رنج‏ ‏خاموشی‏ ‏برای‏ ‏توجیه‏ ‏فعالیت‏ ‏هسته‏ ‏ای

اسکات‏ ‏پیترسون ‏ ‏

از‏ ‏موتورهای‏ ‏تولید‏ ‏برق‏ ‏به‏ ‏خط‏ ‏شده‏ ‏در‏ ‏پیاده‏ ‏روها‏ ‏تا‏ ‏از‏ ‏کار‏ ‏افتادن‏ ‏یخچال‏ ‏ها‏ ‏به‏ ‏خاطر‏ ‏قطع‏ ‏برق،‏ ‏ایرانی‏ ‏ها‏ ‏در‏ ‏بحران‏ ‏انرژی‏ ‏گرفتار‏ ‏شده‏ ‏اند‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏گفته‏ ‏کارشناسان‏ ‏خارجی‏ ‏و‏ ‏ایرانی،‏ ‏تنها‏ ‏به‏ ‏کمک‏ ‏انرژی‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏در‏ ‏درازمدت‏ ‏قابل‏ ‏حل‏ ‏و‏ ‏فصل‏ ‏است‏.‏‏ ‏اما‏ ‏سوء‏ ‏ظن‏ ‏غرب‏ ‏به‏ ‏نیت‏ ‏ایران‏ ‏برای‏ ‏دراختیار‏ ‏گرفتن‏ ‏تسلیحات‏ ‏هسته‏ ‏ای،‏ ‏رویاروئی‏ ‏این‏ ‏کشور‏ ‏با‏ ‏سازمان‏ ‏ملل‏ ‏و‏ ‏تحریم‏ ‏های‏ ‏آمریکا‏ ‏را‏ ‏بدنبال‏ ‏داشته‏ ‏است‏.‏‏ ‏

برای‏ ‏بسیاری‏ ‏از‏ ‏ایرانی‏ ‏ها،‏ ‏تصمیم‏ ‏شنبه‏ ‏گذشته‏ ‏برای‏ ‏برقراری‏ ‏تجارت‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏با‏ ‏هند،‏ ‏نمونه‏ ‏ای‏ ‏از‏ ‏استاندارد‏ ‏دوگانه‏ ‏محسوب‏ ‏می‏ ‏شود‏.‏‏ ‏تصمیم‏ ‏گرفته‏ ‏شده‏ ‏از‏ ‏سوی‏ ‏گروه‏ ‏تأمین‏ ‏اقلام‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏‏(‏ان‏ ‏اس‏ ‏جی‏ ‏‏)‏‏ ‏برای‏ ‏نادیده‏ ‏گرفتن‏ ‏ممنوعیت‏ ‏معامله‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏با‏ ‏هند‏-‏‏ ‏کشوری‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏سال‏ ‏‏1‏‏9‏‏7‏‏4‏‏ ‏به‏ ‏آزمایش‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏دست‏ ‏زد‏ ‏و‏ ‏هرگز‏ ‏پیمان‏ ‏منع‏ ‏تکثیر‏ ‏سلاح‏ ‏های‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏را‏ ‏امضاء‏ ‏نکرده‏ ‏و‏ ‏اجازه‏ ‏بازدید‏ ‏بازرسان‏ ‏خارجی‏ ‏را‏ ‏از‏ ‏تأسیسات‏ ‏خود‏ ‏نمی‏ ‏دهد‏-‏‏ ‏مشوقی‏ ‏برای‏ ‏تهران‏ ‏خواهد‏ ‏بود‏ ‏تا‏ ‏از‏ ‏تعلیق‏ ‏غنی‏ ‏سازی‏ ‏اورانیوم‏ ‏خودداری‏ ‏کند‏ ‏و‏ ‏حتی‏ ‏برای‏ ‏تولید‏ ‏بمب‏ ‏تحریک‏ ‏شود‏.‏‏ ‏

میر‏ ‏جاویدانفر،‏ ‏یکی‏ ‏از‏ ‏نویسندگان‏ ‏کتاب‏ ‏‏«‏ابوالهول‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏تهران‏»‏‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏اسرائیل‏ ‏زندگی‏ ‏می‏ ‏کند،‏ ‏می‏ ‏گوید‏:‏‏ ‏‏«‏تصمیم‏ ‏ان‏ ‏اس‏ ‏جی‏ ‏به‏ ‏افراطی‏ ‏ها‏ ‏می‏ ‏گوید‏.‏‏.‏‏.‏‏ ‏شما‏ ‏باید‏ ‏دو‏ ‏کار‏ ‏را‏ ‏بکنید‏:‏‏ ‏اول‏ ‏اینکه‏ ‏بمب‏ ‏بسازید‏.‏‏ ‏سپس‏ ‏با‏ ‏آمریکائی‏ ‏ها‏ ‏دوست‏ ‏باشید‏ ‏و‏ ‏آنگاه‏ ‏حق‏ ‏قدرت‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏بودن‏ ‏و‏ ‏خریدن‏ ‏هرچه‏ ‏بخواهید‏ ‏را‏ ‏بدست‏ ‏می‏ ‏آورید‏.‏‏»‏

