برخورد‎ ‎با‎ ‎دانشگاه: ‏‎ ‎بازی‎ ‎دوسر‎ ‎باخت

نویسنده

po_memarian_01.jpg

‎ ‎

امید معماریان‎ ‎

info‎ ‎

صادق‎ ‎شجاعی، عضوشورای‎ ‎عمومی‎ ‎دفترتحکیم‎ ‎وحدت‎ ‎و دبیرانجمن‎ ‎اسلامی‎ ‎دانشگاه‎ ‎علامه‎ ‎طباطبایی‎ ‎درگفت‎ ‎وگو‎ ‎با‎ ‎روز‎ ‎با‎ ‎اشاره‎ ‎به‎ ‎افزایش‎ ‎فشارها‎ ‎بر‎ ‎جنبش‎ ‎دانشجویی‎ ‎تاکید دارد که این برخوردها‎ ‎یک‎ ‎جریان‎ ‎دوسر‎ ‎باخت‎ ‎برای‎ ‎حاکمیت‎ ‎ودانشگاه‎ ‎است. به‎ ‎اعتقاد این‎ ‎فعال‎ ‎دانشجویی،‎ ‎تشدید‎ ‎فضای‎ ‎سرکوب‎ ‎دردانشگاه‎ ‎ها‎ ‎به‎ ‎دنبال‎ ‎پیروزی‎ ‎های‎ ‎ماه‎ ‎های‎ ‎اخیر‎ ‎فعالان‎ ‎دانشجویی‎ ‎بوده‎ ‎و‎ ‎عملا‎ ‎به‎ ‎نوعی‎ ‎انتقام‎ ‎گیری‎ ‎شبیه‎ ‎است. این‎ ‎گفت‎ ‎وگو‎ ‎را‎ ‎می‎ ‎خوانید.‏


‎ ‎‎ ‎طی‎ ‎دو‎ ‎ماه‎ ‎گذشته‎ ‎تعداد‎ ‎دستگیری‎ ‎های‎ ‎دانشجویی‎ ‎افزایش‎ ‎چشمگیری‎ ‎داشته‎ ‎است. به‎ ‎نظرشما‎ ‎دلیل‎ ‎فشاربرروی‎ ‎تشکل‎ ‎های‎ ‎دانشجویی‎ ‎و‎ ‎همچنین‎ ‎فعالیت‎ ‎های‎ ‎صنفی‎ ‎دانشجویان‎ ‎چیست؟‎ ‎

