سال 1387 برای سینمای ایران با نمایش 4 فیلم ایرانی آغاز شد. به همین سادگی(رضا میرکریمی)، مجنون لیلی(قاسم جعفری)، دایره زنگی(پریسا بخت آور) و زن دوم( سیروس الوند) به عنوان فیلم های نوروزی سال جدید در سینماهای تهران روی پرده رفتند. گشایش سینما آزادی که از مهم ترین اتفاقات اواخر سال 1386 بود به موفقیت تجاری این فیلم ها کمک شایانی کرد. تا جایی که تماشاگران برای تماشای این فیلم ها در این سالن صف کشیدند، اتفاقی که در چند سال اخیر تبدیل به رویای سینماگران شده بود.
فقط سرگرمی!
داغ ترین صحبت میان سینماگران پس از جشنواره فیلم فجر، بحث بر سر اکران نوروزی است و این که کدام فیلم ها میهمانان ایام عید سینماها خواهند بود. در چند سال اخیر هم به این خاطر که تهیه کنندگان بتوانند از خرید شب عید مردم حداکثر استفاده را بکنند فیلم ها را کمی زودتر از عید یعنی اواسط اسفندماه روی پرده می فرستادند. اما در سال 86 به دلیل کارشکنی های وزارت ارشاد که اصولا به رونق سینما اعتقادی ندارد فیلم ها همان اوایل عید روی پرده رفتند. با این توجه که ارشاد می دانست با حواشی پیش آمده برای فیلم دایره زنگی مردم علاقه بسیاری برای تماشای آن دارند اجازه تبلیغ گسترده را برای فیلم منع کرد. بنابراین دایره زنگی با محدودیت در تبلیغ کار خود را آغاز کرد و آن گونه که مصطفی شایسته به یکی از سایت های خبری گفته بود تبلیغات فیلم بعد از تعطیلات عید به طور رسمی آغاز خواهد شد.
دایره زنگی؛ مناسبات اجتماعی در یک آپارتمان
پس از ممانعت از نمایش فیلم دایره زنگی اولین ساخته پریسا بخت آور در جشنواره فیلم فجر ، این فیلم با حذف زمانی نزدیک به 30 دقیقه راهی پرده سینما ها شد. هدایت فیلم که سال گذشته در پخش سنتوری ناکام مانده بود و می دانست مسئولین سینمایی وزارت ارشاد و شخص وزیر اگر با فیلمی مخالفت کنند امکان نمایش آن به هیچ عنوان وجود ندارد، از خیر نمایش این فیلم هم گذشته بودند. اما پیگیری های جمال ساداتیان تهیه کننده فیلم که خود روزگاری در دفتر هاشمی رفسنجانی مشغول به کار بوده و لابی هایی که انجام داد، فیلم را با جرح و تعدیل راهی پرده کرد.
بسیاری از کارشناسان بر این عقیده بودند که دایره زنگی یکی از فیلم های پرفروش سال خواهد بود تا جایی که حتی تهیه کننده فیلم همیشه پای یک زن در میان است (کمال تبریزی) به عنوان رقیب بازی را به دایره زنگی واگذار کرد و اکران فیلم را به تاخیر انداخت. با این توجه پخش نا مناسب فیلم آن را تا رده دوم جدول فروش پایین آورد. این فیلم در تهران تا امروز مبلغی نزدیک به 120 میلیون تومان فروش داشته است.
فیلم دایره زنگی به عنوان اولین تجربه سینمایی پریسا بخت آور قابل توجه است. کارگردان که پیش تر ساخت چند مجموعه تلویزیونی را در کارنامه دارد سعی داشته مهارت خود را در شیوه گزارشی میزانسن ها و کنترل بازیگران پر تعداد فیلم به رخ بکشد. فیلمنامه اصغر فرهادی هم با نگارشی کاملا کلاسیک مسائل روز طبقه متوسط و مرفه را دستمایه قرار داده و این امکان را به سازنده اش داده که به قشر های مختلف جامعه بپردازد.
مجنون لیلی؛ در جست و جوی عشق
قاسم جعفری هم همانند بخت آور سابقه مجموعه سازی برای تلویزیون را در کارنامه دارد. با این تفاوت که بسیار سردستی کار می کند و کارهایش در سیما اگرچه پرمخاطب بوده اند اما از منظر ارزش گذاری بسیار مبتذل به نظر می رسند. او در فیلم قبلی اش گرگ و میش از عنوان مجموعه های تلویزیونی اش برای جذب مخاطب و تبلیغات استفاده کرد که چندان کارساز واقع نشد. مجنون لیلی بسیار بی سرو صدا ساخته شد و چون در راستای حمایت ارشاد از سینمای مبتذل قرار می گرفت بسیار بی دغدغه روی پرده رفت. محمدرضا گلزار که در این فیلم نقشی چند دقیقه ای دارد برای بازی در فیلم دستمزدی نزدیک به 60 میلیون تومان دریافت کرده است.
