زنی از جهان هنر و اندیشه
نادره سالار پور
فهیمه راستکار، دوبلور، مدیر دوبلاژ و بازیگر پیشکسوت سینما و تئاتر، روز پنجشنبه در هشتاد سالگی در خانه اش در تهران درگذشت و صبح روز بعد در بهشت بی‌بی سکینه کرج، در کنار مادر، پدر و برادر خویش، به خاک سپرده شد.
هشتاد سال پیش، در خانواده فرهیخته راستکار، پس از ۳ دختر و یک پسر، دختری به دنیا آمد که نام او را فهیمه گذاشتند. فهیمه بسیار با هوش و سرشار از شیطنت و کنجکاوی بود. این فرزند کوچک خانواده میرفت که تبدیل به یک اسطوره شود.
فهیمه راستکار در نوجوانی با قدو قامت بلند و چهره زیبا، بزودی راهی اروپا شد، و در ایتالیا بود که با تیم الکس بابائیان به عنوان یکی از اولین بانوان، شروع به دوبله فیلم ها به زبان فارسی کرد. در بازگشت به ایران، فهیمه راستکار، فعالیت هنری خود را گسترش داد و در دوبله، تئاتر، سینما و رادیو درخشید. و از دانشگاه تهران، در رشته ادبیات فرانسه فارغ التحصیل شد.
فهیمه راستکار فقط یک دوبلور بی همتا و یک بازیگر توانا نبود، او بانویی فرهیخته بود که آن همه نبوغ و استعداد، نه تنها وی را مغرور نکرد بلکه، مانند درختی پربار سرش همیشه خم بود. چقدر بخشنده، چقدر مهربان، و چقدر تأثیرگذار!
شاید کمتر کسی از فعالیت های او در جهت کمک به نوجوانان خطاکار با خبر بود. فهیمه و چند تن دیگر از دوستان هنرمندش، هر سال به دارالتأدیب میرفتند و با تلاش پیگیر و خستگی ناپذیر باعث آزادی نوجوانان میشدند. فهیمه راستکار، دانسته هایش را به رایگان و با کمال مهر و علاقه به جوانان منتقل میکرد.
فهیمه راستکار با نجف دریابندری، انسانی فرهیخته و مهربان مانند خودش، ازدواج کرد که ثمره آن، پسری به نام سهراب بود.
کلام از توصیف این بانوی بی بدیل عاجز است، مگر میشود چنین انسان والایی را در چند سطر توصیف کرد؟ همینقدر بگویم که حضورش سرشار ازنعمت و برکت بود و انسانهایی که شانس کار کردن و بودن در کنار وی را داشتند، او را بسیار دوست میداشتند و از شوخ طبعی، هوش سرشار، دانش و توانایی های او بهره مند میشدند. من به عنوان یکی از شاگردان دوبله، فقدان این بزرگ بانوی هنرمند را برای فرهنگ و هنر ایرانزمین یک ضایعه میدانم و این ضایعه را به همسر مهربانش نجف دریابندری، پسرش سهراب، به همه خانواده، تک تک هنرمندان و به ملت ایران تسلیت میگویم و با سخنانی ازهنرمندان، در باره فهیمه راستکار به این مطلب پایان میدهم.
سیمین سرکوب: دوبلور و از دوستان فهیمه راستکار: “او یکی از گوینده ها و مدیران دوبلاژ خوب بود. او به جای مرینا مرکوری، سوفیا لورن و اوا گاردنر گویندگی کرده بود….سواد فهیمه راستکار در کار تئاتر باعث شده بود که در کارش متمایز باشد.”
پرویز پورحسینی :خانم راستکار بازیگر فرهیخته و باسوادی بودند. در دوبلاژ هم ایشان جایگاه والایی داشتند. جزو اولین کسانی بودند که دوبلاژ را در ایران پایه‌گذاری کردند. ایشان دوست و همکار خوبی بودند که هیچ گاه از ایشان نامردمی ندیدم.
مهدی هاشمی: او در ایفای نقش تنها آن را بازی نمی‌کرد. آن را در وجود خود می‌دید و با همه عواطف و احساس با او زندگی میکرد.
پوریا عالمی: تنها رابطه خوب و موفقی را که همیشه مثال زده‌ام، زندگی خصوصی نجف دریابندری و فهیمه راستکار بوده است.
شیوه رابطه نجف دریابندری و فهیمه راستکار حسرت‌انگیز بود. نجف نجف است و فهیمه فهیمه. فهیمه دریابندری؟ نه. فهیمه راستکار؛ بازیگر و دوبلور. اینکه سایه نام نجف روی نام همسرش نبود و همسرش در فن خود نام و اعتباری داشت، و این دو در کنار هم سالیان دور و دراز به آرامش و احترام زندگی کردند، حسرت‌انگیز است.
جعفری جوزانی: فهیمه راستکار زنی بود که ترا وادار میکرد تنها وجه هنری‌اش را در نظر بگیری. او یکی از کسانی بود که نقش زن را در ذهن من شکل داد. . او با وقار، متانت و تجربه‌اش به ما یاد داد که به آدم‌ها فارغ از جنسیت‌شان اهمیت بدهیم. من آرزو دارم زنان بسیاری مثل فهمیه راستکار و خانم ژاله علو باشند. خودم هم همیشه سعی کرده ام دخترم را مانند این دو زن پرورش دهم.
و در آخر نمونه ای از صدای همیشه ماندگار فهیمه راستکار: