ایران روز دوشنبه حساسترین بخش از برنامه هستهای خود را متوقف کرد و غنیسازی اورانیوم در سطح نزدیک به ساخت سلاح هسته ای را، طبق توافق ماه نوامبر ژنو، به حالت تعلیق درآورد.
در همین حال وزرای خارجه اتحادیه اروپا، تحریمهای طلا، پتروشیمی و صنایع فلزات گرانبهای ایران را لغو کردند. وزارت خارجه آمریکا نیز اعلام کرد که این کشور تلاش برای کاهش صادرات نفت ایران را متوقف میکند.
این اقدامات مقابله ده ساله بین ایران و غرب را پایان بخشید. در این سالها برنامه هستهای ایران به پیشرفت خود ادامه داد و تحریمهای بینالمللی از همیشه سختتر شد.
دانشمندان ایرانی در حضور بازرسان آژانس بینالمللی انرژی هستهای، غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم را که یک قدم تا درجه ساخت سلاح فاصله دارد متوقف کردند. آژانس تایید کرد که سانتریفیوژهای مورد استفاده برای این منظور در تاسیسات نطنز و فوردو خاموش شدهاند.
این اقدام اولین مرحله توافق ژنو را که هدفش تعلیق شش ماهه برنامه هستهای ایران است، تحقق می بخشد. این مهلت از روز دوشنبه آغاز می شود. ویلیام هیگ، وزیر خارجه انگلیس پس از موافقت با کاهش تحریمهای اتحادیه اروپا از این شروع استقبال کرد و گفت، اتحادیه اروپا “سهم خود از قرارداد را انجام داده است.”
اما متخصصان بیرونی و مقامات غربی نسبت به احتمال توافق نهایی بر سر برنامه هستهای ایران بدبین هستند.
مارک فیتزپاتریک، متخصص عدم تکثیر سلاح در موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک گفت: “به نظر من رسیدن به یک توافق جامع، به علت امتیازهای بسیار ویژهای که طرفین باید بدهند، بسیار سخت خواهد بود.
وی گفت، ایران برای دادن اطمینان کامل به قدرتهای غربی مبنی بر اینکه هرگز سلاح هستهای نمیسازد، میبایست تعداد سانتریفیوژهای خود را از ۱۰ هزار تای امروز به چیزی حدود ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ کاهش بدهد.
به علاوه ایران باید نیروگاه غنیسازی فوردو را پاکسازی کند و ماهیت راکتور پلوتونیوم اراک را که میتواند راهی دیگر برای تولید سلاح هستهای باشد تغییر دهد.
در عوض دولت اوباما هم باید تمام تحریمهای آمریکا را بدون توجه به مخالفت کنگره لغو کند. آقای فیتزپاتریک افزود: “به نظر من سیاستهای دو طرف میتواند دستیابی به یک توافق جامع را غیرممکن کند.”
منبع: تلگراف - 20 ژانویه