گزارش♦ سینمای ایران

نویسنده
کامبیز رحیمی

‎ ‏سال 1387 برای سینمای ایران با نمایش 4 فیلم ایرانی آغاز شد. به همین سادگی(رضا میرکریمی)، مجنون لیلی(قاسم ‏جعفری)، دایره زنگی(پریسا بخت آور) و زن دوم( سیروس الوند) به عنوان فیلم های نوروزی سال جدید در سینماهای ‏تهران روی پرده رفتند. گشایش سینما آزادی که از مهم ترین اتفاقات اواخر سال 1386 بود به موفقیت تجاری این فیلم ‏ها کمک شایانی کرد. تا جایی که تماشاگران برای تماشای این فیلم ها در این سالن صف کشیدند، اتفاقی که در چند سال ‏اخیر تبدیل به رویای سینماگران شده بود.‏


‎ ‎فقط سرگرمی!‏‎ ‎

داغ ترین صحبت میان سینماگران پس از جشنواره فیلم فجر، بحث بر سر اکران نوروزی است و این که کدام فیلم ها ‏میهمانان ایام عید سینماها خواهند بود. در چند سال اخیر هم به این خاطر که تهیه کنندگان بتوانند از خرید شب عید مردم ‏حداکثر استفاده را بکنند فیلم ها را کمی زودتر از عید یعنی اواسط اسفندماه روی پرده می فرستادند. اما در سال 86 به ‏دلیل کارشکنی های وزارت ارشاد که اصولا به رونق سینما اعتقادی ندارد فیلم ها همان اوایل عید روی پرده رفتند. با ‏این توجه که ارشاد می دانست با حواشی پیش آمده برای فیلم دایره زنگی مردم علاقه بسیاری برای تماشای آن دارند ‏اجازه تبلیغ گسترده را برای فیلم منع کرد. بنابراین دایره زنگی با محدودیت در تبلیغ کار خود را آغاز کرد و آن گونه که ‏مصطفی شایسته به یکی از سایت های خبری گفته بود تبلیغات فیلم بعد از تعطیلات عید به طور رسمی آغاز خواهد شد.‏

cinemairan_677_1.jpg

‎ ‎دایره زنگی؛ مناسبات اجتماعی در یک آپارتمان‎ ‎

پس از ممانعت از نمایش فیلم دایره زنگی اولین ساخته پریسا بخت آور در جشنواره فیلم فجر ، این فیلم با حذف زمانی ‏نزدیک به 30 دقیقه راهی پرده سینما ها شد. هدایت فیلم که سال گذشته در پخش سنتوری ناکام مانده بود و می دانست ‏مسئولین سینمایی وزارت ارشاد و شخص وزیر اگر با فیلمی مخالفت کنند امکان نمایش آن به هیچ عنوان وجود ندارد، ‏از خیر نمایش این فیلم هم گذشته بودند. اما پیگیری های جمال ساداتیان تهیه کننده فیلم که خود روزگاری در دفتر ‏هاشمی رفسنجانی مشغول به کار بوده و لابی هایی که انجام داد، فیلم را با جرح و تعدیل راهی پرده کرد.‏

بسیاری از کارشناسان بر این عقیده بودند که دایره زنگی یکی از فیلم های پرفروش سال خواهد بود تا جایی که حتی ‏تهیه کننده فیلم همیشه پای یک زن در میان است (کمال تبریزی) به عنوان رقیب بازی را به دایره زنگی واگذار کرد و ‏اکران فیلم را به تاخیر انداخت. با این توجه پخش نا مناسب فیلم آن را تا رده دوم جدول فروش پایین آورد. این فیلم در ‏تهران تا امروز مبلغی نزدیک به 120 میلیون تومان فروش داشته است.‏

فیلم دایره زنگی به عنوان اولین تجربه سینمایی پریسا بخت آور قابل توجه است. کارگردان که پیش تر ساخت چند ‏مجموعه تلویزیونی را در کارنامه دارد سعی داشته مهارت خود را در شیوه گزارشی میزانسن ها و کنترل بازیگران پر ‏تعداد فیلم به رخ بکشد. فیلمنامه اصغر فرهادی هم با نگارشی کاملا کلاسیک مسائل روز طبقه متوسط و مرفه را ‏دستمایه قرار داده و این امکان را به سازنده اش داده که به قشر های مختلف جامعه بپردازد. ‏

cinemairan_677_2.jpg

‎ ‎مجنون لیلی؛ در جست و جوی عشق‏‎ ‎

قاسم جعفری هم همانند بخت آور سابقه مجموعه سازی برای تلویزیون را در کارنامه دارد. با این تفاوت که بسیار ‏سردستی کار می کند و کارهایش در سیما اگرچه پرمخاطب بوده اند اما از منظر ارزش گذاری بسیار مبتذل به نظر می ‏رسند. او در فیلم قبلی اش گرگ و میش از عنوان مجموعه های تلویزیونی اش برای جذب مخاطب و تبلیغات استفاده ‏کرد که چندان کارساز واقع نشد. مجنون لیلی بسیار بی سرو صدا ساخته شد و چون در راستای حمایت ارشاد از سینمای ‏مبتذل قرار می گرفت بسیار بی دغدغه روی پرده رفت. محمدرضا گلزار که در این فیلم نقشی چند دقیقه ای دارد برای ‏بازی در فیلم دستمزدی نزدیک به 60 میلیون تومان دریافت کرده است. ‏