فیلم به روایت یک داستان در روز ولنتاین می پردازد. اما پراکندگی قصه و شاخه شاخه شدن آن تماشاگر را کمی گیج می کند. فیلم همچون دایره زنگی تعداد زیادی بازیگر دارد و در این میان حامد بهداد توانسته بازی قابل قبولی ارائه دهد. او در این فیلم برای نخستین بار خوانندگی را هم تجربه کرده است.
مجنون لیلی در گیشه رتبه نخست فروش نوروزی را به خود اختصاص داده است و تاکنون نزدیک به 200 میلیون تومان فروش داشته است.
به همین سادگی؛ روایت روزمرگی ها
تنها فیلم این دوره که برای مخاطبان خاص سینما به نمایش در آمده به همین سادگی است. فیلمی که در جشنواره هم مورد توجه دست اندرکاران مطبوعات قرار گرفت. میرکریمی این بار همچون فیلم قبلی اش خیلی دور،خیلی نزدیک سراغ تصویر پردازی پر پیچ و تاب نرفته و تنها به نمایش لحظات مرده زندگی یک زن بسنده کرده است.
فیلم فضایی شبیه به داستان های ریموند کارور دارد و می کوشد به تنهایی های زنی بپردازد که به دلیل کم محلی های همسرش به ترک او فکر می کند. میرکریمی و همکار فیلمنامه نویسش شادمهر راستین به خوبی از پس نمایش فضاهای تنهایی زنی سنتی برآیند که با زندگی مدرن دست و پنجه نرم می کند. دوربین میرکریمی سعی می کند شبه گزارشی را از زندگی این زن ارائه نماید.
به این دلیل که پخش فیلم را حوزه هنری برعهده دارد و این محل در تعطیلات نوروزی است هنوز آمار دقیقی از فروش فیلم منتشر نشده است. اما با توجه به رقیبان تجاری به همین سادگی بعید به نظر می رسد فیلم توانسته باشد به فروش بالایی دست یابد که دور از انتظار هم نبود. حتی تبلیغات این فیلم نیز به اندازه باقی فیلم های به نمایش درآمده نیست و گویا پخش کننده فیلم قید فروش فیلم را پیشا پیش زده است.
زن دوم؛ ملودرامی اشک انگیز
داستان تولید فیلم زن دوم به آنجا باز می گردد که فرشته طائر پور تهیه کننده فیلم های کودکان در سینما دست به قلم برد و با همراهی مینو کریم زاده داستانی را در قالب یک رمان به نام زن دوم به نگارش در آورد. رمان چندان مورد توجه قرار نگرفت، اما طائر پور از همان روز های اول سودای تبدیل کردن آن را به یک نسخه سینمایی در سر می پروراند. از همین روی خود عوامل دلخواهش را برگزید و بعد احمد امینی را هم به عنوان کارگردان انتخاب کرد. امینی در بحث هایی که با طائر پور داشت زیر باز اعمال نظر های او نرفت و کار را ترک گفت. انتخاب بعدی سیروس الوند بود که پس از ساختن فیلم تله به تلویزیون رفت و به کارگردانی تله فیلم های تلویزیونی مشغول شد.
الوند هم بنا بر سلیقه خود فیلمنامه طائر پور را به ملودرامی اشک انگیز بدل کرده است و کلیت کار چیزی شبیه به فیلمفارسی های سینمای ایران دارد. پیش از نمایش فیلم دست اندرکاران آن بسیار سعی داشتند تا فیلم را اثری فرهیخته جلوه دهند، اما نمایش فیلم واقعیت را به نمایش گذاشت. الوند بارها گفته بود که چون تماشاگر ایرانی بد سلیقه شده است سراغ تلویزیون رفته است. در مورد زن دوم هم گفت که اگر این فیلم خوب بفروشد معلوم است که ذائقه تماشاگر ایرانی تغییر کرده است. یعنی این فیلمساز پیش از نمایش فیلم غیر مستقیم اعلام کرده بود که اگر فیلم ضعفی هم در برقراری ارتباط با مخاطب داشته باشد به کج سلیقگی بیننده باز می گردد. به هر حال این فیلم که افتتاح کننده سینما آزادی هم بود نتوانست با فروش خوبی مواجه شود. رقمی نزدیک به 70 میلیون برای این فیلم فروش مناسبی نیست.
اما دیگران…
قرار بود که در نوروز 87 پنج فیلم به نمایش در آید که در نهایت نیز یک گروه سینمایی قادر به انتخاب فیلم خود نشد و سینماها به 4 فیلم ایرانی و دو فیلم خارجی ابناء بشر و 1408 بسنده کردند.پیش بینی می شود فیلم مجنون لیلی در این فصل اکران جزو پرفروش های سال باشد.