آقای‏ ‏جاودانفر‏ ‏می‏ ‏گوید‏ ‏دفعه‏ ‏بعد‏ ‏که‏ ‏سیاستمداران‏ ‏در‏ ‏صحنه‏ ‏سیاسی‏ ‏با‏ ‏رهبر‏ ‏عالی‏ ‏ایران‏ ‏آیت‏ ‏الله‏ ‏سید‏ ‏علی‏ ‏خامنه‏ ‏ای‏ ‏‏«‏درباره‏ ‏محاسن‏ ‏تعلیق‏ ‏در‏ ‏ازای‏ ‏مزایای‏ ‏ادامه‏ ‏دادن‏ ‏مسیرصحبت‏ ‏می‏ ‏کنند،‏ ‏طرفداران‏ ‏ادامه‏ ‏کار‏ ‏از‏ ‏هند‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏شاهد‏ ‏مثال‏ ‏خود‏ ‏استفاده‏ ‏خواهند‏ ‏کرد‏.‏‏»‏

او‏ ‏گفت‏ ‏از‏ ‏سیاست‏ ‏که‏ ‏بگذریم،‏ ‏‏«‏خواست‏ ‏ایران‏ ‏برای‏ ‏دراختیار‏ ‏گرفتن‏ ‏انرژی‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏توجیه‏ ‏پذیر‏ ‏است‏.‏‏ ‏برای‏ ‏ایران‏ ‏خیلی‏ ‏مهم‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏منابع‏ ‏دیگرانرژی‏ ‏‏–‏‏ ‏خصوصاً‏ ‏از‏ ‏نوع‏ ‏غیر‏ ‏نفتی‏ ‏و‏ ‏غیر‏ ‏گازی‏-‏‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏اختیار‏ ‏داشته‏ ‏باشد‏.‏‏»‏

ایران‏ ‏صاحب‏ ‏یکی‏ ‏از‏ ‏بزرگترین‏ ‏منابع‏ ‏نفت‏ ‏و‏ ‏گاز‏ ‏دنیاست‏.‏‏ ‏اما‏ ‏افزایش‏ ‏مصرف‏ ‏جریان‏ ‏برق،‏ ‏یارانه‏ ‏های‏ ‏سربه‏ ‏فلک‏ ‏کشیده،‏ ‏اصراف‏ ‏و‏ ‏خشکسالی‏ ‏باعث‏ ‏شده‏ ‏برق‏ ‏در‏ ‏این‏ ‏کشور‏ ‏بین‏ ‏دو‏ ‏تا‏ ‏چهار‏ ‏ساعت‏ ‏در‏ ‏روز‏ ‏در‏ ‏ساعات‏ ‏اوج‏ ‏مصرف‏ ‏قطع‏ ‏شود‏.‏‏»‏

مسؤولان‏ ‏انرژی‏ ‏می‏ ‏گویند‏ ‏ظرف‏ ‏‏1‏‏5‏‏ ‏سال‏ ‏گذشته‏ ‏مصرف‏ ‏انرژی‏ ‏سالانه‏ ‏‏8‏‏ ‏تا‏ ‏‏1‏‏0‏‏ ‏درصد‏ ‏افزایش‏ ‏داشته،‏ ‏درحالیکه‏ ‏توان‏ ‏ذخیره‏ ‏ای‏ ‏کم‏ ‏است‏.‏‏ ‏آنها‏ ‏محاسبه‏ ‏کرده‏ ‏اند‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏سال‏ ‏جاری‏ ‏به‏ ‏‎3‎‎7‎‎,‎‎0‎‎0‎‎0‎‏ ‏مگاوات‏ ‏برق‏ ‏احتیاج‏ ‏دارند‏ ‏درحالیکه‏ ‏دچار‏ ‏‎2‎‎,‎‎0‎‎0‎‎0‎‏ ‏تا‏ ‏‎3‎‎,‎‎0‎‎0‎‎0‎‏ ‏مگاوات‏ ‏کمبود‏ ‏هستند‏.‏‏ ‏