فیلم به روایت یک داستان در روز ولنتاین می پردازد. اما پراکندگی قصه و شاخه شاخه شدن آن تماشاگر را کمی گیج ‏می کند. فیلم همچون دایره زنگی تعداد زیادی بازیگر دارد و در این میان حامد بهداد توانسته بازی قابل قبولی ارائه دهد. ‏او در این فیلم برای نخستین بار خوانندگی را هم تجربه کرده است. ‏

مجنون لیلی در گیشه رتبه نخست فروش نوروزی را به خود اختصاص داده است و تاکنون نزدیک به 200 میلیون ‏تومان فروش داشته است.‏

cinemairan_677_3.jpg

‎ ‎به همین سادگی؛ روایت روزمرگی ها‏‎ ‎

تنها فیلم این دوره که برای مخاطبان خاص سینما به نمایش در آمده به همین سادگی است. فیلمی که در جشنواره هم ‏مورد توجه دست اندرکاران مطبوعات قرار گرفت. میرکریمی این بار همچون فیلم قبلی اش خیلی دور،خیلی نزدیک ‏سراغ تصویر پردازی پر پیچ و تاب نرفته و تنها به نمایش لحظات مرده زندگی یک زن بسنده کرده است.‏

فیلم فضایی شبیه به داستان های ریموند کارور دارد و می کوشد به تنهایی های زنی بپردازد که به دلیل کم محلی های ‏همسرش به ترک او فکر می کند. میرکریمی و همکار فیلمنامه نویسش شادمهر راستین به خوبی از پس نمایش فضاهای ‏تنهایی زنی سنتی برآیند که با زندگی مدرن دست و پنجه نرم می کند. دوربین میرکریمی سعی می کند شبه گزارشی را ‏از زندگی این زن ارائه نماید.‏

به این دلیل که پخش فیلم را حوزه هنری برعهده دارد و این محل در تعطیلات نوروزی است هنوز آمار دقیقی از فروش ‏فیلم منتشر نشده است. اما با توجه به رقیبان تجاری به همین سادگی بعید به نظر می رسد فیلم توانسته باشد به فروش ‏بالایی دست یابد که دور از انتظار هم نبود. حتی تبلیغات این فیلم نیز به اندازه باقی فیلم های به نمایش درآمده نیست و ‏گویا پخش کننده فیلم قید فروش فیلم را پیشا پیش زده است.‏

cinemairan_677_4.jpg

‎ ‎زن دوم؛ ملودرامی اشک انگیز‎ ‎

داستان تولید فیلم زن دوم به آنجا باز می گردد که فرشته طائر پور تهیه کننده فیلم های کودکان در سینما دست به قلم برد ‏و با همراهی مینو کریم زاده داستانی را در قالب یک رمان به نام زن دوم به نگارش در آورد. رمان چندان مورد توجه ‏قرار نگرفت، اما طائر پور از همان روز های اول سودای تبدیل کردن آن را به یک نسخه سینمایی در سر می پروراند. ‏از همین روی خود عوامل دلخواهش را برگزید و بعد احمد امینی را هم به عنوان کارگردان انتخاب کرد. امینی در بحث ‏هایی که با طائر پور داشت زیر باز اعمال نظر های او نرفت و کار را ترک گفت. انتخاب بعدی سیروس الوند بود که ‏پس از ساختن فیلم تله به تلویزیون رفت و به کارگردانی تله فیلم های تلویزیونی مشغول شد.‏

الوند هم بنا بر سلیقه خود فیلمنامه طائر پور را به ملودرامی اشک انگیز بدل کرده است و کلیت کار چیزی شبیه به ‏فیلمفارسی های سینمای ایران دارد. پیش از نمایش فیلم دست اندرکاران آن بسیار سعی داشتند تا فیلم را اثری فرهیخته ‏جلوه دهند، اما نمایش فیلم واقعیت را به نمایش گذاشت. الوند بارها گفته بود که چون تماشاگر ایرانی بد سلیقه شده است ‏سراغ تلویزیون رفته است. در مورد زن دوم هم گفت که اگر این فیلم خوب بفروشد معلوم است که ذائقه تماشاگر ایرانی ‏تغییر کرده است. یعنی این فیلمساز پیش از نمایش فیلم غیر مستقیم اعلام کرده بود که اگر فیلم ضعفی هم در برقراری ‏ارتباط با مخاطب داشته باشد به کج سلیقگی بیننده باز می گردد. به هر حال این فیلم که افتتاح کننده سینما آزادی هم بود ‏نتوانست با فروش خوبی مواجه شود. رقمی نزدیک به 70 میلیون برای این فیلم فروش مناسبی نیست.‏

‎ ‎اما دیگران…‏‎ ‎

قرار بود که در نوروز 87 پنج فیلم به نمایش در آید که در نهایت نیز یک گروه سینمایی قادر به انتخاب فیلم خود نشد و ‏سینماها به 4 فیلم ایرانی و دو فیلم خارجی ابناء بشر و 1408 بسنده کردند.پیش بینی می شود فیلم مجنون لیلی در این ‏فصل اکران جزو پرفروش های سال باشد.‏‎ ‎