اول‎ ‎اینکه‎ ‎حاکمیت‎ ‎در‎ ‎تابستان‎ ‎ها‎ ‎با‎ ‎توجه‎ ‎به‎ ‎اینکه‎ ‎دانشگاه‎ ‎ها‎ ‎خالی‎ ‎است‎ ‎و‎ ‎امکان‎ ‎واکنش‎ ‎نشان‎ ‎دادن‎ ‎به‎ ‎میزان‎ ‎زیادی‎ ‎از‎ ‎دانشجویان‎ ‎سلب‎ ‎می‎ ‎شود‎ ‎سعی‎ ‎می‎ ‎کند‎ ‎برخورد‎ ‎ها‎ ‎را‎ ‎تشدید‎ ‎کند. دوم‎ ‎اینکه‎ ‎جنبش‎ ‎دانشجویی‎ ‎طی‎ ‎چند‎ ‎ماه‎ ‎گذشته‎ ‎یک‎ ‎حرکت‎ ‎تازه‎ ‎ای‎ ‎را‎ ‎شروع‎ ‎کرده‎ ‎بود‎ ‎وپیروزی‎ ‎های‎ ‎پشت‎ ‎سرهمی‎ ‎را‎ ‎هم‎ ‎به‎ ‎دست‎ ‎آورده‎ ‎بود. این‎ ‎موضوع‎ ‎حاکمیت‎ ‎را‎ ‎ترساند‎ ‎وباعث‎ ‎شد‎ ‎تا‎ ‎با‎ ‎فرارسیدن‎ ‎تابستان‎ ‎چنین‎ ‎واکنشی‎ ‎را‎ ‎نشان‎ ‎بدهد. شما‎ ‎نگاه‎ ‎کنید‎ ‎به‎ ‎قضیه‎ ‎دانشگاه‎ ‎زنجان. بعد‎ ‎ازاینکه‎ ‎تحصن‎ ‎تمام‎ ‎شد‎ ‎وشورای‎ ‎متحصنین‎ ‎پایان‎ ‎تحصن‎ ‎را‎ ‎اعلام‎ ‎کرد‎ ‎سه‎ ‎نفر‎ ‎از‎ ‎دانشجویان‎ ‎این‎ ‎دانشگاه‎ ‎‏ بازداشت‎ ‎شدند.‏‎ ‎این طور‎ ‎که‎ ‎من‎ ‎شنیدم‎ ‎دانشجویی که آن‎ ‎اتفاق‎ ‎به‎ ‎خاطرش‎ ‎افتاده‎ ‎بود نیز‏‎ ‎دستگیر‎ ‎شد. یا‎ ‎در دانشگاه‎ ‎سهند‎ ‎تبریز‎ ‎که‎ ‎از‎ ‎اردیبهشت‎ ‎ماه‎ ‎تحصن‎ ‎هایشان‎ ‎تمام‎ ‎شده‎ ‎بود‎ ‎و دانشگاه‎ ‎با‎ ‎خواسته‎ ‎های‎ ‎متحصنین‎ ‎موافقت‎ ‎کرده‎ ‎بود،‎ ‎ما‎ ‎خبربازداشت‎ ‎دو تن‎ ‎از‎ ‎دانشجویان‎ ‎فعال‎ ‎را‎ ‎گرفتیم - ‏درواقع‎ ‎همان‎ ‎دانشجویانی‎ ‎که‎ ‎درتحصن‎ ‎شرکت‎ ‎کرده‎ ‎بودند. به‎ ‎همین‎ ‎جهت‎ ‎به‎ ‎نظرمی‎ ‎رسد‎ ‎این برخوردها یک‎ ‎نوع‎ ‎انتقام‎ ‎گیری‎ ‎است‎ ‎به‎ ‎خاطر‎ ‎پیروزی‎ ‎های‎ ‎جنبش‎ ‎دانشجویی‎ ‎در‎ ‎بهار. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎دقیقا‎ ‎منظورتان‎ ‎از‎ ‎پیروزی‎ ‎چیست؟‎ ‎

‎ ‎

ما‎ ‎مدتها‎ ‎بود‎ ‎که‎ ‎هر‎ ‎وقت‎ ‎خواسته‎ ‎ای‎ ‎را‎ ‎مطرح‎ ‎می‎ ‎کردیم‎ ‎بی‎ ‎پاسخ‎ ‎می‎ ‎ماند. بعد‎ ‎از‎ ‎مدتها‎ ‎دردانشگاه‎ ‎سهند‎ ‎تبریز، تربیت‎ ‎معلم‎ ‎وتا‎ ‎حدی‎ ‎دانشگاه‎ ‎زنجان‎ ‎وهمدان‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎پیاپی‎ ‎وقتی‎ ‎اعتراضات‎ ‎صنفی‎ ‎انجام‎ ‎شد‎ ‎و دانشجویان پای‎ ‎آن‎ ‎ایستادند‎ ‎مسوولان ‏دانشگاه‎ ‎کوتاه‎ ‎آمدند‎ ‎و‎ ‎به‎ ‎خواست‎ ‎دانشجویان‎ ‎تن‎ ‎دادند. اینها‎ ‎شاید‎ ‎پیروزیهای ‏‎ ‎کوچکی‎ ‎به‎ ‎نظر‎ ‎برسند‎ ‎اما‎ ‎مدتها‎ ‎بود‎ ‎که‎ ‎به دست ‏نیامده بودند.‏

‎ ‎

‎ ‎با‎ ‎بازشدن‎ ‎دانشگاه‎ ‎ها‎ ‎به‎ ‎نظرشما‎ ‎آیا‎ ‎این‎ ‎برخوردها‎ ‎همچنان‎ ‎ادامه‎ ‎خواهد‎ ‎داشت‎ ‎یا‎ ‎اینکه‎ ‎ممکن‎ ‎است‎ ‎از‎ ‎حجم‎ ‎برخوردها‎ ‎کاسته‎ ‎شود؟‎ ‎

‎ ‎دو‎ ‎نگاه‎ ‎وجوددارد. یک‎ ‎نگاه‎ ‎حاکمیت‎ ‎که‎ ‎انتظار‎ ‎دارد‎ ‎با‎ ‎برخوردهایی‎ ‎که‎ ‎درتابستان‎ ‎انجام‎ ‎میدهد‎ ‎و ایجاد‎ ‎فضای‎ ‎خفقان،‎ ‎دانشگاه‎ ‎ها‎ ‎از‎ ‎اول‎ ‎مهر‎ ‎بسیار‎ ‎آرام‎ ‎و‎ ‎سوت‎ ‎وکور‎ ‎باشند. یک‎ ‎بخشی‎ ‎هم‎ ‎نگاه‎ ‎حداکثری‎ ‎ما‎ ‎به‎ ‎حقوق‎ ‎خودمان‎ ‎است‎ ‎‏ که در ‏راستای آن، طبعا‎ ‎جنبش‎ ‎دانشجویی‎ ‎با‎ ‎شروع‎ ‎دانشگاه‎ ‎ها‎ ‎به‎ ‎تلاش‎ ‎های‎ ‎بیشتر‎ ‎اقدام‎ ‎خواهد‎ ‎کرد. اگر‎ ‎دوستان‎ ‎وهمکلاسی‎ ‎های‎ ‎ما‎ ‎بازداشت‎ ‎باشند‎ ‎برای‎ ‎آزادی‎ ‎آنها‎ ‎تلاش‎ ‎خواهیم‎ ‎کرد‎ ‎و‎ ‎پیگیری‎ ‎حقوق‎ ‎ضایع‎ ‎شده‎ ‎دانشجویان‎ ‎دردستور‎ ‎کار‎ ‎خواهد‎ ‎بود. ‏‎ ‎


‎ ‎آیا‎ ‎چنین‎ ‎برخوردهایی‎ ‎باعث‎ ‎نمی‎ ‎شود‎ ‎که‎ ‎دانشجویان‎ ‎سعی‎ ‎کنند‎ ‎خودشان‎ ‎را‎ ‎از‎ ‎فعالیت‎ ‎های‎ ‎صنفی‎ ‎وسیاسی‎ ‎جدا‎ ‎کنند؟‎ ‎با‎ ‎توجه‎ ‎به‎ ‎هزینه‎ ‎های‎ ‎هنگفتی‎ ‎که‎ ‎تا‎ ‎اخراج‎ ‎و‎ ‎زندانی‎ ‎شدن‎ ‎طولانی‎ ‎مدت‎ ‎برخی‎ ‎از‎ ‎دانشجویان‎ ‎ممکن‎ ‎است‎ ‎پیش‎ ‎برود؟‎ ‎‎ ‎

‎ ‎به‎ ‎هرحال‎ ‎موثر‎ ‎است. الان‎ ‎درهمین‎ ‎دانشگاه‎ ‎علامه‎ ‎که‎ ‎من‎ ‎دبیر انجمن اسلامی آن‎ ‎هستم‎ ‎این‎ ‎مشکل‎ ‎را‎ ‎داشته‎ ‎ایم. مخصوصا‎ ‎با‎ ‎توجه به مجازات های ‏‎ ‎بسیار‎ ‎ظالمانه‎ ‎ای‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎عنوان‎ ‎منع‎ ‎موقت‎ ‎ازتحصیل‎ -‎که‎ ‎همان‎ ‎تعلیق‎ ‎است‎-‎‏ دانشگاه‎ ‎ها‎ ‎انجام‎ ‎می‎ ‎دهند‎ ‎و سعی‎ ‎می‎ ‎کنند‎ ‎دانشجویان‎ ‎وخانواده‎ ‎هایشان‎ ‎را‎ ‎از‎ ‎ادامه‎ ‎فعالیت‎ ‎سلب‎ ‎کنند. ولی اینها، ‏‎ ‎باعث‎ ‎نمی‎ ‎شود‎ ‎کسانی‎ ‎که‎ ‎در توان‎ ‎خودشان‎ ‎می‎ ‎بینند‎ ‎وحاضرند‎ ‎برای‎ ‎اهداف‎ ‎عالیه‎ ‎خود‎ ‎هزینه‎ ‎بدهند‎ ‎از‎ ‎پیگیری‎ ‎حقوق‎ ‎خودشان‎ ‎دست‎ ‎بردارند. پی گیری حقوق‎ ‎افراد‎ ‎ستاره‎ ‎دار، دانشجویان‎ ‎تعلیق‎ ‎شده‎ ‎و‎ ‎افراد‎ ‎دیگری‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎هر‎ ‎نوعی‎ ‎حق‎ ‎تحصیل‎ ‎از‎ ‎آنها‎ ‎سلب‎ ‎شده‎ ‎از‎ ‎برنامه‎ ‎های‎ ‎کلی‎ ‎جنبش‎ ‎دانشجویی‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎عام‎ ‎و‎ ‎دفترتحکیم‎ ‎وحدت‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎خاص‎ ‎است. ‏‎ ‎یعنی‎ ‎خود‎ ‎این‎ ‎موضوعی‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎پیگیری‎ ‎خواهد‎ ‎شد‎ ‎و‎ ‎دفتر‎ ‎تحکیم‎ ‎وحدت‎ ‎تا‎ ‎آنجا‎ ‎که‎ ‎توان‎ ‎داشته‎ ‎باشد‎ ‎به‎ ‎صورت‎ ‎جدی‎ ‎بر‎ ‎احقاق‎ ‎این‎ ‎حقوق‎ ‎پافشاری‎ ‎خواهد‎ ‎کرد. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎مهمترین‎ ‎خواسته‎ ‎های‎ ‎دانشجویی‎ ‎هم‎ ‎اکنون‎ ‎درچه‎ ‎مواردی‎ ‎خلاصه‎ ‎می‎ ‎شود؟‎ ‎

