طرح دو فوریتی انگشت نگاری از مسئولان و مقامات هیات های اروپایی روز گذشته با امضای صد نماینده به هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی ارائه شد؛ طرحی که به گفته علاالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس پس از لغو سفر هیات پارلمانی ایران به کشور آلمان و در اعتراض به انگشت نگاری ازاعضای این هیات، تهیه شده است.
او به خبرگزاری ایرنا گفته: “ما در ۱۲ فروردین ماه سال جاری رسما به آلمان دعوت شده بودیم ولی به دلیل آن که آنها اعلام کردند می خواهند از تیم پارلمانی ایران انگشت نگاری کنند سفر را لغو کردیم”.
احمد بخشایشی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تهیه چنین طرح هایی را منطبق بر عرف بین المللی می داند و می گوید که چون طرف های اروپایی چنین برخوردهایی با هیات های ایرانی داشته اند چنین طرحی مطرح شده اما علی تاجرنیا، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ششم در مصاحبه با “روز” می گوید: رفتارها و واکنش های نمایندگان مجلس در محافل علمی و سیاسی به عنوان رفتارهای واکنشی کودکانه تعبیر می شود. اینها بیش از اینکه جنبه اجرایی و قانونی پیدا کند به دنبال فضاسازی سیاسی هستند. بعید میدانم پارلمان اینقدر خود را خفیف کند که بخواهد به چنین طرح هایی رای بدهد.
او توضیح می دهد: خود آقای بروجردی با توجه به اینکه مدتی از عمر اجرایی و سیاسی خودشان را در وزارت خارجه گذرانده اند یا من که سابقه عضویت در کمیسیون سیاست خارجی را دارم می دانیم که طرح مسائل به این نوع، به هیچ وجه جزو عرف دیپلماتیک نیست. من ندیدم حتی در شرایطی که ما بدترین نوع رابطه را با برخی کشورها داشتیم، چنین رفتاری با هیات های سیاسی و دیپلماتیک شود. من فکر می کنم بسیاری از نمایندگان مجلس احساس می کنند که به نوعی در مجلس آینده نخواهند بود و در یک فضای دموکراتیک نمی توانند در پارلمان آینده حضور داشته باشند، برای همین تمام نیروی خود را بر فشار بر دولت گذاشته اند.
آقای تاجرنیا این مساله را در راستای فشار بر دولت حسن روحانی ارزیابی می کند و می گوید: این مساله بیشتر به نوعی فضاسازی است چون به نظر من سیاست دولت آقای روحانی عمدتا در جهت فضای جدیدی با دنیا و اروپا است و تلاش می کنند که تنش ها را کم بکنند. ما شاهدیم طی ماههای گذشته، بخصوص بعد از استقرار دولت آقای روحانی، مجلس شورای اسلامی نه تنها با خواست مردم همراهی و در پیشبرد اهداف دولت کمک نمی کند بلکه دائما در حوزه های مختلف شاهد سنگ اندازی هستیم.
عضو جبهه مشارکت در عین حال می گوید: این به منزله این نیست که ما انتقادی به رفتارهای اتحادیه اروپا یا هیات های پارلمانی آنها نداریم و نقدی بر عملکرد آنها وجود ندارد بلکه به نظر من رفتارهای ما بایستی رفتارهایی کاملا در محدوده عرف و دیپلماتیک باشد و از رفتارهای واکنشی و انفعالی پرهیز کنیم. برخی رفتارهایی که از سوی برخی جریان های افراطی در اروپا و امریکا می شود و بهانه هایی به دست مجموعه های تندرو در داخل کشور ما می دهند را نبایستی از نظر دور داشت. متاسفانه در پارلمان اروپا و برخی نمایندگان در کنگره امریکا رفتارهایی می شود که دخالت در مسائل داخلی ایران است و همین مسائل بعضا باعث می شود که چنین رفتارهایی شکل بگیرد. هم آنها رفتارهای غیرمعقولانه ای است که عمدتا انفعالی و در جهت راضی کردن جریان های تندروی داخل خودشان است، هم این طرف در داخل کشور هم متاسفانه چنین رفتارهایی وجود دارد. مضافا بر اینکه ما شاهد هستیم حتی نگاهی به منافع ملی هم صورت نمی گیرد.
