فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، این روزها بیش از گذشته در معرض دید و مباحث رسانه های گروهی و افکار عمومی قرار گرفته است.از یک سو واشنگتن پست به او پرداخته و از سوی دیگر روزنامه گاردین خبر داده است که قاسم سلیمانی با ارسال نامه ای به فرمانده ارتش آمریکادر عراق نوشته: “شما باید بدانید که من، قاسم سلیمانی، هدایت سیاست ایران در زمینه عراق، لبنان، غزه و افغانستان را برعهده دارم.”
سرلشگر قاسم سلیمانی بیشتر از آنکه در داخل ایران شناخته شده باشد، در میان کشورهای غربی و بخصوص دستگاه های امنیتی و نظامی آنها چهره ای سرشناس است.فرماندهی رازآلود و قدرتمند از سپاه پاسداران که در خارج از ایران او را قدرتمندترین مرد خاورمیانه، از افغانستان و پاکستان تا عراق و لبنان، می دانند.
روزنامه گاردین، چاپ انگلستان در یکی از شماره های اخیر خود به نقل از ژنرال دیوید پترائوس، فرمانده ارشد ارتش آمریکا در عراق نوشت زمانی که قاسمی در بغداد به سر می برد، پیامی کتبی به دستگاه تلفن دفتر او ارسال شد.
در آن پیام نوشته شده بود: “ژنرال پترائوس، شما باید بدانید که من، قاسم سلیمانی، هدایت سیاست ایران در زمینه عراق، لبنان، غزه و افغانستان را برعهده دارم. سفیر ایران در بغداد هم عضو نیروی ویژه قدس است. فردی که جایگزین او خواهد شد نیز عضو نیروی قدس خواهد بود.”
ژنرال دیوید پترائوس هم اکنون با پایان ماموریت در عراق، به ریاست CIA آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا که بزرگترین سازمان اطلاعاتی و امنیتی جهان به شمار می آید منصوب شده است.
روزنامه گاردین در گزارش ویژه خود می نویسد که سیاست مداران بزرگ و فرماندهان ارشد نظامی و امنیتی خاورمیانه در کشورهای مختلف و بخصوص عراق از سرلشگر قاسم سلیمانی می ترسند، با شنیدن نام او دستپاچه می شوند و او را قوی ترین مرد منطقه می دانند که بدون در نظر گرفتن نظراتش هیچ کاری انجام نمی شود.
اعراب، عراقی ها و برخی تحلیلگران آمریکایی از سلیمانی با عنوان ژنرال بدون سایه نام می برند. مردی که توسط آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی در اواخر سال 1389 به درجه سرلشگری نائل شده ولی سال ها پیش از آن توسط او به عنوان فرمانده نیروی قدس سپاه قدس منصوب شده بود.
سایه ای از ترس، دلهره و احترام
اما سرلشگر قاسم سلیمانی کیست؟
گزارش های وزارت امور خارجه ایالات متحده او را متولد 1335 در قم، شهر مذهبی مرکز ایران می دانند اما منابع داخلی می گویند که سلیمانی متولد روستایی کوهستانی به نام رابرد از توابع شهرستان بافت در استان کرمان است.
علی آلفونه، محقق موسسه آمریکن اینترپرایز که به طور تخصصی درباره سپاه پاسداران تحقیق می کند، درباره سلیمانی می گوید: “روستای کوهستانی و دورافتادۀ رابُرد در استان کرمان ساختار قبیله ای دارد و بیشتر شبیه افغانستان است، و شاید همین ویژگی است که سلیمانی را برای فعالیت در جوامع قبیله ای مانند افغانستان و عراق آماده کرده است. به احتمال زیاد همین شناخت یگانۀ او یکی از دلایل اصلی انتخابش برای فرماندهی نیروی قدس نیز بوده است.”