قرار‏ ‏است‏ ‏رآکتور‏ ‏ساخت‏ ‏روسیه‏ ‏در‏ ‏بوشهر‏ ‏‎1‎‎,‎‎0‎‎0‎‎0‎‏ ‏مگاوات‏ ‏برق‏ ‏تولید‏ ‏کند‏ ‏اما‏ ‏همچنان‏ ‏با‏ ‏تأخیر‏ ‏در‏ ‏بازگشائی‏ ‏روبرو‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏ممکن‏ ‏است‏ ‏تا‏ ‏پایان‏ ‏امسال‏ ‏وارد‏ ‏مدار‏ ‏نشود‏.‏‏ ‏

محمد‏ ‏احمدیان‏ ‏معاون‏ ‏وزیر‏ ‏نیرو‏ ‏در‏ ‏‏1‏‏1‏‏ ‏سال‏ ‏گذشته‏ ‏که‏ ‏تحصیلکرده‏ ‏انگلستان‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏اکنون‏ ‏مشاور‏ ‏وزیر‏ ‏است،‏ ‏می‏ ‏گوید‏:‏‏ ‏‏«‏در‏ ‏چند‏ ‏تابستان‏ ‏گذشته‏ ‏ما‏ ‏بر‏ ‏روی‏ ‏لبه‏ ‏دیوار‏ ‏حرکت‏ ‏کرده‏ ‏ایم‏.‏‏»‏‏ ‏قرار‏ ‏است‏ ‏توربین‏ ‏های‏ ‏گازی‏ ‏و‏ ‏برخی‏ ‏نیروگاه‏ ‏های‏ ‏محلی‏ ‏ظرف‏ ‏سال‏ ‏های‏ ‏آینده‏ ‏وارد‏ ‏چرخه‏ ‏شوند‏.‏‏ ‏

سازمان‏ ‏انرژی‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏ایران‏ ‏در‏ ‏ماه‏ ‏اوت‏ ‏با‏ ‏شش‏ ‏شرکت‏ ‏داخلی‏ ‏قراردادی‏ ‏به‏ ‏امضاء‏ ‏رساند‏ ‏تا‏ ‏مراکز‏ ‏مناسب‏ ‏تأسیس‏ ‏نیروگاه‏ ‏های‏ ‏جدید‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏را‏ ‏معرفی‏ ‏نمایند‏.‏‏ ‏مقامات‏ ‏از‏ ‏ساخت‏ ‏‏1‏‏9‏‏ ‏نیروگاه‏ ‏جدید‏ ‏‏1‏‏0‏‏0‏‏0‏‏ ‏مگاواتی‏ ‏صحبت‏ ‏می‏ ‏کنند‏.‏‏ ‏

آقای‏ ‏احمدیان‏ ‏گفت‏:‏‏ ‏‏«‏ما‏ ‏نیاز‏ ‏جدی‏ ‏به‏ ‏انرژی‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏داریم‏.‏‏»‏‏ ‏او‏ ‏اضافه‏ ‏کرد‏ ‏جدول‏ ‏تهیه‏ ‏شده‏ ‏از‏ ‏سوی‏ ‏آژانس‏ ‏بین‏ ‏المللی‏ ‏انرژی‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏که‏ ‏نیازهای‏ ‏همه‏ ‏کشورها‏ ‏در‏ ‏زمینه‏ ‏انرژی‏ ‏را‏ ‏ترسیم‏ ‏نموده،‏ ‏نشان‏ ‏می‏ ‏دهد‏ ‏ایران‏ ‏در‏ ‏آینده‏ ‏به‏ ‏‏«‏تعداد‏ ‏قابل‏ ‏توجهی‏»‏‏ ‏نیروگاه‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏نیاز‏ ‏دارد‏.‏‏ ‏

او‏ ‏گفت‏:‏‏ ‏‏«‏ما‏ ‏به‏ ‏دلیل‏ ‏نیازمان‏ ‏و‏ ‏مزایای‏ ‏انرژی‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏هنوز‏ ‏بدنبال‏ ‏آن‏ ‏هستیم‏.‏‏ ‏ما‏ ‏به‏ ‏آن‏ ‏دست‏ ‏خواهیم‏ ‏یافت‏.‏‏»‏

