سلین لوساتو
پروین اردلان، فعال مدنی و مدافع حقوق زنان، در سال ۲۰۰۶ سایت “تغییر برای برابری” را برای زنان، به ویژه زنان ایرانی، ایجاد کرد. ملاقات با یک خانم فعال و مبارز اینترنتی که جایزه “شهروند اینترنتی” را ازطرف گوگل و گزارشگران بدون مرز دریافت کرده، فرصتی بود تا با وی به گفتگو بنشینیم.
نظرتان درباره جایزه “شهروند اینترنتی” که روز پنج شنبه از سوی سازمان گزارشگران بدون مرز به شما اهدا شد چیست؟
قبل از هر چیز باید بگویم که من جایزه ای دریافت نمی کنم، بلکه این سایت ما یعنی “تغییر برای برابری” است که برنده جایزه شده است. دریافت این جایزه بسیار مثبت و ارزشمند بود، زیرا نشان می دهد که مقاومت و مبارزه ما علیه سانسور و فیلترینگ دارد جواب می دهد. ولی همچنین نشان می دهد که مردم در ایران باید سانسور اینترنتی شدیدی را تحمل کنند.
این جایزه به ما انرژی می دهد. مبارزه ای که ما در حال انجامش هستیم، مبارزه سختی است. این جایزه به ما ثابت می کند که داریم راه درست را می رویم و باید همین راه را ادامه دهیم. مسایل درحال تغییرند، ولی بسیار آرام. آنچه مرا بسیار خوشحال می کند، این است که امروز مردان هم در کنار ما برای تغییر قوانین مبارزه می کنند.
شما دیگر ساکن ایران نیستید. آیا این انتخاب شما برای امنیت تان بوده یا برای اینکه راحت تر از مقوله سانسور به دور باشید؟
من زمانی که دو سال پیش جایزه بنیاد اولاف پالمه را دریافت کردم، از ایران خارج شدم. من به انتخاب خودم و همچنین به دلیل برخی مشکلات بیماری در اروپا هستم. من چند ماه دیگر نیز در سوئد می مانم، ولی درنظر دارم به ایران بازگردم.
قبل از اینکه از ایران خارج شوم، آزادانه مصاحبه هایی انجام دادم. و از زمانی که دیگر در ایران نیستم، برای این کار آزادی بیشتری دارم. نمی دانم در آینده چه خواهد شد، شاید مسایلی در بازگشت به ایران برایم پیش بیاید، نمی دانم. ولی فکر می کنم این مبارزاتی که انجام می دهیم درست است. به همین دلیل تلاش می کنم نگران نشوم.
به نظر شما رسانه های اجتماعی، به ویژه توئیتر، که سانسورهای حکومتی را بی تأثیر کرده اند، در جنبش اخیر ایران نقش کلیدی داشته اند؟
بله، رسانه های اجتماعی نقش کلیدی در این جنبش ایفا می کنند. دولتمردان در تظاهرات مسالمت آمیز حضور رسانه های سنتی را ممنوع کردند و این شهروندان بودند که نقش اطلاع رسانی را از طریق شبکه های اجتماعی به عهده گرفتند. قبل از آن، از اینترنت برای مصارف دیگری استفاده می شد: سایت های اینترنتی، وبلاگ ها، یو تیوب، … و اکنون استفاده از رسانه های اجتماعی کاملاً رایج شده است. اینها در واقع ابزار بسیار سودمندی برای ما هستند. این شبکه ها به لطف اتفاقاتی که روی داد، خیلی سریع اهمیت پیدا کردند. و ما نیز به کمک این سایت ها توانستیم اطلاعات را به سرعت منتشر کنیم، بدون اینکه دولتمردان بتوانند مانع آن شوند. اگر آنها فیس بوک را سانسور کنند، از توئیتر استفاده می کنیم و اگر توئیتر را فیلتر کنند، از اسکایپ استفاده خواهیم کرد. این مبارزه ما علیه سانسور است.
ما در واقع نه پول داریم، نه قدرت سیاسی. تنها قدرت ما جنبش و مبارزه ماست.
مبارزه اصلی شما دفاع از حقوق زنان است. به نظرتان نقش زنان طی ماه های اخیر و در جریان تظاهرات چگونه بوده است؟
نقش زنان یک نقش اصلی بوده. زنان ایرانی یک تجربه طولانی در جنبش و مبارزه دارند و ما سالهاست که در کشورمان درحال مبارزه هستیم. جالب این است که زنان در جامعه جایگاه ویژه ای دارند؛ زمانی که اینترنت تازه آمده بود، اولین کسانی که از اینترنت استفاده کردند زنان بودند. به همین دلیل هم زمانی که جنبش اخیر آغاز شد، برای ما بسیار ساده بود که از اینترنت استفاده کنیم.
و خواهید دید که نقش زنان در رسانه های اینترنتی پررنگ تر هم خواهد شد.
انگیزه شما از ایجاد سایت “تغییر برای برابری” چه بوده است؟
ابتدا در سال ۲۰۰۶ زمانی که این جنبش را آغاز کردیم، قصد داشتیم یک میلیون امضاء جمع آوری کنیم تا قوانین تبعیض آمیز در مورد زنان را تغییر دهیم. اینترنت راه مناسبی بود تا بتوانیم صدای زنان ایرانی را که برای احقاق جایگاه مدنی شان تلاش می کنند به گوش همه برسانیم. ما هیچ رسانه ای نداشتیم تا این مبارزه را ادامه دهیم، به همین دلیل رسانه خود را ایجاد کردیم. بسیاری از مردم به ویژه در روستاها امکان دسترسی به اینترنت ندارند. به همین دلیل ما به روستاها رفتیم و با مردم در آنجا به صحبت پرداخیتم. و کم کم دهان به دهان جنبش مان را شناساندیم. چند تن از اعضای مجلس امروز نسبت به خواسته های ما بی تفاوت نیستند.
آیا شما از سوی دولت تحت فشار هستید؟
سایت ما ۲۲ بار فیلتر شد و هر بار مجبور شدیم آدرس سایت را تغییر دهیم. در اطراف ما تمامی روزنامه ها و مجلاتی که به موضوع زنان می پرداختند تعطیل شدند. ۵۰ نفر که روی سایت ما کار می کردند نیز دستگیر شدند.
شما به چه منظور در این راه مبارزه می کنید؟
امروز زن بودن در ایران برابر است با نیمه مرد بودن و یک زن یک شهروند کامل به حساب نمی آید. مسایل مربوط به زنان به مسایل شدیداً سیاسی تبدیل شده. ما در سایت “تغییر برای برابری” برای تساوی حقوق در خانواده، در ازدواج، در طلاق و دیگر مسایل روزمره زندگی تلاش می کنیم. زنان باید بتوانند جهان را تغییر دهند و این تغییر ابتدا از جامعه آغاز می شود.
منبع: نوول ابزرواتور، ۱۱ مارس