سئوال می کنم:اشاره شما به قطعنامه اخیر اتحادیه اروپا است؟ عضو سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی می گوید: بله من فکر می کنم مفادی از قطعنامه و نوع ورود اش به مسائل، بخشی اش دخالت آشکار است و بخشی کج سلیقگی پارلمان اروپا. آن هم در شرایطی که دولت آقای روحانی تلاش دارد مسائل را جلو ببرد و ما به تفاهم بسیار مهمی در مساله هسته ای رسیدیم. ما منافع مشترکی در منطقه داریم و داریم به نقاط مثبتی نزدیک می شویم. این نوع رفتارها حداقلش، کج سلیقگی است و در برخی موارد هم دخالت آشکار که واکنش های منفی هم در کشور ما ایجاد میکند. به هر حال در داخل کشور هم خیلی از این مسائل بزرگ نمایی می شود. من فکر می کنم رفتارهای خارج از عرف دیپلماتیک و تندروانه در شرایط کنونی و هیچ وقت دیگر صلاح نیست. شرایط کنونی شرایط خاصی است و دولت ما دولتی است که در این جهت حرکت می کند. قطعا قطعنامه اخیر اروپا و نوع موضع گیری هایی که می شود به این فضا کمک نمی کند. هرچند برخی از آنها ممکن است واقعیت های جامعه ایران باشد.
پارلمان اروپا هفته گذشته قطعنامهای را درباره رابطه با ایران تصویب کرد که بر اساس گزارش بی بی سی، در آن ضمن استقبال از برخی از تغییرات در ایران و پشتیبانی از توافق ژنو، از وضعیت حقوق بشر در ایران انتقاد شده بود. در این قطعنامه اشاره شده بود که انتخابات ریاستجمهوری اخیر ایران منطبق با استانداردهای دموکراتیک نبوده است.
این قطعنامه شامل توصیه هایی به کشورهای عضو اتحادیه اروپا در ارتباط با ایران است و جنبه اجرایی ندارد و در بخشی از آن از هیاتهای پارلمانی اروپایی که به ایران سفر میکنند خواسته شده که با مخالفان حکومت و فعالان جامعه مدنی دیدار کنند.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم در واکنش به قطعنامه اخیر اتحادیه اروپا طرح دو فوریتی دیگری را دیروز امضا کرده اند که در این طرح با محکوم کردن قطعنامه اتحادیه اروپا عنوان شده “شاید نیاز به لغو ادامه مذاکرات هسته ای از سوی تیم دیپلماسی ایران علیه قطعنامه ضد ایرانی اتحادیه اروپا باشد”.
علی تاجرنیا با اشاره به نوع واکنش نمایندگان مجلس به قطعنامه اتحادیه اروپا می گوید: یکی از مسائلی که متاسفانه در دوره نهم اتفاق افتاد این است که نمایندگان مجلس جایگاه و شان مجلس را رعایت نمی کنند و بیانیه های سیاسی خودشان را در قالب طرح های پیشنهادی به مجلس می آورند. در گذشته هم واکنش به رفتارهای سیاسی وجود داشت این حق طبیعی نمایندگان مجلس است که بخواهند نسبت به موضعی که وجود دارد موضع بگیرند و مخالفت کنند. اما اینکه با کوچکترین اتفاقی، طرح هایی که قابل اجرا هم نیست بیاورند به مجلس، دون شان پارلمان است و در کشور ما متاسفانه احساس می کنم که در این دوره این رفتارهای غیرمعقول خیلی زیاد شده و موضع گیری ها و بیانیه ها دارد لباس طرح های پیشنهادی به خود می گیرد و این خارج از عرف و عملکرد مجلس است.
او سپس لغو سفر هیات پارلمانی ایران به کشور آلمان در اعتراض به انگشت نگاری را حق نمایندگان مجلس می داند و می گوید: این جزو حقوق طبیعی مجلس است. اگر چنین مساله ای صورت گرفته کار شایسته ای نیست که از سوی اتحادیه اروپا نسبت به هیات پارلمانی ما شکل گرفته. در هر دو جبهه، هم ایران هم اروپا یک بخشی هستند که از فضای موجود و تنش زدایی ایران و غرب ناخشنودند و همین ها گروههای فشاری هستند که چنین رفتارهایی انجام می دهند و این حق پارلمان است که اگر چنین رفتارهایی با آنها شده یا می شود بخواهند سفر را لغو کند.