اما‏ ‏هرگونه‏ ‏راه‏ ‏حل‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏به‏ ‏زمان‏ ‏دوری‏ ‏در‏ ‏آینده‏ ‏مربوط‏ ‏می‏ ‏شود‏.‏‏ ‏از‏ ‏سوی‏ ‏آمریکا‏ ‏روسیه،‏ ‏چین،‏ ‏فرانسه،‏ ‏انگلستان‏ ‏و‏ ‏آلمان‏ ‏بسته‏ ‏ای‏ ‏از‏ ‏مشوق‏ ‏ها‏ ‏به‏ ‏ایران‏ ‏پیشنهاد‏ ‏شده‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏قبال‏ ‏تعلیق‏ ‏غنی‏ ‏سازی‏ ‏اورانیوم،‏ ‏امکان‏ ‏دراختیار‏ ‏گرفتن‏ ‏دانش‏ ‏فنی‏ ‏صلح‏ ‏آمیز‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏را‏ ‏اعطا‏ ‏می‏ ‏کند‏.‏‏ ‏مقامات‏ ‏ایران‏ ‏اعلام‏ ‏کرده‏ ‏اند‏ ‏که‏ ‏هرگز‏ ‏از‏ ‏غنی‏ ‏سازی‏ ‏اورانیوم‏ ‏دست‏ ‏برنخواهند‏ ‏داشت،‏ ‏و‏ ‏گفته‏ ‏اند‏ ‏اروپائی‏ ‏ها‏ ‏در‏ ‏جریان‏ ‏وقفه‏ ‏های‏ ‏قبلی‏ ‏در‏ ‏غنی‏ ‏سازی‏ ‏هرگز‏ ‏به‏ ‏قول‏ ‏خود‏ ‏عمل‏ ‏نکرده‏ ‏اند‏.‏

‏ ‏

یک‏ ‏دیپلمات‏ ‏غربی‏ ‏در‏ ‏تهران‏ ‏گفت‏:‏‏ ‏‏«‏مشخص‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏ایران‏ ‏غنی‏ ‏سازی‏ ‏را‏ ‏برای‏ ‏مدت‏ ‏سه‏ ‏سال‏ ‏متوقف‏ ‏کرد‏ ‏اما‏ ‏چیزی‏ ‏عایدش‏ ‏نشند،‏ ‏حالا‏ ‏هم‏ ‏می‏ ‏بینند‏ ‏هند‏ ‏دانش‏ ‏فنی‏ ‏را‏ ‏بدست‏ ‏می‏ ‏آورد‏.‏‏ ‏می‏ ‏پرسند‏ ‏چرا‏ ‏ما‏ ‏تنها‏ ‏کشوری‏ ‏هستیم‏ ‏که‏ ‏نباید‏ ‏این‏ ‏کار‏ ‏را‏ ‏بکنیم؟‏»‏

به‏ ‏نظر‏ ‏می‏ ‏رسد‏ ‏ایران‏ ‏در‏ ‏بحران‏ ‏انرژی‏ ‏همیشه‏ ‏رو‏ ‏به‏ ‏عقب‏ ‏حرکت‏ ‏کرده‏ ‏است‏:‏‏ ‏کمبود‏ ‏گاز‏ ‏در‏ ‏سرمای‏ ‏زیر‏ ‏صفر‏ ‏زمستان‏ ‏قبل‏ ‏نارضایتی‏ ‏کشوری‏ ‏را‏ ‏فراهم‏ ‏آورد‏.‏‏ ‏این‏ ‏تابستان‏ ‏هم‏ ‏کمبود‏ ‏برق،‏ ‏موتورهای‏ ‏تولید‏ ‏برق‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏پیاده‏ ‏روها‏ ‏به‏ ‏صف‏ ‏کشید‏ ‏و‏ ‏تصویری‏ ‏را‏ ‏ایجاد‏ ‏کرد‏ ‏که‏ ‏بیشتر‏ ‏در‏ ‏عراق‏ ‏و‏ ‏افغانستان‏ ‏به‏ ‏چشم‏ ‏می‏ ‏خورد‏.‏‏ ‏

یک‏ ‏کارشناس‏ ‏در‏ ‏تهران‏ ‏می‏ ‏گوید‏:‏‏ ‏‏«‏اگر‏ ‏بتوانیم‏ ‏دانش‏ ‏فنی‏ ‏هسته‏ ‏ای‏ ‏را‏ ‏که‏ ‏عملاً‏ ‏ایمن‏ ‏و‏ ‏مقرون‏ ‏به‏ ‏صرفه‏ ‏باشد‏ ‏در‏ ‏اختیار‏ ‏بگیریم،‏ ‏منطقی‏ ‏خواهد‏ ‏بود‏ ‏زیرا‏ ‏دوام‏ ‏خواهد‏ ‏داشت‏.‏‏ ‏درحال‏ ‏حاضر،‏ ‏کاری‏ ‏که‏ ‏ما‏ ‏می‏ ‏کنیم‏ ‏بسیار‏ ‏هزینه‏ ‏بر‏ ‏است‏ ‏‏.‏‏.‏‏.‏‏ ‏و‏ ‏زمان‏ ‏بسیار‏ ‏طولانی‏ ‏لازم‏ ‏است‏ ‏تا‏ ‏‏(‏انرژی‏ ‏لازم‏)‏‏ ‏بدست‏ ‏بیاید‏.‏‏»‏

منبع‏:‏‏ ‏کریستین‏ ‏ساینس‏ ‏مانیتور‏-‏‏ ‏‏9‏‏ ‏سپتامبر