روزنامه گاردین نیز در گزارش ویژه خود از سرلشگر سلیمانی به عنوان فردی نام برده که نفوذش به عنوان فرمانده فرمانده نیروی قدس سپاه در عراق به حدی است که در نظر بسیاری از عراقی‌ها، در واقع اوست که امور کشورشان را در دست دارد.
شروان الوائلی، وزیر مشاور در امور امنیت ملی عراق هم سال گذشته در مصاحبه با گاردین وقتی نام سلیمانی را شنید با دستپاچگی گفت: “منظورتان سید قاسم سلیمانی است؟”
عنوان “سید” در زبان عربی برای ابراز نهایت و احترام به کار می‌رود.
موفق الرباعی، وزیر پیشین مشاور در امور امنیت ملی عراق نیز به تازگی گفته است: “بی‌چون و چرا سلیمانی قدرتمندترین مرد در عراق است.”
او تاکید دارد که بدون او هیچ چیز در عراق انجام شدنی نیست.
صالح المطلق، یکی از سه قائم مقام نخست وزیر عراق نیز معتقد است که “از آنجایی که قدرت سلیمانی به طور مستقیم از آیت الله خامنه‌ای ناشی می‌شود، او فرا‌تر از هر مقامی در جمهوری اسلامی قدرت دارد، از جمله احمدی‌نژاد.”
گاردین تاکید می کند که در بغداد هیچ نام دیگری را نخواهید یافت که به این اندازه در میان دولتمردان عراقی احساس معذب بودن، عدم اطمینان و ترس ایجاد کند.
سپاهی برای آن سوی مرزها
سرلشکر قاسم سلیمانی از فرماندهان سپاه در جنگ هشت ساله ایران و عراق است که بالاترین منصبش در آن هنگام فرماندهی لشکر 41 ثارالله بود.
این فرمانده عالیرتبه سپاه پاسداران پس از پایان جنگ تحمیلی با حضور در پست های حساسی در سپاه به انجام وظیفه پرداخت تا اینکه در اواخر دهه 70 با حکم آیت الله خامنه ای به عنوان فرمانده سپاه قدس مشغول به کار شد.
نیروی قدس یا سپاه قدس، نیروی ویژه و زیرشاخه‌ای از نیروهای پنجگانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که مسئول فعالیت‌ها و عملیات ویژه نظامی در خارج از مرزهای ایران را بر عهده دارد. این نیرو در جریان جنگ ایران و عراق تاسیس شد و در ابتدا هدف آن تنها عملیات در خاک عراق بود. برخی تحلیلگران و منابع غربی مانند روزنامه لس آنجلس تایمز نیروی قدس را یکی از بهترین نیروهای ویژه در جهان می دانند.
این واحد ویژه سپاه با حمایت از احمدشاه مسعود در جنگ شوروی در افغانستان و بعدها در مقابله با طالبان دامنه فعالیتش را گسترش داد. همچنین گزارش‌هایی از نیروهای قدس مبنی بر حمایت از جنگجوهای اسلام‌گرای بوسنیایی در جنگ یوگوسلاوی در دست است.
مأموریت اصلی نیروی قدس، سازماندهی، پروراندن، تجهیز و سرمایه‌گذاری روی جنبش‌های انقلابی اسلامی است.
سرلشگر قاسم سلیمانی، بارها از جانب آمریکا متهم به دخالت در امور عراق شده‌است. روزنامه واشنگتن پست او را از مهمترین سیاست گذاران سیاست های خارجی ایران می‌داند.
منابع آمریکایی می گویند که فرمانده سپاه قدس، حتی توانسته چندین بار با گذر از دیوار امنیتی نیروهای ویژه آمریکایی و عراقی محافظ منطقه سبز بغداد، با سیاست مداران ارشد عراقی به گفت و گو بنشیند. آنها می گویند این نفوذ کلام سلیمانی بوده که باعث نخست وزیری نوری مالکی بر عراق شده است؛ نشانه ای از قدرت بی پایان او در کلان ترین معادلات سیاسی این کشور.
