میشل آیزنستاد، میشل نایتز
رهبران اسرائیل برای حمله به تاسیسات اتمی ایران، باید چند عامل را در نظر داشته باشند: واکنش احتمالی ایران، تاثیر این حمله بر روابطشان با آمریکا. در آمریکا رسما اعلام شده است که این حمله منجر به بی ثباتی منطقه می شود و بسیاری از تحلیلگران نیز بدترین حالت موجود را تصور کرده اند.
مشی تلافی
مدت های طولانی است که ایران در روابطش با سایر کشورهای جهان، سیاست های تلافی جویانه در پیش گرفته است. در جریان جنگ ایران و عراق “جنگ نفتکش” ها را به راه انداخت و در جواب حملات صدام حسین، به نفتکش ها و شهر بغداد حمله کرد. آیت الله خامنه ای در سخنرانی نوروزی اش این سیاست را بخوبی توضیح داد: “ما سلاح اتمی نداریم و قصد ساختنش را هم نداریم. اما در برابر حمله دشمن، برای دفاع در مقابل آمریکا و اسرائیل، در همان سطح پاسخ خواهیم داد.” به نظر می رسد ایران در مقابل یک حمله محدود به تاسیسات اتمی اش واکنش نشان خواهد داد و دست به یک حمله نامحدود به کشورحمله کننده خواهد زد و خود را قربانی جلوه خواهد داد.
اجتناب از یک مناقشه گسترده
ایران تلاش می کند تا یک مناقشه محدود با اسرائیل که می تواند در آن نقش قربانی را بازی کند، به یک مناقشه گسترده که نتیجه عکس خواهد داد، تبدیل نشود. هر چه باشد این اولین بار نیست که ایران در محاسباتش اشتباه می کند. در سال ۱۹۸۲، زمانی که عراق یک طرفه آتش بس اعلام کرد، گمان کرد که جنگ را برده است و این جنگ تا شش سال بعد ادامه پیدا کرد. به همین ترتیب اگر اسرائیل به ایران حمله کند، ایران به دلیل حمایت آمریکا از اسرائیل با این کشور هم در می افتد.
در صورت حمله پاسخ ایران چه خواهد بود؟
برنامه های اتمی ایران برای بدل شدن این کشور به قدرت منطقه، لازم است به همین دلیل حمله اسرائیل به تاسیسات اتمی ایران با پاسخ این کشور مواجه خواهد شد. ایران به چند صورت می تواند حمله اسرائیل را پاسخ بدهد.
حمله موشکی به راکتور دیمونا و تاسیاست اتمی اسرائیل
مشخص نیست که آیا موشک های ایران آنقدر دقیق باشند که بتوانند راکتور دیمونا را هدف قرار بدهند. ایران احتمالا چند موشک شهاب پرتاب خواهد کرد که به مناطق مسکونی هم اصابت می کند. اسرائیل می تواند پرتاب چند موشک دوربرد ایران را تاب بیاورد اما حمله احتمالی متحدش، حزب الله از مرز های لبنان تاثیر بیشتری خواهد داشت.
گسترش تروریسم در سایر کشور ها
احتمال دارد که ایران به اهداف اسرائیل در سایر کشورها، اسرائیلی ها و آمریکایی ها حمله کند. ممکن است این حملات را با کمک حزب الله انجام دهد. هم ایران و هم حزب الله لبنان در سال های اخیر دست به چنین عملیاتی زده اند اما هوشیاری آمریکا و اسرائیل نسبت به گروه های تروریستی بعد از واقعه یازده سپتامبر این اقدامات را با شکست مواجه کرده است.