‎ ‎

یکی‎ ‎از‎ ‎مشکلاتی‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎خیلی‎ ‎از‎ ‎دانشگاه‎ ‎ها‎ ‎وجود‎ ‎دارد‎ ‎همین‎ ‎ممنوعیت حق‎ ‎تحصیل‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎شکل‎ ‎های‎ ‎مختلفی‎ ‎اعمال‎ ‎می‎ ‎شود. در حقیقت‎ ‎معروف ترین‎ ‎برخوردی‎ ‎که‎ ‎خیلی‎ ‎تکرارمی‎ ‎شود‎ ‎ستاره‎ ‎کردن‎ ‎دانشجویان‎ ‎و تعلیق‎ ‎برخی‎ ‎دانشجویان‎ ‎است. مشکل‎ ‎دیگر برمی‎ ‎گردد‎ ‎به‎ ‎مدیریت‎ ‎ناکارآمد‎ ‎وزارت‎ ‎علوم‎ ‎که‎ ‎باعث‎ ‎شده‎ ‎مشکلات‎ ‎صنفی‎ ‎دانشجویی‎ ‎بسیار‎ ‎شدید‎ ‎تر‎ ‎ازقبل‎ ‎باشد‎ ‎و‎ ‎وضعیت‎ ‎موضوعاتی‎ ‎مانند‎ ‎غذا‎ ‎وخوابگاه‎ ‎ومساپلی‎ ‎از این‎ ‎دست‎ ‎عملا‎ ‎بسیار بدتراز‎ ‎گذشته‎ ‎است. نکته‎ ‎دیگر‎ ‎حق‎ ‎تدریس‎ ‎است. متاسفانه وزارت علوم به‎ ‎استاد‎ ‎های‎ ‎زیادی‎ ‎به‎ ‎دلیل‎ ‎تفاوت‎ ‎سلیقه‎ ‎های‎ ‎اجازه‎ ‎تدریس‎ ‎نمی‎ ‎دهد. بازنشستگی‎ ‎پیش‎ ‎ازموعد‎ ‎ویا‎ ‎حتی‎ ‎اخراج‎ ‎اساتید در همین راستاست. ‏‎ ‎‎ ‎

‎ ‎چرا‎ ‎وزارت‎ ‎علوم‎ ‎به‎ ‎جای‎ ‎حل‎ ‎مساپلی‎ ‎صنفی‎ ‎به‎ ‎تشدید‎ ‎وضعیت از‎ ‎طریق‎ ‎برخورد‎ ‎می‎ ‎پردازد؟‎ ‎با‎ ‎توجه‎ ‎به‎ ‎اینکه‎ ‎عملا‎ ‎حل‎ ‎مساپل‎ ‎صنفی‎ ‎به‎ ‎بهبود‎ ‎کیفیت‎ ‎نظام‎ ‎آموزشی‎ ‎منجر‎ ‎خواهد‎ ‎شد‎ ‎که‎ ‎باید‎ ‎یکی‎ ‎از‎ ‎اهداف‎ ‎این‎ ‎وزارتخانه‎ ‎باشد؟‎ ‎‎ ‎

