همزمان با بالا گرفتن انتقادها از سه دیدار وزرای امورخارجه ایران و آمریکا در وین، محمدجواد ظریف گفت که در این دیدارها “اجرای دستورات” رهبر جمهوریاسلامی، مبنای بسیاری از صحبتها بود.
وزیر امورخارجه جمهوریاسلامی این سخنان را در پاسخ به انتقادهای اصولگرایانی بیان کرده که در هفته گذشته دیدارهایش با جان کری، وزیر امورخارجه آمریکا را برخلاف دستورات آیتالله خامنهای توصیف کرده بودند.
به گفته ظریف سرعت بخشیدن به اجرای تعهدات گروه ۱+۵، تاسیسات اراک و عدم مانعتراشی برای شرکای تجاری ایران از جمله مواردی بوده که در این گفتوگوها مطرح شده است.
آیتالله خامنهای، رهبر جمهوریاسلامی تاکنون چندین بار تاکید کرده که او تنها اجازه گفتوگو با آمریکا را در موضوع هستهای صادر کرده و مقامهای دولتی مجاز نیستند درباره مسایل دیگر با آمریکاییها به گفتوگو بنشینند. از جمله در اینباره گفته بود: “مذاکرهی با آمریکا ممنوع است بهخاطر ضررهای بیشماری که دارد و منفعتی که اصلا ندارد”.
کشورهای غربی اخیرا برای اولین بار ایران را به نشست آینده سوریه که در وین برگزار شد، دعوت کردند. نشستی که با حضور قدرتهای جهانی و برخی کشورهای منطقه برگزار شد. در حاشیه این نشست، محمدجواد ظریف و جان کری سه بار با یکدیگر ملاقات کردند.
این ملاقاتها اما با واکنش اصولگرایان و منتقدان دولت مواجه شد. گرچه در پاسخ به این انتقادها مرضیه افخم، سخنگوی وزارت امورخارجه گفته بود که این سفر و ملاقاتها با “عالیترین مقامات کشور” هماهنگ شده بود. عبارتی که عموما برای اشاره به آیتالله خامنهای از آن استفاده میشود.
علی لاریجانی، رئیس مجلس نهم نیز خبر از آن داد که پیش از سفر ظریف برای حضور در این نشست “بحثهایی در سطح کلان کشور و شورای عالی امنیت ملی” انجام شده بود. او اشاره بیشتری به جزئیات این جلسهها، تصمیمهای گرفته شده و یا افراد حاضر در آنها نکرد.
وبسایت رجانیوز، نزدیک به جبهه پایداری اما در اینباره نوشت: “نفس سفر ظریف به وین محل انتقاد نبوده بلکه دیدار دو جانبه وی با وزیر خارجه آمریکا، چه در موضوع هسته ای و چه غیر هسته ای مصداق عینی نقض دستور العمل رهبر انقلاب درباره ممنوعیت هر گونه مذاکره با آمریکا بوده است”.
این وبسایت ازمجلس شورای اسلامی و دیگر نهادهای نظارتی نیز خواسته است که نسبت به این “اقدام نابهجا” واکنش نشان داده و ضمن “برخورد قانونی” با ظریف و “دیگر مسئولان وزارت خارجه” بابت زیر پا گذاشتن خطوط قرمز رهبر جمهوریاسلامی “انفعال عجیب و ناتمام خود در این باره را پایان دهند”.
روزنامه وطنامروز - به مدیرمسئولی مهرداد بذرپاش، نماینده مجلس - نیز در گزارشی پیرامون نشست آینده سوریه و اشاره به دیدار ظریف و کری، نوشت: “در حالت عادی، وقتی نشستی با موضوع سوریه برگزار میشود، دیدارهای قبل از این نشست و بعد از آن قاعدتا درباره این موضوع است. یعنی افکار عمومی در ایران باید بپذیرد که دیدار جواد ظریف با جان کری قبل از نشست مهم سوریه که ایران برای نخستین بار به آن دعوت شده است و همچنین دیدار آنها پس از این نشست، درباره برجام بوده است”.
اعتراض اصولگرایان به خصوص پس از انتشار تصویری از ملاقات ظریف و کری شدت گرفت. در این عکس یکی از نمایندگان اوباما در مسایل سوریه نیز حضور داشت. مسالهای که باعث شد اصولگرایان مدعی باشند گفتوگوها میان وزرای امور خارجه آمریکا و جمهوریاسلامی تنها درباره مسایل هستهای نبوده است. گرچه بعدها مقامهای هر دو کشور اعلام کردند که در این گفتوگوها تنها درباره مسایل هستهای بحث شده است.