پریسا حاتمی
محمود احمدی نژاد فردا (دوشنبه) در حالی قرار است به الجزایر سفر کند که در آستانه این سفر، بیانیه‌ای در حمایت از ادعای امارات درباره جزایر ایرانی از سوی این کشور صادر شد. این سومین بار است که ایران از الجزایر درخواست دیدار در سطح رییس‌جمهور می‌کند، اما تا پیش از این دو بار انجام این سفر به درخواست طرف مقابل منتفی شده است. با این حال احمدی نژاد همچنان اصرار دارد روابط دو کشور در وضع خوبی است و می‌گوید: “دو ملت و دو دولت کاملا احساس برادری دارند وبا هم همکاری می‌کنند ودرسفربه الجزایر درباره همه مسایل مورد علاقه دو طرف اعم از منطقه‌ای، اسلامی و جهانی بحث و گفت وگو خواهد شد.”
محدودیت در سفرهای خارجی از ابتدا یکی از مهمترین مشکلات دیپلماتیک دولت نهم بوده است. با آنکه سفر اعضای این دولت و رییس آن هنوز از سوی هیچ نهاد بین المللی منع نشده است، اما تاکنون احمدی نژاد غیر از چند کشور معدود ازجمله سوریه و ونزوئلا، به کمتر کشوری توانسته است سفر کند. برخی از این سفرها مانند مورد الجزایر نیز پس از مدت‌ها تلاش و روی خوش نشان ندادن کشور مقابل و در فضایی سرد صورت گرفته است.
در واقع این سفر احمدی نژاد به الجزایر نیز به لطف تلاش‌هایی صورت می‌گیرد که در دولت سید محمد خاتمی برای بهبود روابط با الجزایر انجام گرفته بود. خاتمی توانسته بود با ارتباط نزدیک با بوتفلیقه رییس جمهوری الجزایر، روابط ایران و الجزایر را که برای هفت سال قطع شده بود، دو سال پس از آغاز کار دولت خود مجددا برقرار کند.
اما با روی کار آمدن دولت احمدی نژاد، الجزایر تمایل خود به گسترش رابطه با ایران را آشکارا کاهش داد، به طوری که حتی امکان سفر رییس‌جمهور ایران به این کشور نیز برای دو سال وجود نداشت و تلاش وزارت امور خارجه دولت نهم برای فراهم کردن چنین زمینه‌ای با ناکامی روبرو شد.
این اتفاق اولین بار در زمستان 1384 رخ داد که الجزایر درخواست احمدی نژاد برای دیدار از این کشور را به بهانه بیماری بوتفلیقه رد کرد. در آن مقطع، باقری معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه ایران نامه‌ای را با امضای احمدی نژاد برای بوتفلیقه رییس‌جمهور الجزایر برد که ضمن آرزوی سلامتی برای وی، موضوع دیدار احمدی نژاد از این کشور دوباره مطرح شده بود.
اما الجزایر این بار نامه ایران را برای مدت‌ها بی‌جواب گذاشت و به‌رغم نشان دادن تمایل اولیه و با آنکه احمدی نژاد به بهانه‌های مختلف چند نامه دیگر نیز برای بوتفلیقه فرستاد، هیچ‌گاه حاضر نشد مذاکره برای زمینه‌سازی و برنامه‌ریزی این سفر را آغاز کند. تا آنکه در نهایت پس از بارها سفر متکی وزیر امور خارجه ایران به این کشور، الجزایر پذیرفت که محمود احمدی نژاد در اواسط مرداد ماه سال جاری به این کشور سفر کند.
سفر احمدی نژاد به الجزایر در حالی صورت می‌گیرد که این کشور در آستانه انجام این سفر، در موضع معناداری علیه ایران از ادعای امارات درباره جزایر سه‌گانه ایرانی حمایت کرده و ایران را به اشغال این سه جزیره متهم کرد. در بیانیه‌ای که دو هفته پیش به مناسبت دیدار دو روزه “خلیفه بن زاید” رییس دولت امارات از این کشور به صورت مشترک صادر شد، “عبدالعزیز بلخادم” که به تازگی نخست وزیر الجزایر شده است، اعلام کرد: “الجزایر از موضع دولت امارات متحده عربی در پایبندی به راه حل مسالمت آمیز برای پایان بخشیدن به مساله اشغال جزایر اماراتی تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی از سوی جمهوری اسلامی و از طریق گفت و گوی دو جانبه یا احاله آن به دادگاه عادلانه بین‌المللی حمایت می‌کند.”
“ایرنا” خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی در این خصوص گزارش داده است: “الجزایر که در شرایط عادی درباره این موضوع اظهار نظر نمی‌کند، پیش از این یکبار دیگر در اسفند ۸۳ و در جریان برگزاری هفدهمین نشست سران عرب در این کشور و در قالب بیانیه پایانی نشست از این موضع دفاع کرده بود.”
این سفر همچنین در حالی انجام می‌شود که ایران وعده داده با سرمایه‌گذاری گسترده در الجزایر، همکاری‌های اقتصادی دو کشور را زمینه‌ای برای همراهی سیاسی قرار دهد. “حسین عبدی” سفیر ایران در الجزایر چندی پیش وعده داد که ایران در ساختن “مسجد اعظم” شهر الجزیره که قرار است بزرگترین مسجد آفریقا و سومین بزرگ جهان باشد، مشارکت کند. مسجد اعظم که ایران وعده کمک برای ساخت آن را داده است، به ۳/۴ میلیارد دلار بودجه نیاز دارد و گفته شده است که گنجایش ۱۲۰ هزار نمازگزار را خواهد داشت.
اکنون رییس‌جمهور الجزایر پس از سه بار در حالی رییس‌جمهور ایران را به حضور می‌پذیرد که زمان این سفر را درست دو هفته پس از سفر رییس دولت امارات قرار داده است تا به بهانه آن در یک موضع‌گیری آشکار علیه ایران نشان دهد که از هم‌اکنون هرگونه امیدی به نتیجه‌بخش بودن این سفر بیهوده است.