سه انتخابات سرنوشت ساز

فرزانه روستایی
فرزانه روستایی

حتی بازار طلا و ارز ایران در انتظار آغاز دور جدید مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 در بغداد است تا تحولات آینده ایران خود را نشان دهد. اولین برآوردها از مذاکرات استانبول حاکی از این بود که کلیه طرف های مذاکره از روند گفت و گوها رضایت داشتند و رفتار دیپلماتیک آنان حاکی از آن بود که بزودی تحولی در بحران هسته ای ایران بروز خواهد کرد. با این حال، متعدد بودن بازیگران تصمیم گیر در آمریکا و به هم ریختگی اوضاع سیاسی ایران عواملی هستند که ممکن است زمینه ساز تغییراتی در توافق های استانبول شوند.

مقاله چند روز گذشته لس آنجلس تایمز گوشه هایی از جدالی را آشکار کرد که بر سر پرونده ایران در آمریکا جریان دارد. لس آنجلس تایمز به توافق ضمنی با ایران اشاره کرده بود مبنی بر اینکه ایران با امضای پروتکل الحاقی و موافقت با بازرسی های دقیق بین المللی مجاز به غنی سازی تا 5 درصد خواهد بود. علاوه بر این، ایران از 210 پوند اورانیوم 20 درصد غنی شده چشم پوشی و با خارج کردن آن از کشور موافقت می کند؛ اما اجازه نگه داشتن 6 تن اورانیوم 5 درصد را خواهد داشت که خیلی خطرناک نیستند.

 در حالیکه قبلا نیز منابعی در ایران و آمریکا به صورت ضمنی به توافق برای غنی سازی 5 درصد در ایران اشاره کرده بودند ویکتوریا نولاند سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در عکس العمل به مقاله لس آنجلس تایمز و در مصاحبه با خبرنگاران هر گونه توافق با ایران بر سر غنی ساری 5 درصد را انکار و محتوای مقاله لس آنجلس تایمز را زیر سوال برد. عکس العمل متقابل علی اصغر سلطانیه نماینده ایران در آژانس مبنی بر اینکه ایران از حق خود برای غنی سازی نمی گذرد نیز احتمالا حاکی از این بود که اتفاق جدیدی افتاده است و روندی برخلاف توافق های انجام شده در استانبول فعال شده که احتمال آن نمی رفته است و شاید هم قرار است تجدید نظری در توافق های استابول صورت پذیرد

 بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسراییل اولین کسی بود که پس از اجلاس استانبول متعرض هر گونه توافق با ایران شده بود و خواستار توقف هر گونه انعطاف با ایران شد. مقاله پریروز هاآرتض نیز با عنوان “انتخابات اسراییل رفراندوم تایید حمله به ایران است” گوشه دیگری از بحران هسته ای ایران را می نمایاند که در اسراییل جریان دارد.در این مقاله به قلم آری شاومت آمده است که بنیامین نتانیاهو به عنوان مقدمه حمله به ایران زمینه های انحلال پارلمان اسراییل را فراهم می کند. از نگاه هاآرتض، نتانیاهو امید چندانی به همراهی آمریکا در حمله به ایران ندارد، اما در تلاش است در صورت امکان آمریکا را در مقابل عمل انجام شده قرار دهد. این در حالی است که برخی از منابع از جمله دکتر گرشون باسکین از فعالان مشهور جنبش صلح اسراییل در مصاحبه با اسیا تایمز گفته اند که اوباما در دیدار با نتانیاهو به او تاکید کرده است که حتی فکر حمله به ایران را از سر خود بیرون کند. برخی از برجسته ترین ژنرالهای اسراییلی نیز نتانیاهو را از حمله به ایران نهی کرده اند.در این میان رییس افسانه ای سابق موساد “میر داگان”، رییس سابق ستاد ارتش “پگابی اشکناری” و نیز رییس سرویس های جاسوسی اسراییل “یووال دیسکین” همگی از سرشناس ترین نظامیان و امنیتی های اسراییل هستند که حمله به ایران را در راستای تامین منافع اسراییل ارزیابی نمی کنند.

