی در صحن علنی هم دارند درست میکنند، تا هر بلایی دلشان خواست سر لایحه بودجه بیاورند و ما را هم بفرستند خانهمان!”
قاضیپور سپس خطاب به ابوترابیفرد عضو هیات رییسه مجلس گفت: “برای این آقایان هم در هیات رئیسه صندلی بگذارید که کنار دست خودتان باشند و آن مثلث کامل شود. والسلام!”