گاردین می نویسد که رئیس‌جمهور عراق جلال طالبانی که یک کرد است نیز به‌طور مرتب با این ژنرال ملاقات می‌کند که گاها این ملاقات در کنار مرز ایران و عراق که دو کشور را از همدیگر جدا می‌کند، صورت می‌گیرد.
“جنگ برای او تمامی ندارد”
پیش از این سایت مشرق از سایت های نزدیک به سپاه پاسداران درباره قاسم سلیمانی نوشته بود: “در سال 1379 بود که فرماندهی کل قوا ، حضرت آیت الله خامنه ای ، این بسیجی جان برکف ولایت را از کرمان به تهران فراخواند و او را به فرماندهی یکی از قوای پنجگانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ، که در میان غربی ها از آن با نام «نیروی قدس» یاد می شود منصوب کرد. از آن زمان به بعد تا امروز ، سردار قاسم سلیمانی کمترین حضور را در عرصه رسانه های دیداری و شنیداری داشته است. گرچه مردم ایران و همرزمان او و هم ولایتی هایش همواره شاهد حضور او در عرصه حیات عادی در هیات ، مجالس عمومی و خصوصی خود هستند اما همین غیبت طولانی در جلوه گاه رسانه های عمومی ، او را برای غربی ها به شبحی مرموز تبدیل کرده است که سایه وار در کمین دشمنان نظام اسلامی می نشیند و ناگهان چون صاعقه بر سرشان فرود می آید.”
شاید همین توانایی ها و نفوذ باشد که او را به چهره ای غیر محبوب در بین کشورهای غربی تبدیل کرده است.به نوشته گاردین قاسم سلیمانی در ایران زندگی می کند اما مقامات آمریکا او را به هدایت سرکوب مردم سوریه توسط حکومت بشار اسد متهم کرده اند؛اتهامی که تحریم های دولت فدرال علیه فرمانده سپاه قدس را به دنبال داشته است.
از فرمانده نیروی قدس سپاه کمتر تصویر یا گفته ای در محافل رسمی یا خبری وجود دارد. او پس از سال ها برای نخستین بار در سوم خرداد سال جاری با حضور در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی برای نمایندگان سخنرانی کرد.
سرلشگر سلیمانی در آن جلسه گفت: “آنچه امروز در مصر اتفاق افتاده و در لیبی، یمن و بحرین در حال رخ دادن است و یقینا در دیگر کشورهای عربی رخ خواهد داد، حرکت‌هایی اسلامی است و اینها همه متاثر از انقلاب اسلامی است و در انقلاب اسلامی الگوی مسلم و مجسم حقیقی که بر این حوادث تاثیر گذاشت، دفاع مقدس بوده است.”
او با بیان اینکه به دلیل “حاکم شدن فکر امام در صحنه جنگ” امروز شاهد این حوادث بر صحنه کشورهای عربی هستیم به موقعیت آیت الله خامنه ای هم اشاره کرده و افزوده بود: “مقام معظم رهبری به عنوان امام‌شناس درجه یک هستند و بعید است هر کسی با هر نسبتی از شخص مقام معظم رهبری نسبت به امام نزدیک‌تر و پیروتر نسبت به مواضع و خطوط فکری امام باشند.”
سایت مشرق در پایان معرفی سرلشگر قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه می نویسد: “این جنگاور تحت تعقیب شیطان بزرگ و نوچه هایش، برای فرزندان این آب و خاک ، همان «حاج قاسم» بسیجی آفتاب سوخته کرمانی است که چشم به آزادی قدس شریف دارد و اگر جنگ برای بسیاری از همرزمان او در سال 1367 به صورت پایان یافت، برای او آشکارا تا دو دهه بعد تداوم داشته است و او را باید بسیجی ای با 360 ماه سابقه حضور در منطقه عملیاتی دانست.”
