جکسون دایل
هفته گذشته بالغ بر 215هزار کاربر ایرانی با دور زدن محدودیت های رژیم، از وب سایت هایی نظیر فیس بوک، تویتر و رادیوفردا دیدن کردند. در سوریه 14هزار نفر، در ویتنام و سعودی10هزار نفر، و در چین نیز 18هزار کاربر موفق شدند آزادانه به جستجو در اینترنت بپردازند.
من از این آمار خبر دارم زیرا داده های داخلی شرکتی به نام اولترا رید را را مشاهده کردم. این شرکت یک سیستم عبور از فیلتر را طراحی و مدیریت می کند که اجازه بازدید قریب نیم میلیون کاربر از وب سایت های مسدود شده توسط دولت هایشان را می دهد. این راهی برای فرار از محدودیت است. مشاهده حجم ترافیک کاربران عبوری از سرورهای این شرکت مانند مشاهده کارناوالی از مردم سرکوب شده دنیاست. تنها ظرف چند دقیقه، شاهد کاربرانی از کوبا، برمه، ازبکستان، روسیه سفید، الجزایر، کامبوج و لیبی بودم که با عبور از سروری در کالیفرنیای شمالی، به مشاهده سایت های غیرپرونو، آن هم بدون شناخته شدن هویتشان و یا مسدود شدن دسترسی شان، مشغول بودند.
اینکه تکنولوزژی طراحی شده از سوی اولترا رید و شرکت های وابسته موسوم به فری گیت (Freegate) کارآیی دارد، جای هیچ شک و شبهه ای نیست. موفقیت این سرویس مورد تأیید بسیاری، از وزارتخارجه آمریکا گرفته تا دولت چین نیز قرار گرفته است. دولت پکن تلاش فراوانی به خرج داده تا بر خدمات ارائه شده از سوی این سرور غلبه کند، اما تاکنون به موفقیتی دست پیدا نکرده است. سؤال این است که باید چه کار کرد؟ سرمایه گذاران و مجریان داوطلب این شرکت می گویند با دریافت 30 میلیون دلار می توانند شبکه خدمات رسانی خود را برای تأمین نیاز میلیون ها کاربر جدید گسترش دهند و سیستم های فیلترینگ ایران و اکثر کشورهای خودکامه دیگر را بی اثر کنند.
تنی چند از نمایندگان در کنگره از سال 2007 به تلاش مشغول بوده اند تا بودجه لازم برای این کار را به بودجه وزارت خارجه بیفزایند و تاکنون رقم آن را به 50 میلیون دلار رسانده اند. اما هنوز شرکت های حوزه فیلترینگ که تشکلی به نام «کنسرسیوم آزادی اینترنت» در دنیا را تشکیل داده اند، بهره ای از این بودجه نبرده اند. در واقع هنوز 35 میلیون دلار از این بودجه باقی مانده که برای استفاده در سال های 2009 و 2010 درنظر گرفته شده بود اما هنوز استفاده ای از آن نشده است.
منطقی است که فکر کنیم وزارت خارجه مشتاق انجام کاری در این زمینه است. این هیلاری کلینتون بود که با ایراد یک سخنرانی پر سر و صدا در ژانویه گذشته، از پیشبرد آزادی اینترنت به عنوان اولویت بالای خود سخن گفته بود. مایکل پوسنر مشاور ارشد وی در امور حقوق بشر و دموکراسی می گوید غلبه بر سانسور اینترنتی در مورد کشورهایی نظیر ایران می تواند «روند بازی را عوض کند.»
سؤال این است که چرا این کار انجام نمی شود؟ ظاهراً پاسخ این سؤال در آمیزه ای از روند کند اداری، سرگشتگی موجود در سیاست و یا احتمالاً اکراه در رویارویی با دولت چین باشد. دولت پکن این تشکل اینترنتی را «یک نیروی ضد چینی مشغول انجام فعالیت های ضددولتی» خوانده است.
درواقع بنیانگذاران اولترا رید اعضای جنبش فالن گونگ هستند که از سوی دولت چین غیرقانونی اعلام شده و تحت تعقیب هستند. مسؤل فنی گروه که هفته پیش با من دیدار کرد، پس از قتل عام 1989 در میدان تیان آنمن، این کشور را به مقصد سیلیکون ولی ترک کرد. این فرد که نخواست نامش فاش شود گفت برنامه یاد شده در سال 2001 تا 2002 برای کمک به چینی ها در دور زدن فیلترینگ قدرتمند دولت تنظیم شده است. اما این نرم افزار به سرعت منتشر شده است و وسعت انتشار آن پس از اعتراضات سال 2009 در ایران به انتخابات ریاست جمهوری مشخص شد. بیش از یک میلیون ایرانی از سیستم اولترا رید استفاده کردند و باعث از کار افتادن فیلتر ها شدند. از آن زمان به بعد، بیش از نیمی از کاربران این وب سایت را ایرانیان تشکیل داده اند.
دولت بوش اولین 15 میلیون دلار از این بودجه را به لطف تلاش های فرانک ولف و سم براون بک، سناتورهای جمهوری خواه و کمک سایرین دریافت کرد. قسمت اعظم این بودجه به یک شرکت متخصص در آموزش روزنامه نگارن ایرانی تحویل داده شد. بخش مانده بودجه معادل 5 میلیون دلار به دولت اوباما رسید. در ماه اوت، 1.5 میلیون دلار از این بودجه برای توزیع در کنسرسیوم آزادی اینترنت در جهان به هیأت مدیران رسانه ای داده شد. اما این مبلغ هنوز توزیع نشده است. در همین حال، دولت هنوز دست به کار هزینه کرد 30 میلیون دلار موجود در بودجه اش برای سال مالی جاری، سالی که سه هفته پیش به پایان رسید، نشده است.
پوسنر گفت دلیل این تأخیر، سرگرم شدن دولت به تعیین استراتژی دقیق برای دستیابی به اهداف آزادی اینترنت است که ازسوی کلینتون مشخص شده است. وی گفت، این استراتژی نه تنها غلبه بر فیلترینگ موجود برای دسترسی به اینترنت، بلکه حرکت دولت به سوی نظام مند کردن اینترنت را هدف گرفته است. بنابراین تأمین مالی برنامه «یک بخش مهم» از طرح است، همانطور که تحقیقات فنی و آموزش، از جمله آموزش کارکنان خود وزارت خارجه، حائز اهمیت هستند. پوسنر به من گفت «این پول باید مطابق استراتژی یاد شده هزینه شود.»
این اقدام به نظر منطقی می رسد. اما درحالیکه دولت به تعیین سیاست ها و تدارک برنامه های آموزشی مشغول است، ایرانی ها و مردم ده ها کشور دیگر در تلاش اند تا دسترسی آزاد به اینترنت پیدا کنند. دانش فنی برای استفاده آنها اکنون در اختیاراست. دولت برای تأمین مالی این برنامه پول در اختیار دارد. با این حال و پس از سال ها تأخیر، هنوز برای عملی شدن برنامه تردید وجود دارد. پوسنر می گوید این مسأله هیچ ارتباطی به نگرانی از رنجش خاطر چین ندارد، اما سال گذشته نشریه واشنگتن پست سخنان یک مقام وزارت خارجه را نقل کرد که عکس این نظر را داشت. از هر طرف که نگاه کنید، این کارنامه خوبی نیست.
منبع: واشنگتن پست- 25 اکتبر