در حال حاضر اداره اطلاعات مرکزی آمریکا، پنتاگون، وزارت خارجه و بسیاری از نهادهای امنیتی آمریکا نیز هیچیک اعتقاد چندانی به اولویت طرح حمله آمریکا به ایران ندارند، ضمن اینکه 16 نهاد اطلاعاتی آمریکا نیز چندی پیش اعلام کردند که برنامه هسته ای ایران تهدیدی برای صلح بین الملل محسوب نمی شود.

در حال حاضر هواپیماهای مافوق مدرن اف 22 آمریکا در حوالی خلیج فارس مستقر شده اند، اما به نظر می رسد این مانورها بیشتر نمایش چماقی را بر عهده دارند که هویج های آن در استانبول به ایران عرضه شده است تاکید دوباره هیلاری کلینتون بر ادامه تحریم ایران و اعلام تحریم های جدید علیه ناقضان نحریم ایران حاکی از جدی بودن موضع آمریکا در مقابل ایران دارد.

با این حال، بر اساس نوشته هاآرتض، نتانیاهو با اطلاع از روند مدیریت موضوعات حساسی مانند بحران هسته ای ایران در آمریکا، قصد دارد موضوع حمله به ایران را به سطحی ملی در اسراییل ارتقاء دهد. از آنجا که نتانیاهو بیش از هر مقام اسراییلی دیگری بر حمله و ادامه فشار بر یران تاکید داشته است انحلال پارلمان و انتخاب دوباره او به این مفهوم است که حمله نظامی به ایران دیگر یک موضع شخصی یا تصمیم انفرادی حزب لیکهود نیست و اسراییلی ها طرح حمله به ایران را مانند یک رفراندوم مورد تایید قرار داده اند و آماده پذیرش عواقب احتمالی آن نیز هستند.

از سوی دیگر، اسراییلی ها با نامیدی از همراهی آمریکا با طرح حمله به ایران از این نگران هستند که اگر انتخابات اسراییل سال آینده و پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برگزار شود اوباما برای از کارایی انداختن طرح مستقل حمله اسراییل به ایران احتمالا از رقیب حزب لیکهود یعنی حزب کارگر برای پیروزی در انتخابات حمایت کند. تاریخ اسراییل در موارد متعددی شاهد تکرار چنین اعمال نفوذی از سوی آمریکا در اسراییل بوده است. همانطور که جورج بوش در سال 1992 اسحاق شامیر را با اسحاق رابین جابه جا کرد، بیل کلینتون در سال 1999 بنیامین نتانیاهو را ایهود باراک جابجا کرد. در همه این موارد یک نخست وزیر میانه رو تر به جای یک نخست وزیر افراطی به قدرت رسید.

 اسراییلی ها همواره با علم کردن تهدید ایران امتیازات بیشتری از آمریکا دریافت می کنند، اما نتانیاهو نگران این است که اگر انتخابات اسراییل پس از انتخابات آمریکا برگزار شود لابی دمکرات ها و اوباما همچون موارد قبلی شمرده شده زمینه ساز حذف نتانیاهو در انتخابات آتی اسراییل شوند و در آن صورت طرح حمله به ایران بیش از پیش به حاشیه رانده رانده شود.

به این ترتیب، پس از پایان برگزاری انتخابات مجلس نهم ایران و ارسال این پیام به غرب که قرار نیست هیچ اتفاق خاصی در ایران بیفتد، ما اداره همه ایران را بر عهده داریم و جریان اصلاح طلبی تبی سرکوب شده بود، حال باید صبر کرد و منتظر نتیجه انتخابات پارلمانی اسراییل و ریاست جمهوری آمریکا شد. پس از انتخابات ایران، با برگزاری انتخابات آمریکا و اسراییل تکلیف پرونده هسته ای ایران به پایان خود نزدیکتر خواهد شد.