مهار ایران یا فشار بر آیت الله ها

نویسنده

» سرمقاله اکونومیست در باره سیاست تازه آمریکا

ضرب الاجل تمام شده است؛ ممکن است  به اندازه کافی رای نیاورد و حتی اگرهم تحریم های جدید تازه به تصویب برسد ممکن است آنقدر کمرنگ باشد که تاثیری نداشته باشد. این موقعیت باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکاست که نه تنها درمورد لایحه اصلاح بهداشت و درمان، بلکه درزمینه تلاش های خود برای جلوگیری از دستیابی ایران به بمب وضع چندان حالبی ندارد.

اوباما با ایده متهورانه دراز کردن دست دوستی به سوی ایران به ریاست جمهوری رسید. اگر ایران موفق نشود به این حرکت پاسخ مثبتی بدهد و نتواند در مورد فعالیت های هسته ای خود به نتیجه برسد، جهان اکنون می دانند چه کسی راسرزنش کند. این وضعیت شورای امنیت سازمان ملل را وا می دارد دور چهارم تحریم های اقتصادی را- این بار “فلج کننده” - بر ایران تحمیل کند تا آیت الله  ها را مجبور کند به تعهدات هسته ای خود تن در دهند.

پیشنهاد آقای اوباما دراکتبر گذشته در ژنوبرای فرستادن اورانیوم غنی شده ایران به روسیه و پس گرفتن اورانیوم مورد نیاز راکتور تحقیقاتی آن کشور مناسب به نظر می رسید. ولی ایران به توافق خود در این زمینه عمل نکرد.

اکنون باید چین را هم متقاعد کرد. دو مقام آمریکایی- جف بادر از کاخ سفید و جیم استاینبرگ، از وزارت امور خارجه آمریکا - طی بازدیدی از پکن سعی کردند چین را به پشتیبانی از قطعنامه جدید تشویق کنند. آمریکا عجله دارد و می خواهد قطعنامه جدید را قبل از آنکه لبنان ریاست شورا را در ماه مه بر عهده بگیرد به تصویب برساند.

یک مقام ارشد دولت اوباما مدعی است که آقای بادروآقای  استاینبرگ “بحث های خوبی” در پکن داشتند. چین نیز مانند آمریکا، به خلیج فارس با ثبات اعتقاد دارد و از ایران مسلح به سلاح هسته ای حمایت نمی کند. اما دیپلماتهای کشورهای غربی گفتند چین معتقد است  تا زمانی که مذاکرات حتی یک درصد هم شانس به نتیجه رسیدن داشته باشد (توهمی که ایرانیان در ایجاد آن استاد شده اند) با تحریم های مخالف هستند. هر چند چین اکراه دارد به تنهایی قطعنامه شورا را وتو کند ولی اعتماد به نفس آن کشور به عنوان یک قدرت بزرگ نشان می دهد که ممکن است این کاررا انجام دهد. اگر هم چین، احتمالا تحریم های جدید را تصویب کند ماهیت این تحریم ها فاصله بسیار زیادی با “فلج کننده” بودن خواهند داشت. 

همزمان با برخورد با کله شقی چین، آقای اوباما باید به قانع کردن مخالفان سر سخت ایران در کنگره، که از سخنان تحریک کنند محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران در مورد هولوکاست عصبانی هستند، نیز بپردازد. 

دموکرات ها و جمهوریخواهان به یک اندازه خواهان تشدید تحریم ها علیه ایران هستند. کاخ سفید در کار خرید زمان است؛ ابتدا با فرصت خواستن برای نتیجه دادن مذاکرات و اخیرا با احتراز از درگیری در سازمان ملل.

اگر چه کاخ سفید انکار می کند که با کنگره اختلاف دارد ولی کنت کاتزمن، ازمرکز تحقیقات کنگره گفت این هفته کنگره آمریکا در پی یافتن “هرراهی” برای تحت فشار قرار دادن ایرانیان بوده است. وی گفت این موضوع توسط هر دو حزب حمایت می شود. این فشار ها طیف گسترده ای را از تحریم شرکت هایی که به ایران بنزین می فروشند تا  تحریم افرادی که در نقض حقوق بشردست دارند و اقدام برای “تغییر رژیم” را در بر می گیرد.

این تلاش ها اقدامات دقیق آقای اوباما برای آگاه کردن ایران از نگرانی جهانی در باره فعالیت های هسته ای آن کشور را عقیم خواهد گذارد. برخی از مشاوران وزارت امور خارجه نیز به او گوشزد می کنند که فشار بیش از حد بر ایران آن کشور را به تلافی در افغانستان تحریک خواهد کرد و سرنوشت جنگ در آن کشور را پیچیده تر می کند.

کریم سجادپور از بنیاد بین المللی خیریه صلح  کارنگی بار دیگر با یادآوری مقاله جورج کنان در مورد “برخورد صبورانه ولی دقیق ونظارت جویانه” خواهان اعتدال در این زمینه شد. یکی از پیامد سیاست دراز کردن دست به سوی ایران پا گرفتن یک جنبش دموکراسی خواهی در آن کشور بود. سجاد پور می گوید در حال حاضر بهتر است ازمخالفین پشتیبانی کرد و منتظر انفجار داخلی رژیم ایران بود تا در مورد سانتریفوژ های نطنز نگران بود. شاید واقعا نظر آقای اوباما هم همین باشد ولی به شرط آنکه بتواند با ایده یک ایران هسته ای کنار بیاید.

 

منبع: اکونومیست- 7 مارس