حمله به نظامیان آمریکا در عراق و افغانستان
یکی از روش های کم خطر برای اقدام تلافی جویانه علیه آمریکا که از اسرائیل حمایت می کند، کمک به گروه های تروریستی است که نیروهای آمریکا را در عراق و افغانستان هدف قرار داده اند. این اقدام برای ایران به صرفه تر است تا مستقیما وارد مناقشه با آمریکا بشود. با توجه به اینکه طالبان در افغانستان به دنبال این هستند که نارضایتی مردم را از حضور پررنگ آمریکا در این کشور افزایش بدهند، مقابله با ایران برای آمریکا سخت است. در عراق، سپاه قدس، متعلق به سپاه پاسداران، فعالیت می کند. پرتاب راکت به سفارت آمریکا و مقر سربازان آمریکایی، حمله به خودرو های نظامی و عملیات استشهادی که توسط سلفی ها اجرا می شود.
ربودن آمریکایی ها
ممکن است ایران شهروندان آمریکایی یا آمریکایی های ایرانی الاصل را دستگیر و آنها را به جاسوسی متهم کند. این کار را بارها کرده است. شاید مانند سال های هشتاد در لبنان، گروه هایی را استخدام کند که مستشاران آمریکایی را گروگان بگیرند. این کار در کشور عراق که هنوز دستخوش ناامنی و اختلافات داخلی است، دشوار نیست. ایران ممکن است نظامیان آمریکایی و اسرائیلی را قبل از اینکه حمله ای صورت بگیرد، برباید. حکومت ایران گفته است که قبل از اینکه حمله صورت بگیرد این حق را به خودش می دهد که دست به حمله بزند.
جنگ دریایی با آمریکا
درصورت بروز جنگ دریایی با آمریکا، باید به یاد داشته باشیم که کافی است ایران به یکی از ناوهای جنگی آمریکا حمله کند تا یک تصویر از “پیروزی بزرگ” در برابر چشمان جهانیان بگذارد. ایران چیزی برای از دست دادن ندارد: در بدترین حالت، چند قایق موتوری یا ناو موشک انداز را از دست می دهد اما می تواند حد اکثر استفاده تبلیغاتی را از این اقدام بکند. ایرانی ها ممکن است فقط یک بار و به یک ناو آمریکایی حمله کنند.
حمله موشکی یا حملات تروریستی به کشور های مجاور
ایران تهدید کرده است که برای حمله پیشگیرانه ممکن است به کشورهای همسایه حمله کند، اگرچه این تهدید در افکار عمومی جهان تاثیر بسیار بدی خواهد گذاشت. بعید است که ایران با همه کشورهای همسایه در بیافتد با این حال می تواند گروه های مخالف سیاسی را در این کشورها تقویت کند یا حتی به چاه های نفت و گاز این کشورها آسیب بزند.
بستن تنگه هرمز
احتمال دارد که ایران تلاش کند که تنگه هرمز را که محل عبور و مرور ناوهای جنگی است ببندد. این اقدام بیش از هر چیز به خود ایران که همه محصولات نفتی اش را از آنجا صادر می کند، ضربه می زند. بعلاوه ایران با بستن تنگه هرمز، همان چند متحدی را که از آن حمایت می کنند از این کار منصرف می کند. به نفع ایران است که بطور پنهانی خلیج فارس را مین گذاری کند و قیمت نفت و هزینه تامین امنیت را بالا ببرد. در این صورت ایران در مدت کوتاه بیشترین سود را می کند و بطور همزمان می تواند خسارت هایی را که به اقتصادش وارد شده جبران کند.
خلاصه اینکه، حمله اسرائیل به ایران یک ریسک بزرگ است که منجر به تنش در خاورمیانه و خلیج فارس می شود. آمریکا احتمالا راه حل های دیگری را در نظر گرفته است تا از این خطرات برحذر باشد. این کشور بیشتر از اینکه از حمله اسرائیل به ایران حمایت کند، تلاش می کند تا راه حل های دیپلماتیک گروه ۱+۵را به اجرا بگذارد. اگر ایران از پیمان منع تولید سلاح اتمی خارج شود، دیگر مشخص نیست که به طور پنهانی تا چه اندازه برنامه های اتمی اش را پیش برده است.
ایل سوله 24 اوره، 8 اکتبر