‎ ‎

حقیقتش‎ ‎این‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎ما‎ ‎هم‎ ‎این‎ ‎سوال‎ ‎را‎ ‎داریم. اما‎ ‎شاید‎ ‎آنها‎ ‎فکر‎ ‎می‎ ‎کنند‎ -‎به‎ ‎صورت‎ ‎خودمانی‎ ‎بگویم‎- ‎‏ که‎ ‎نباید‎ ‎مثلا ‏‏”روبدهند”‏‎ ‎به‎ ‎دانشجویان‎ ‎برای‎ ‎حرکت‎ ‎های‎ ‎بعدی. ضمن‎ ‎اینکه‎ ‎مسوولان‎ ‎همیشه‎ ‎نگاه‎ ‎توطئه‎ ‎ای‎ ‎دارند‎ ‎وفکر‎ ‎می‎ ‎کنند‎ ‎که‎ ‎پشت‎ ‎مساپل‎ ‎صنفی‎ ‎هم‎ ‎مساپل‎ ‎سیاسی‎ ‎وجود‎ ‎دارد. شما‎ ‎می‎ ‎بینید‎ ‎که‎ ‎در‎ ‎مساله‎ ‎دانشگاه‎ ‎زنجان‎ ‎وزارت‎ ‎علوم‎ ‎تمام‎ ‎قد‎ ‎می‎ ‎آید‎ ‎ومی‎ ‎گوید‎ ‎که‎ ‎این‎ ‎ماجرا‎ ‎توطئه‎ ‎است. این‎ ‎توهم‎ ‎توطئه‎ ‎باعث‎ ‎شده‎ ‎که‎ ‎مسوولان، صنفی‎ ‎ترین‎ ‎وطبیعی‎ ‎خواسته‎ ‎های‎ ‎دانشجویان‎ ‎را‎ ‎سیاسی‎ ‎ببینند. بعد‎ ‎دیگر‎ ‎قضیه‎ ‎این‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎به‎ ‎دلیل‎ ‎مدیریت‎ ‎ناکارآمد‎ ‎در‎ ‎وزارت‎ ‎علوم‎ ‎توان‎ ‎حل‎ ‎مشکلات‎ ‎صنفی‎ ‎وجود‎ ‎ندارد. وزارت‎ ‎علوم‎ ‎هم‎ ‎از‎ ‎انباشت‎ ‎چنین‎ ‎مطالب‎ ‎صنفی‎ ‎می‎ ‎ترسد. به‎ ‎همین‎ ‎خاطر تنها‎ ‎راه‎ ‎حل‎ ‎مساله‎ ‎از‎ ‎دید‎ ‎آنها‎ ‎برخورد‎ ‎با‎ ‎مطالبات‎ ‎صنفی‎ ‎است‎ ‎به‎ ‎جای‎ ‎پاسخگویی‎ ‎و احساس مسوولیت‎ ‎برای‎ ‎حل‎ ‎آنها. ‏‎ ‎

‎ ‎

‎ ‎اینکه‎ ‎مدیریت‎ ‎ناکارآمد‎ ‎اینچنین‎ ‎برخورد‎ ‎می‎ ‎کند‎ ‎ومثلا‎ ‎درواقعه‎ ‎زنجان‎ ‎که‎ ‎عملا‎ ‎صورت‎ ‎مساله‎ ‎مشخصی‎ ‎داشت‎ ‎آن‎ ‎را‎ ‎توطئه‎ ‎می‎ ‎داند‎ ‎و‎ ‎به‎ ‎قلب‎ ‎واقعیت‎ ‎می‎ ‎پردازد‎ ‎تاثیرش‎ ‎بر روی‎ ‎دانشجویان‎ ‎چیست؟‎ ‎

‎ ‎

این‎ ‎به‎ ‎ضرر‎ ‎دانشگاه‎ ‎و‎ ‎حاکمیت‎ ‎است. اتفاقی‎ ‎است‎ ‎که‎ ‎هر‎ ‎دوسر‎ ‎آن‎ ‎باخت‎ ‎است. باعث‎ ‎می‎ ‎شود‎ ‎فضای‎ ‎دانشگاه‎ ‎ها‎ ‎افسرده‎ ‎شود،‎ ‎هم‎ ‎ازنظر‎ ‎علمی‎ ‎وهم‎ ‎از‎ ‎نظر‎ ‎صنفی. شیوه‎ ‎مدیریتی‎ ‎سرکوب‎ ‎کننده‎ ‎وسلبی‎ ‎دردراز‎ ‎مدت‎ ‎برای‎ ‎مجموعه‎ ‎دانشگاه‎ ‎وکشور‎ ‎مضر‎ ‎خواهد‎ ‎بود. ‏‎ ‎